Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 213

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 213
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
213
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE O L IJ F T A K
5
kaat ; de 2e Secr . en boekbewaarder , de heer J . v . Hoorde , dagbladschrijver .
Het eerste artikel der algemeene grond-slagen ( grondslagen ) luidt : « Het Willem*-Fonds is gesticht ter aanmoediging van de studie en het gebruik der Nederlandsche taal en ter'be-hartiging ( ter'behartiging ) van alles wat kan bijdragen tot de verstandelijke en zedelijke ontwikkeling der Vlaamsche bevolking , ten einde op die wijze den algemeenen nationalen volksgeest in België te versterken .»
Men wordt inschrijver tegen betaling van minstens zes franken of , voor Noord-Nederland ( Noord-Nederland ) , van drie guldens ' sjaars .
Het Fonds heeft zijn zetel te Gent , en wordt beheerd door een algemeen Bestuur , aldaar ( vijftien leden ); laatstelijk zijn er toegevoegde bestuurders bijgekomen .
Wat aangaat de studie en het gebruik van de Nederlandsche taal , worden door middel van het Fonds beloond :
1 °. de studenten van middelbare scholen , athenea , collegiën en hooge scholen , die zich met voorliefde op de studie der moe-dertaal ( moedertaal ) toeleggen ;
2 °. de jongelingen uit de Waalsche ge-westen ( gewesten ) , die in het aanleeren van het Nederlandsch uitmunten ;
3 °. de schrijvers van Nederlandsche verhandelingen , bekroond door dekoninkl . Academie van België of andere geleerde genootschappen ;
... teekenaars en graveurs die het meest en op de verdienstelijkste wijze bij-dragen ( bijdragen ) om Nederlandsche werken door platen op te luisteren ;
5 °. de goede uitspraak op het tooneel ;
6 °. de dagbladen en schrijvers , die zich de moedigste en tevens de redelijkste ver-dedigers ( verdedigers ) der moedertaal toonen .
Wat aangaat de verstandelijke en zede-lijke ( zedelijke ) ontwikkeling der Vlaamsche bevolking wijdt het Bestuur zijne zorgen :
1 °. Aan het uitgeven , aankoopen en ver-spreiden ( verspreiden ) van nuttige werken , hetzij oor-spronkelijk ( oorspronkelijk ) in ' t Nederlandsch geschreven , hetzij uit vreemde talen overgezet ;
2 °. het inrichten en ondersteunen van volksbibliotheken ;
3 °. het inrichten en ondersteunen van volksvoordrachten ;
4 ". het inrichten en ondersteunen van alle andere instellingen van onderwijs en volksbeschaving :
6 °. het nationaal tooneel :
5 °. het volksgezang : woorden'en muziek ;
Uitvoerige bijzonderheden worden in het verslag medegedeeld over de verrichtingen van het Fonds , ook in verband met andere instellingen , tot bevordering van die be-doelingen ( be-doelingen ) . Onder anderen was het zeer werkzaam om de aanspraken van de Ne-derl ( Ne-derl ) . taal bij het onderwijs te doen gelden . Ten andere werd gewezen op de uitgaven van velerlei boekwerken ; — voorts op de bevordering van Nederlandsch gezang
( woorden en muziek ) , waarover het ons aangenaam was , zoowel wat dichters als toonzetters betreft , verscheiden Noord-Nederlanders ( Noord-Nederlanders ) aan te treffen , als Ds Beets , Dr . Heije , Boers , Hol , Nicolai enz .
Onder de pogingen ter bevordering van den zang , wordt inzonderheid vermeld de groote koorzangstrijd te Gent , in't vorige jaar ; waaromtrent we in der tijd een breed-voerig ( breedvoerig ) verslag hebben gegeven , bij het feest , aan de Maatschappij « Gaecilia ,» van ' s Gravenhage , die bij deze gelegenheid den eersten prijs , een gouden eerepenning , ha'd behaald ; drie andere Noord-Nederland-sche ( Noord-Nederland-sche ) Maatschappijen , die van Botterdam , Tilburg en Hendrik-Ido-Ambacht , behaal-den ( behaalden ) toen mede prijzen .
Het Fonds ondersteunde ook een kamp-strijd ( kamp-strijd ) te Nieuwpoort van Nederl . dicht-kunst ( dichtkunst ) , tooneelkunst en zangkunst ; voorts de pogingen in ' t belang van compositie op Nederlandsche woorden , bij den Staats-prijskamp ( Staats-prijskamp ) van Bome : de heeren W . de Mol en E . Blaes , die den Nederl . text boven den Franschen verkoren hadden , behaalden , de eerste den eersten prijs , de . ander , eene eervolle vermelding .
Wat de werkzaamheden van verschillende Vlaamsche vereenigingen betreft , daarvan wordt een vrij uitvoerig overzicht gegeven ; waaruit zich mede laat afleiden een groote levendigheid tot verwezenlijking van de hoi ; dbedoeling der vereenigingen tot aanwakkeririg van den volksgeest , door geschiedenis , taal - en letterkunde en schoone kunsten . Zelfs te Luik legden de Vlamingen eene loffelijke bedrijvigheid aan den dag door het houden van voordrachten als anderszins met hetzelfde oogmerk .
Eene ruime plaats wordt gewijd aan het feest ter nagedachtenis van J . F . Willems , den 10 Juli 1871 gevierd , ter gelegenheid van het L ;~) jarig tijdsverloop sedert zijn overlijden . Het feest is den man waardig geweest , aan wiens herinnering het gewijd was , en de vereenigingen Willems-Genoot-schap ( Willems-Genoot-schap ) en ' t Wülems-Jonds , die het hadden ingericht . Ook verscheiden Noord-Neder-landers ( Noord-Nederlanders ) woonden het bij ; in den novellen-wedstrijd ( novellen-wedstrijd ) behaalden de onderscheidingen : de heer Aug . Van Acker , stadssecretaris te Eekloo , wegens het stuk Jan eu Lotte ; en mevrouw Od . Perier , geb . Wilhelmina Boot , te Dendermonde , dochter van den Nederl . oud-minister ( oud-minister ) en staatsraad Boot . Deze dame heeft verzocht de haar toege-kende ( toegekende ) premie te schenken aan het meisje , dat zich dit jaar in de Gentsche stadsscholen het meest in de Nederl . taal zal hebben onderscheiden . — Het muzikaal gedeelte van het feest was indrukwekkend ; het was vooral de heer Blauwaert . wien met het zoo diep gevoelige : JA ' ken een lied , woorden van Antheunis , muziek van W . de Mol , en met het krachtig zangstuk Philips van Artevelde , woorden van J . Vuylsteke , muz .
van F . A . Gevaert , een echte triomf te beurt viel . Een plechtige tocht werd naai-den ( naaiden ) Amands-heuvel ( Amands-heuvel ) , naar Willems graf gedaan : de woorden daar ter nagedach-tenis ( nagedachtenis ) van denedelen Vlaming uitgesproken , zullen niet licht uit de geheugenis worden gewischt .
Bij het Algemeen Verslag van het Willems-fonds ( Willemsfonds ) wenschen wij nu nog eenigszins stil te staan .
Het Willems-Fonds werd te Gent gesticht in 1851 . Slechts 38 leden maakten toen de vergadering uit , waarin de grondslagen van het Fonds werden gelegd .
« Willende ,» zoo zeiden zij , « de Neder-landsche ( Nederlandsche ) taal-en ( taalen ) letterkunde en al wat haar aangaat krachtdadig ondersteunen en aanmoedigen , ter versterking van den nationalen geest in België , hebben eenige welmeenende voorstanders van onze intel-lectuele ( intellectuele ) belangen voorgenomen een fonds daar te stellen , dat den naam zal voeren van Willems-fonds ( Willems-fonds ) , ter verheerlijking van den man wiens naam het draagt , en dat • tevens moet dienen ter bereiking van het doel waarnaar die beroemde geleerde zijn gansche leven zoo ijverig heeft gestreefd .»
Dat doel wilden zij bereiken door de aanmoediging van studenten die zich met voorliefde op de beoefening der moe-dertaal ( moedertaal ) toelegden en van verdienstelijke schrijvers en voorstanders hunner zaak , door de uitgave van nuttige boeken , door de verbetering van het volksgezangen het tooneel , door de inrichting van openbare bibliotheken en door alle andere gepaste middelen .
Ofschoon zulk eene onderneming op de algemeene goedkeuring aanspraak had , bleef die medewerking aanvankelijk ge-ring ( gering ) ; nog veel jaren moesten erverloopen eer zelfs het getal der inschrijvers een 200 beliep .
Doch de opvolgende bestuurders van het Willems-fonds lieten zich niet afschrikken en namen beurtelings , met liefde en geduld , de taak op ; hunne pogingen waren dan ook ten slotte niet onvruchtbaar . Het over-zicht ( overzicht ) over de werkzaamheden in 1862 , toen het elfde jaar na de oprichting , mocht reeds niet ongunstig worden genoemd . Eene reeks uitgaven , van boeken , volks-almanakken ( volksalmanakken ) , liedjesboeken enz ., toonde de wakkerheid en de deelneming op onder-scheiden ( onderscheiden ) gebied : mannen als Beers , Con-sciense ( Con-sciense ) , Vuylsteke , Sleeckx , Schnieders en anderen bleven niet achter . Wijzen wij daar-onder ( daaronder ) meer bepaald op de « Nederlandsche Dichterhalle » van Hermans : op de Verzame-lingvan ( Verzamelingvan ) « Oude en nieuwe liedjes ,» van Snel-laert ( Snel-laert ) ; op de volksliedjes , van Van Kerkho-ven ( Kerkhoven ) , en inzonderheid nok op de « Vlaamsche Bibliographie » zijnde eene lijst der Nederl . boeken sedert 1830 in België uitgegeven , die zelfs een herdruk beleefde .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd