Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 129

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 129
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
129
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
KULLHSTRBKft » WSSKBUö Y © 0 E ALLS STlSBEüi
Alle stukken en brieven , de Redactie betreffende , franco aan de Uitgevers : Gebr . Belinfante , te ' s Gravenbage .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden .
Verschijnt eiken Zondag .
TWEEDE JAARGANG . — Jfe * 7 - — 24 APRIL i872 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GEAVENHAGE .
Pr an co per post in alle deelen des Rijks , bij toezending vooraf van een post wissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels a vyf cents .
Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement 250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 % et .
ALEXANDER VON HUMBOLDT .
( Eene Voorlezing .)
e trots der Duitsche natie is de Duit-sche ( Duit-sche ) literatuur en wetenschap . Onder geen volk telt men zoo vele en zoo ^ groote mannen op dit tweevoudig ge-bied ( gebied ) als onder het Duitsche . Andere landen mogen in politiek of ander opzicht hooger staan , dat aan Duitschland de voorrang toekomt inzonderheid waarvan de wetenschap sprake is , erkennen alle be-schaafde ( beschaafde ) volken , en de namen harer uitste-kende ( uitstekende ) beoefenaars hebben sedert lang bui-ten ( buiten ) Duitschland den welverdienden roem verworven .
« Twee geesten vooral zijn het , groote , ontzaglijke geesten , wier naam roem en eer heeft ingeoogst , — twee mannen , door de grootheid van hun verstand en door persoon-lijke ( persoonlijke ) vriendschap nauw met elkander ver-want ( verwant ) , waaraan een onzichtbare hand de heerlijkste gaven geschonken , de hoogste wijding van het genie verleend had , waaraan zij het voorrecht had gegeven een tijd lang onder hunne broederen te wandelen als apostelen der wetenschap . Gij begrijpt reeds wie wij bedoelen : Goethe en Alexander von Humboldt , de coryphseën van Duitsche literatuur en wetenschap . »
Zoo schreef vóór weinige jaren een man , die zijn krachten heeft gewijd aan de be-schrijving ( beschrijving ) van het leven der edelste en meest uitstekende dichters en dienaren der weten-schap ( wetenschap ) op Duitschen bodem . Gij , M . H .! zult het zeker niet laken als ik U eenigszins nader in kennis tracht te brengen met een dier even genoemde coryphseën . Eene Ver-gadering ( Vergadering ) als de Uwe , die met eerbied bezield
moet wezen voor een iegelijk die zijn gaven en talenten ten nutte aanwendt van ' t alge-meen ( algemeen ) , en zich beijvert om licht te ontsteken , in welks stralen anderen kunnen wandelen , zal ongetwijfeld hare aandacht niet weigeren als ik U eenige oogenblikken bepaal bij Alex , von Humboldt , den schrijver van den alge-meen ( algemeen ) bekenden , tenminste bij naam beken-den ( bekenden ) Kosmos , den grootsten natuuronder-zoeker ( natuuronderzoeker ) der 19 de eeuw , den man wiens groote geest meer dan een halve eeuw een helder licht voor de wetenschap ontstoken heeft .
Frederik Hendrik Alexander baron von Humboldt , werd den 14 den September 4769 te Berlijn geboren . Zijn vader en moeder , beiden van adellijk geslacht , behoorden tot de meest aanzienlijke en met tijde-lijke ( tijdelijke ) goederen gezegende familien van Pruisen . Slechts twee zonen waren de spruiten van hun huwelijk , Carl Wilhelm en Frederik Hendrik Alexander , niet ten onrechte de dioscuren van de Duitsche literatuur en wetenschap genaamd . De dagen hunner jeugd brachten zij door op het slot Tegel , in het gezicht der vesting Spandau gelegen , waaraan uitgestrekte boomkweekerijen en schoone tuinen ver-bonden ( verbonden ) waren . De vader , die aan hunne opvoeding de meeste aandacht wilde wijden , vertrouwde deze toe aan zeer bekwame han-den ( handen ) ; de vorderingen der beide broeders be-antwoordden ( beantwoordden ) dan ook in de ruimste mate aan de zorg voor hunne ontwikkeling besteed . Toch , wat wij hier niet onopgemerkt mogen laten om ons een juist denkbeeld van Humboldt's volharding te geven , streefde in zijne jeugd zijn broeder Wilhelm in juist-heid ( juistheid ) van bevattinghem verre vooruit , zoodat zelfs zoowel bij zijne moeder als bij zijne opvoeders de vraag rees of hij wel geschikt was om te studeeren . Niet onaardig is het hier een woord aan te halen van zekeren Heim , natuurkundige van Spandau , die de beide knapen onderwijs gaf in de botanie ,
en onder anderen in zijn dagboek 30 Juli 1781 schreef : « Naar Tegel gereden en bij Mevr . v . Humboldt gegeten . Aan de jonge Humb . de 24 klassen van het plantenstelsel van Linnaeus verklaard , die de oudste , Willem , terstond vatte en bij name kende ." Hoogst waarschijnlijk moet deze mindere vlugheid worden toegeschreven aan physieke oorza-ken ( oorzaken ) . Alexander was zwak van gestel en omdat de vurige geest van den knaap steeds naar nieuwe kundigheden dorstte , werd voor voldoende rust niet zelden te weinig zorg gedragen .
Gelukkig kwam hij dezen nadeeligen invloed te boven , en vroegtijdig reeds was hij in de klassieke letterkunde der Romeinen en Grieken zeer ervaren , en met eene me-nigte ( menigte ) kundigheden toegerust , die zeldzaam op zóo jeugdigen leeftijd en zóo vereenigd worden aangetroffen .
Het lag voor de hand dat de opvoeding der knapen op het slot Tegel niet kon worden voltooid . Zij gingen daarom , onder opzicht van hun opvoeder Kunth , naar Berlijn , waar zij van de meest bekwame meesters privaat-lessen ( privaatlessen ) ontvingen , o . a . in de wijsbegeerte , rechts - en staatswetenschap , en waar hun de omgang gemakkelijk werd gemaakt met personen uit de fijnst-beschaafde standen , waardoor zij zich den toon en de manieren eigen maakten , die den beschaafden man kenmerken . In het jaar 1786 , dus op 17jari-gen ( 17jarigen ) leeftijd , vertrok Alexander met zijn broeder , onder geleide van Kunth , naarde universiteit te Frankfort aan den Oder , waar zij eene loopbaan moesten kiezen . Van nu aan scheidden zich de wegen der broeders , want Wilhelm koos de rechts-studie ( rechtsstudie ) , Alexander de zoogenaamde kame-raalwetenschappen ( kameraalwetenschappen ) , dat zijn die weten-schappen ( wetenschappen ) die door de ambtenaren van de landsheerlijke kamer of het bestuur der financiën beoefend moeten worden . Daartoe behooren de oeconomie , debergbouwkunde ,
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd