Het Regionaal Archief te Alkmaar (of Regionaal Historisch Centrum Alkmaar) is een zelfstandig gemeentelijk samenwerkingsverband van 10 gemeenten in Noord-Kennemerland, westelijk West-Friesland en de Kop van Noord-Holland, en bewaart archiefstukken, boeken, kaarten, foto's, films enz.
U vindt bij het Regionaal Archief de archieven van de gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum, Den Helder Heerhugowaard, Heiloo, Hollands Kroon, Langedijk, Schagen en Texel. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft de archieven van de voormalige waterschappen in dit gebied en in de Kop van Noord-Holland bij het Regionaal Archief ondergebracht. Ook archieven van particuliere instellingen en personen, zoals kerkgenootschappen, verenigingen, stichtingen, bedrijven en families, worden bij het Regionaal Archief bewaard. De charters die zich in die archieven bevinden zijn gedigitaliseerd.
De bibliotheek van het Regionaal Archief heeft een collectie van ca. 50.000 boeken en tijdschriften op het gebied van de geschiedenis van Nederland, van Noord-Holland en van Alkmaar en de omliggende gemeenten, waaronder de meest recente publicaties. Daarnaast zijn boeken aanwezig over o.a. genealogie, topografie, familiewapens en archeologie.
Bijzondere collecties: de Alkmaarse Stadslibrije die uit de zestiende eeuw dateert, circa 2.600 drukken tot 1800 waarvan 70 (post)incunabelen, Almanakken waaronder de Enkhuizer Almanak vanaf 1701, pastoorsbibliotheken uit Akersloot, Heiloo en Limmen die vanaf de zeventiende eeuw bijeen zijn gebracht, en kinderboeken van uitgeverij Kluitman.
Regionale kranten: De belangrijkste kranten zijn de Alkmaarse Courant vanaf 1796, de Heldersche Courant van 1914-1983 en de Schager Courant van 1857-1983 en 1994-maart 2006. Veel kranten zijn gedigitaliseerd en raadpleegbaar via https://kranten.archiefalkmaar.nl/.
Beeldcollecties: Bevat foto's, ansichtkaarten, tekeningen, prenten, kaarten, plattegronden, films en video's.