Aflevering 4, jaargang 1984 (sept.), van 'De Twentse Kiekkast: Wetenswaardigheden op video', een actualiteitenprogramma voor basisscholen in Midden-Twente met als tweede onderdeel de afdeling préhistorie van het Rijksmuseum Twenthe te Enschede, om te tonen dat er ook in Twente veel préhistorische vondsten zijn gedaan die bekeken kunnen worden, waarbij dhr. Hulshof vertelt over de prehistorie in Twente en wat daarover te zien is in het museum, verder over de opgraving van een hunebed in Mander, de 'man van Mander', en enkele urnen en gebruiksvoorwerpen die als grafgiften hebben gediend.

Aan de hand van een historische figuur, de turfschipper Jannus Booy uit Genemuiden, wordt een beeld geschetst van de veenwinning in Overijssel en Drenthe aan het begin van de 20e eeuw. Vertoning van watergangen en kanalen voor het veentransport over water.
Hedendaagse industrialisatie in het veengebied van Drenthe.

Samenvatting:
Documentaire film over de ontwikkeling van de stad Almelo vanaf de veertiende eeuw tot 1947.

Beschrijving:
00.15.53 Tekst: ?Amateur Cinema League. The world wide organization of amateur movie makers?
00.16.18 Beeld van poster van de tentoonstelling ?Toekomst van Almelo? van 22 februari tot 2 maart 1947.
00.16.25 Tekst: ?Film wederopbouw van Almelo. Opgenomen en samengesteld door G.J. Gast Jr.?
00.16.48 Tekst ?Almelo van vlek tot stad?
00.16.59 In beeld: geografische kaarten van de stad vanaf 1560.
00.17.24 Tekst: ?De oude gebouwen rondom, welke zich de stad ontwikkelde?
00.17.32 Huize Almelo. In beeld: huis en landgoed.
00.18.40 Nederlandse Hervormde kerk. In beeld: gebouw en toren.
00.19.35 Oude Stadhuis. In beeld: gebouw en panden rond het stadhuis.
00.20.42 Tekst: ?De stad van 1850 tot nu?
00.20.47 In beeld: prenten van het Oude Raadhuis, dubbele Watermolen, Verkeershuis, Café Lüdeking.
00.21.24 Foto?s, prenten, teksten en bewegende beelden van de Waag, de haven, Grotestraat, Werf, Oranjestraat, Wierdensestraat, Treinstation, Spoorstraat.
00.31.45 Tekst: ?De grote uitbreidingen?
00.31.49 In beeld: kaarten en foto?s van de Markt, het Kasteel, De Riet.
00.32.57 Bewegende beelden van de tuinwijk De Riet, Rijks HBS, Sluiskade.
00.37.21 Tekst: ?Kroniek van Almelo?
00.37.26 Prenten en foto?s van de onafhankelijksfeesten in 1913.
00.38.29 Bewegende beelden van het Paasfeest, optocht Schoolfeest 1932, Prinses Juliana bezoekt tentoonstelling, optocht door de straten tijdens de Folkloredag.
00.43.59 Foto?s van de verwoesting in de wijk de Riet door een V1.
00.44.37 Bewegende beelden van de bevrijding van de stad door de Canadezen, bevrijdingsfeest 1945, wateroverstromingen in de binnenstad in 1946, brandweeroefening op sportterrein, optocht Schoolfeest 1946.
00.51.47 In beeld: Prins Bernard bezoekt de tentoonstelling Herrijzend Twente in 1946. Festiviteiten op het lunapark:

Restanten Zwolle I & II.

Aflevering 48, jaargang 1997 (mei), van 'De Twentse Kiekkast: Wetenswaardigheden op video', een actualiteitenprogramma voor basisscholen in Midden-Twente met als vierde onderwerp 'Boris de Mammoet', naar aanleiding van de vondst van beenderen van de mammoet Boris, aan de hand van enkele afbeeldingen van mammoeten en beelden van de werkzaamheden in de Stroom-Esch in Borne, waarbij de botten zijn gevonden, een medewerker van het Natuurmuseum te Enschede geeft vervolgens uitleg bij de geconserveerde beenderen, en laat zien hoe hij uit de verschillende vondsten zo goed als mogelijk het mammoetskelet probeert te reconstrueren.

Documentaire over de geschiedenis van Zwolle aan de hand van prenten uit voornamelijk het Prentenkabinet van het Provinciaals Overijssels Museum in Zwolle. Naast prenten maakt de film gebruik van filmbeelden uit de huidige tijd om de geschiedenis te illustreren.

Druktechnieken worden getoond.

Actuele beelden van de Zwolse Markt en de binnenstad van Zwolle. Een roeitocht over de gracht.

De documentaire geeft een beeld van de geschiedenis van het ontstaan van de Zuiderzee, van het eiland Schokland, Kuinre en de eerste IJsselmeerpolders de Noordoost Polder en Oost Flevoland. Opgraving van een scheepswrak. Klederdracht uit Schokland en Urk in het Stedelijk Museum in Kampen. De visafslag in Urk.

Een film rond het bezoek van het Twents bataljon aan de graven van gesneuvelde kameraden op het Indonesische eiland Java, en de plaatsen waar in april 1949 is gevochten.

Oversticht 8

Officiële beschrijving van RTV Oost: "Van Zwolle de derde zeehaven van Nederland maken. Dat was de droom van een groep vooruitstrevende Zwollenaren, die in het midden van de 19e eeuw de handen in een sloegen en de Zwolse Diep Maatschappij oprichtten. Het bedrijf moest de waterweg via de toenmalige Zuiderzee en het Zwartewater naar Zwolle uitdiepen, zodat ook de grootste schepen in de stad konden komen. De maatschappij legde 2 kilometerslange strekdammen aan en bouwde Kraggenburg, een schuilhaven op een eiland in de Zuiderzee. Maar toen het project klaar was begon het gedonder pas goed: de binnenschippers vonden het hele project overbodig en weigerden de tol te betalen, die nodig was om het project uit de kosten te halen. Over de Zwolse Diep Maatschappij, de schippersprotesten en het harde en eenzame leven van de lichtwachters op Kraggenburg gaat deze aflevering van Het Oversticht."

Aanvullende beschrijving: Aandacht voor de 'Zwolse Diep Maatschappij' (volledig: Maatschappij ter verbetering van den handelsweg over het Zwolse Diep mede door landaanwinning), de schippersprotesten en het leven van de lichtwachters.

In beeld: Noord-Oost Polderdijk bij Genemuiden.

Het genootschap "Welvaart", gezeteld in sociëteit De Harmonie aan de Grote Markt in Zwolle schreef in 1842 een prijsvraag uit voor ideeën tot verbetering van het Zwolse Diep. Voorzitter was Baron Sloet tot Olthuis.

Oude filmbeelden van scheepvaart.

Leidam, een kraggendijk langs het Zwolse Diep. Onder leiding van Ir. Van Diggelen werden leidammen aangelegd, die zes kilometer de Zuiderzee inliepen. Aan het eind was Kraggenburg als vooruitgestoken post van de zeehaven gepland, waarvan alleen een lichtwachtershuis is gerealiseerd.

Schippersprotesten n.a.v. tolheffing onder leiding van Willem Jan Schuttevaer. Uiteindelijk leidden de protesten tot de oprichting van de schippersvereniging Schuttevaer.

Gesprek met Henk Klaver, zoon van de laatste

Oversticht 15
Officiële beschrijving van RTV Oost: "Het ziekenhuis Angeli Custodes in de Van Kersemakersstraat te Raalte. Sinds 1904 werden hier de zieken en hulpbehoevenden verzorgd door de Zusters van Liefde. Toen het kleine ziekenhuis in de jaren 60 haar deuren sloot leidde dit tot verontwaardigde reacties bij de bevolking. In Het Oversticht zien we gesprekken met Zuster Berdine, die nog steeds in Angeli Custodes woont, met voormalig huisarts Hagemeier, de heer Hannink van de historische vereniging in Raalte en pater Cor van der Wiel, die zich heeft beziggehouden met de geschiedenis van kloosters in Overijssel"

Een uitzending van de tv-rubriek Het Oversticht van RTV-Oost uit 2000 rondom proefboerderij Aver Heino, met een reportage over de geschiedenis van de proefboerderij, gesticht in 1929, waar in de jaren '20 en '30 allerlei landbouwtechnieken werden uitgetest.
Er zijn interviews met:
- Laarman, dhr. J., veehouder;
- Muller, dhr. Willem, bedrijfsleider van de proefboerderij;
- Schneider, dhr. Paul, onderzoeker bij Aver Heino.

Oversticht 13

Officiële beschrijving van RTV Oost: "Het sanatorium op de Sallandse Heuvelrug heeft afgelopen eeuw een belangrijke rol gespeeld bij het onder controle krijgen van de beruchte ziekte tuberculose. Deze bijna uitgebannen ziekte had een eeuw geleden dezelfde beruchte reputatie als AIDS nu. Veel rust, frisse lucht en goed eten was de enige remedie tegen de 'witte dood'. Daarom werd in 1902 het sanatorium in Hellendoorn opgericht. Vele tienduizenden mensen zijn in het sanatorium van een wisse dood gered, totdat nieuwe ontwikkelingen in de medische wetenschap het sanatorium in de jaren 60 overbodig maakte. Het sanatorium werd toen omgevormd tot het nog steeds bestaande verpleeghuis Krönnenzommer. In deze uitzending van Het Oversticht geven voormalige patiënten en oud-medewerkers een beeld van het leven in het sanatorium."

Oversticht 12
Officiële beschrijving van RTV Oost: "De Slag Bij Ane in 1227. Drentse boeren probeerden toen onder het juk van de Utrechtse bisschop uit te komen. Bij Ane, in Noordoost Overijssel, kwamen ze tegenover een sterk ridderleger te staan. De ridders zakten echter weg in het moeras, waardoor de boeren konden winnen. De bisschop verloor bij de slag het leven. In Het Oversticht spreken we met twee afstammelingen van de strijdende partijen, en met een paragnost zoeken we de exacte locatie van het slagveld."

Oversticht 11

Officiële beschrijving van RTV Oost: "Elke stad of dorp kende vroeger een eigen melkfabriek of coöperatie. Met de opkomst van de zuivelgiganten zijn ze eigenlijk vrijwel allemaal verdwenen. Met als voorbeeld de Lonneker Melkinrichting, die bestaan heeft van eind 19de eeuw tot midden jaren 80 vorige eeuw staat het Oversticht stil bij de geschiedenis van die kleine fabriekjes. We zien en horen voormalige werknemers in Lonneker."



Aanvullende beschrijving: Programma over de opkomst van de melkindustrie, de kleine melkfabrieken en de melkventers.

Gesprekken met Albert Brouwer, oud-werknemer Lonneker Melkinrichting en Joop Karselius, oud-venter.

Oude filmbeelden uit de melkfabriek van de Lonneker Melkinrichting in Enschede en van venters. Tevens een oud reclamefilmpje van Dutchie de melkventer. Verder beelden van de in 1996 gesloten fabriek in Enschede.

Oversticht 10
Officiële beschrijving van RTV Oost: "De Waterstaatskerken die met name in Twente zijn gebouwd. Deze eenvoudige kerkjes zijn in de eerste helft van de 19e eeuw, na de invoering van de vrijheid van godsdienst, gebouwd voor zowel protestanten als katholieken. Om wildgroei te voorkomen hield het Ministerie van Waterstaat bouwkundig een oogje in het zeil. Kenmerkend voor al deze kerkjes is de sobere architectuur. Een voorbeeld hiervan is Losser. De hervormde gemeente kerkt nog steeds in het oude Waterstaatkerkje uit 1810."

Aflevering 9 van het RTV Oost televisieprogramma Het Oversticht, met "De turfstekers in Vriezenveen". Begin vorige eeuw kenden deze Twentse plaats en haar directe omgeving een bloeiende turfindustrie, iets waar het huidige Veenmuseum tegenwoordig nog aan herinnert. In deze aflevering de geschiedenis van het turf in ?Vjenne?, met onder meer gesprekken met voormalige turfstekers en oude filmbeelden. Tot 1890 werd turf in Vriezenveen voornamelijk voor eigen gebruik gewonnen. De omgeving bestond nog grotendeels uit woeste grond. De Vriezenveners hebben dit 'onland' niet zelf ontgonnen. De turfwinning begon bij Westerhaar/Vriezenveensewijk. Tussen 1890 en 1907 werd het Veenkanaal gegraven, waardoor de turfwinning echt op gang kwam. De turfwinners en veenbazen kwamen vooral uit Drente en ook uit Vroomshoop.Ook uit andere provincies was er toestroom. De huisvesting was slecht. Voorbeelden van plaggenhutten.Aanvankelijk was het turfsteken puur handwerk. Vanaf ca. 1920 komen er machines. Na de Tweede Wereldoorlog komt er een vrij abrubt eind aan de turfwinning door de opkomst van steenkool als brandstof. Ten westen van Vriezenveen wordt de grond met behulp van kunstmest landbouwgrond. Ten oosten is nog woeste grond/veen overgebleven, wat nu natuurgebied is.

Rietcultuur Wieden en Weerribben, de TV Oost uitzending Het Oversticht 22 van 4 april 2001. Gedurende eeuwen was turfwinning het belangrijkste middel van bestaan in de kop van Overijssel. Dat bleef zo tot de jaren twintig van de vorige eeuw, toen turfwinning niet meer rendabel was en de lokale bevolking overschakelde op de teelt van riet. Tegenwoordig wordt er nog steeds riet geteeld in De Wieden en De Weerribben. Mede dankzij de inspanning van de lokale riettelers kunnen deze natuurgebieden in stand worden gehouden. In deze aflevering wordt de teelt van riet vanuit verschillende invalshoeken belicht. Koendert Kuit uit Ossenzijl werkte van jongs af aan in het riet. Voor een weekloon van een tientje moesten wel zeshonderd '46-ers gebonden worden. Voorzitter Hein van Dalen van de Vereniging voor Rietcultuur in Nederland licht de ontwikkelingen in de rietteelt toe en Ymte Loff van Natuurmonumenten onderstreept de betekenis van de rietcultuur voor De Wieden en De Weerribben.

Bedrijfsfilm over het productieproces en de sociale voorzieningen bij de Koninklijke Stoomweverij te Nijverdal.
Inleiding, met gezicht op het fabriekscomplex; enige tekstborden met algemene informatie over de fabriek; de borstbeelden van koning Willem III, die het predikaat 'koninklijk' verleende, en van G. en H. Salomonson, oprichters van de KSW en de Nederlandse Stoomblekerij;
Impressie van het productieproces, met o.m. de aanvoer van de ruwe katoen met goederenwagons; de machinekamer; de opslagplaats voor ruwe katoen; het mengen van katoensoorten op de transportband; het reinigen van de katoenvlokken; de kraszaal met krasmachines; de fijnspinnerij; de spoelzalen; de sterkerij; de aandraaierij; de weverij met diverse soorten weefgetouwen; de meet- en controlezaal; het magazijn voor ruw katoendoek; de afwerking in de blekerij; de ververij; de opmaakzalen en de controle in laboratoria;
Impressie van de sociale voorzieningen, met o.m. het kantoorgebouw van de personeelschef, sociaal werkster, ziekenfonds en kantinebeheer; de weefschool; de was- en douchegelegenheid voor het personeel; de bedrijfskantine; de personeelskrant 'De Schakel'; de personeelsbibliotheek; het ziekenfonds met o.m. een hoogtezonkamer voor personeelsleden; de plaquette ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers bij de KSW; de bedrijfs-arbeiderswoningen; hulp in de huishouding in geval van ziekte; pensioenvoorzieningen; kraamzorg; ontspanning na werktijd, o.m. in de vorm van het bedrijfsmuziekkorps.

De Tijdgeest in de IJsseldelta, Documentaire over de veeteelt op het Kampereiland. Ontwikkelingen in de vorige eeuw worden belicht: de verplaatsing van boerenerven uit de stad naar het Kampereiland en steeds verdergaande mechanisatie en schaalvergroting in het agrarische bedrijf.

Een videoregistratie van het afscheid van historicus en archivaris Gevers Mensema, dhr. A.J. van het Historisch Centrum Overijssel op 14 september 2007, na een dienstverband van 35 jaar.
Een vervolg van de inleidingen tijdens het symposium 'Beeld en Zelfbeeld van de Adel', georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van dhr. Mensema.
1. Mensen van Adel
Mesema, dhr. A.J. krijgt als cadeau overhandigd het boek Mensen van Adel, beelden, manifestaties, representaties. (Tijdsduur 00:04:53);
2. 'Ordo ab Chao'
De afscheidnemende archivaris Mensema, dhr. A.J. houdt een inleiding over zijn project inhoudende het op orde brengen van het stadsarchief van Zwolle over de periode 1230 - 1813 en hoe het archief toegankelijk kon worden gemaakt voor het publiek. (Tijdsduur 00:36:48);
3. Respect voor de oude orde.
Drs. De Vries, dhr. A.G., directeur van het HCO, spreekt een afscheidswoord uit en geeft zijn visie op de veranderingen in de taken van de archivaris en de archieven in zijn algemeenheid.
De wethouder Cultuur krijgt het eerste exemplaar van de inventaris van het stadsarchief van Zwolle uitgereikt. (Tijdsduur 00:12:55).

Een videoregistratie van het afscheid van historicus en archivaris Gevers Mensema, dhr. A.J. van het Historisch Centrum Overijssel op 14 september 2007, na een dienstverband van 35 jaar.
Het betreft een vervolg van de inleidingen van het symposium 'Beeld en Zelfbeeld van de Adel'.
1. De malle graaf.
Een retrospectie en (zelf)perceptie door Dr. Ronnes, mevr. H., wetenschappelijk medewerkster bij de Nederlandse Kastelenstichting.
De inleider vertelt de bizarre geschiedenis van graaf Glen Carty, die leefde in de 17e eeuw in Ierland. (Tijdsduur 00:36:59);
2. Pietate et Virtute.
Een lezing verzorgd door Mensema, dhr. A.J. met als titel 'Pietate et Virtute, aspecten van het adellijk leven in Overijssel tijdens het Ancien Regime', de periode voor 1795 (Tijdsduur 00:34:00).

Een videoregistratie van het afscheid van historicus en archivaris Gevers Mensema, dhr. A.J. van het Historisch Centrum Overijssel op 14 september 2007, na een dienstverband van 35 jaar.
1. De inloop, met beelden van de ontvangst van de gasten (Tijdsduur 00:06:45);
2. De opening, door De Vries, dhr. Bert, directeur van het HCO en Den Otter, dhr. P.W.J., sectorhoofd Informatie & Kennis van het HCO.
Aan de orde komt het programma van de dag, het symposium 'Beeld en Zelfbeeld van de Adel' en de opening van de tentoonstelling 'Pietate et Virtute' (Tijdsduur 00:11:16);
3. Marcel Proust, een registratie van een etnografische voorstelling door Prof. Dr. Kuiper, dhr. Y.B., hoogleraar religieuze en historische antropologie aan de Rijksuniversiteit Groningen met als onderwerp 'Marcel Proust en de adel: tussen snobisme en voyeurisme' (Tijdsduur 00:33:09).

Opname van een lezing gehouden door Michiel Visser, projectmedewerker van Kunst en Cultuur Overijssel (KCO). Het onderwerp was de geschiedenis van de Zwolse popmuziek. De lezing werd georganiseerd in het kader van de Historische Avonden door en in het Historisch Centrum Overijssel (HCO).

Opname van een lezing gehouden door Michiel Visser, projectmedewerker van Kunst en Cultuur Overijssel (KCO). Het onderwerp was de geschiedenis van de Zwolse popmuziek. De lezing werd georganiseerd in het kader van de Historische Avonden door en in het Historisch Centrum Overijssel (HCO).

Een video-reportage van de officiële start van het project Geheugen in Beeld.
Een projectteam bestaande uit medewerkers van het HCO, de zorginstellingen De Wissel in Zwolle en Rosengaerde in Dalfsen en het toenmalige RIAGG (nu Dimence) hebben spelvormen ontwikkeld voor het verbeteren van de kwaliteit van leven van bewoners in zorginstellingen door middel van het trainen en stimuleren van het geheugen en het leervermogen met behulp van historische beelden.
- 00:00:00 De ontvangst van sprekers en bezoekers aan deze presentatie;
- 00:03:00 De inleiding van de sprekers en toelichting op het tot stand komen en organisatie van het project door Schaap, mevr. Marieke, medewerker van het HCO;
- 00:16:02 Een inleiding door Woudenberg dhr, directeur zorginstelling De Wissel;
- 00:23:37 Een inleiding door Smalbruggen dhr, directeur zorginstelling Rosengaerde;
- 00:30:50 Een inleiding door Otter den, dhr. Piet, medewerker van het HCO;
- 00:42:15 Een inleiding door Ranter, gedeputeerde Provincie Overijssel;
- 00:53:52 Beelden van de toepassing het project in De Wissel, en een impressie van de receptie met een hapje en een drankje;
- 00:57:30 Einde.