VHP002000067_0067 overweghuisje

VHP002000143_0008 De Kastanjelaan maak(te) deel uit van het “Rode Dorp”. Deze wijk werd begrensd door het Cramwinkelplantsoen aan de oostzijde en aan de westkant door het sportterrein van de voormalige Rijks HBS. Het Rode Dorp kwam tot stand tussen 1920 en 1925 , bestond uit 39 sociale huurwoningen en 2 winkels en was het eerste nieuwbouwproject van de in 1916 opgerichte Woningbouwvereniging “De Volkswoning”. Vandaar de naam. In 1995 is het grootste deel van dit zogenoemde Rode Dorp gesloopt om plaats te maken voor het appartementengebouw Lindestate. Alleen de Kastanjelaan, de Esdoornstraat en de Beukenstraat herinneren nog in bescheiden mate aan het oude straatbeeld.

VHP001000085_009 Het station van de Nederlandse Spoorwegen werd in 1884 gebouwd. Omdat dit gebouw boven op de spoordijk stond domineerde het en was vanuit de hele omtrek te zien, ook vanuit de binnenstad. Oude en moeilijk te onderhouden gebouwen werden vervangen door meer zakelijke en kleinere, vaak eenlaagse gebouwen. Zo ook in Purmerend. Rond 1960 werd het monumentale gebouw gesloopt om plaats te maken voor een voor die tijd modernere versie van een station. Langs de Stationsweg stond een goederen overlaadstation en in de jaren zestig heeft er tussen deze goederenloods en het stationsgebouw een tijdelijk postkantoor gestaan (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP003000046_0017 Aan de noordkant op de hoek van de Peperstraat stond vanaf 1390 een waaggebouw. In 1591 werd deze waag gesloopt en een nieuw stadhuis gebouwd met een inpandige waag. In 1911 is het oude stadhuis plat gegaan met het bodehuis daarachter in de Peperstraat, waarna door de Purmerendse architect Jan Stuijt een nieuw stadhuis is gebouwd, het huidige Purmerends Museum (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP003000076_0048 Stolpboerderij “De Zwarte Os” aan de Westerweg 14. Gesloopt in 2001.

VHP001000071_008 Afgezien van wat gebouwen aan de Kanaalkade bleef de plek van het voormalige slot Purmersteijn onbebouwd en werd hier sinds mensenheugenis de kippenmarkt gehouden, waar ook ander pluim- en klein vee werd verhandeld. In 1939 was er een jaaraanvoer van 700.000 stuks. Na achteruitgang van de markt in de zestiger jaren werd deze in 1970 naar het Hoornse Eiland en is de vrijgekomen grond toegevoegd aan het parkeerterrein.

VHP002000055_0337 De Nieuwstraat is een vrij lange straat van de Kanaalschans tot de Plantsoengracht. In de eerste helft van de 16de eeuw was de Nieuwstraat een stadsgracht aan de zuidzijde van de stad. Daarbuiten was toen geen bebouwing. De demping van deze gracht vond plaats in 2 fasen, het oostelijke deel in 1872 en het westelijk gedeelte in 1876. Na die demping kwam de nieuwe naam Nieuwstraat. Het gedeelte tussen de Koestraat en de Plantsoengracht werd Paardenmarkt genoemd, omdat hier op dinsdag paardenmarkt werd gehouden en het laatste deel werd het Kerkhofspadje genoemd. Aan de zuidzijde stond de “Boterhal”, die doorliep tot de Nieuwegracht, hier vond de botermarkt plaats. In het midden van de negentiende eeuw was de Purmerendse botermarkt de grootste van ons land. Nabij de Nieuwegracht was tussen de woningen van de Nieuwstraat en die van de Nieuwegracht een hofje, waaraan een aantal kleine woninkjes stond. Op de hoek met de Koestraat is rond 1921 de openbare lagere school gebouwd. Aan de overzijde van dit laatste deel ligt een plantsoen, dat is ontstaan na het slechten van de stadswal rond 1830. En aan het eind op een bolwerk van die stadswal ligt al sinds 1664 een begraafplaats (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP001000082_020 De Westerstraat gaat vanaf de Neckerdijk / Padjedijk naar het Schoolplein en was voor de 16de eeuw de westelijke stadsgracht, met daarbuiten geen bebouwing. De stadszijde van deze gracht heette toen Kakenburgh. In de volksmond werd deze straat de Pottenmarkt genoemd, uiteraard omdat hier markt werd gehouden in potten en vaatwerk. Achter in een van de vele stegen, die hier nog steeds zijn, is in 1696 een Doopsgezind (schuil)kerkje gebouwd. In de 16de eeuw vond een stadsuitbreiding plaats naar het westen. Daar achterom werd een nieuwe stadsgracht gegraven, wat in 1821 Noordhollands Kanaal geworden is. De overzijde van het Kakenburgh werd Nieuwlant genoemd. Men kon hier komen via een brug vanaf de Neckerdijk en aan de andere kant over de Baenbrug, die over het water van de gracht lag bij het huidige Schoolplein. Aan het Nieuwlant zijn waarschijnlijk 4 hofjes geweest, waarvan er in de vijftiger jaren nog twee en nu nog één over is. Tijdens de watersnood van 1825 stond het water bij vloed in een woning aan een hofje op het Nieuwlant drie voet hoog, dat is zo’n 90 cm. Dat zal met de watersnood van 1916 ongeveer hetzelfde geweest zijn. In 1884 is deze gracht gedempt en werd een nieuwe naam aan de straat gegeven “Westerstraat”. De markt, die daarvoor al werd gehouden, kreeg nu een brede straat en trok op dinsdag meer markthandelaren aan, die hun waren probeerden te slijten. Eerst in de open lucht en later wat beschut op marktkramen. Het weinige verkeer (paard en wagens) moest dan omrijden over de Kanaalschans (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000055_0028 Kartil Waterbeddenwinkel

VHP002000070_0013 In 1979 werd de Sint Jozef Jongensschool wegens teruggang van het aantal leerlingen verlaten. In de negentiger jaren is het schoolgebouw afgebroken en werd de parkeergarage “Claxonate” gebouwd met aan de kanaalkant het appartementencomplex Kanaalzicht.

Scholen_0023 -

VHP002000003_0008 Voor 1953 stond op deze plek het volkslogement van Brune bijgenaamd "De Luis aan de ketting".

VHP002000181_0001 Deze straat ligt in de Rivierenbuurt. Deze buurt maakt deel uit van de wijk Overwhere-Zuid en wordt begrensd door de Flevostraat, de Rivierenlaan, de Dr. J.M. den Uyllaan, de Van Goor Hinloopenstraat en de Burgemeester D. Kooimanweg en is ontwikkeld in de zestiger jaren van de vorige eeuw.

VHP002000086_0094 Begin 16de eeuw is aan de oostkant van de oostelijke stadsgracht een klooster ontstaan met de naam Wateringen, dat na de reformatie in 1638 tot een weeshuis werd ingericht. Vandaar kreeg de gracht de naam Weeshuijsburgwal. In 1789 werd dit weeshuis geheel verbouwd in de bouwstijl ‘oorspronkelijke renaissance’.

VHP003000087_0040 Het Heerenlogement, voortgekomen uit het voormalig logement “Het Casteel van Antwerpen”, geeft in 1850 zijn eerste schouwburgvoorstelling en was jarenlang het podium voor amateurgezelschappen, maar ook voor professionele producties. Zo vonden er veel plaatselijke culturele activiteiten plaats zoals uitvoeringen van toneelverenigingen, turnverenigingen, schoolfeesten, maar ook modeshows en zelfs bokswedstrijden. In 1933 werd het toneel vergroot en na aankoop door Gemeente Purmerend vond in 1956 een ingrijpende verbouwing plaats onder architectuur van Jan Plas. Door concurrentie van cultureel centrum De Koepelkerk en klachten wegens geluidsoverlast werden in 1985 de activiteiten geëindigd waarna 1987 het gebouw werd gesloopt en vervangen door appartementen.

VHP001000071_007 Afgezien van wat gebouwen aan de Kanaalkade bleef de plek van het voormalige slot Purmersteijn onbebouwd en werd hier sinds mensenheugenis de kippenmarkt gehouden, waar ook ander pluim- en klein vee werd verhandeld. In 1939 was er een jaaraanvoer van 700.000 stuks. Na achteruitgang van de markt in de zestiger jaren werd deze in 1970 naar het Hoornse Eiland en is de vrijgekomen grond toegevoegd aan het parkeerterrein.

VHP002000060_0126 Woning boven winkel

VHP002000037_0093 Winkel van Jb.Zeeman

VHP002000122_0002 De Grotenhuysweg is een belangrijke noord-zuidverbinding in de wijk Purmer-Noord. De straat is vernoemd naar Arent ten Grootenhuys (Kampen, 1570 - Amsterdam, 1615), een vooraanstaand koopman te Amsterdam die samen met Dirck van Os behoorde tot de initiatiefnemers tot de droogmaking van de Beemster en de Purmer.

VHP002000016_0153 Pakhuis van Doets Handelsonderneming

VHP002000055_0067 Meevis vlaaienwinkel. Eerder Viskoper, winkelinterieurs.

VHP002000204_0021 De Weerwal is samen met de Oude Vismarkt de oudste kade van onze stad langs de Where en ontstaan kort na 1560, na aanplemping van de Whereoever. De Weerwal is het oevergedeelte tussen de Peperstraat en de Kolkstraat langs het water de Where, dat in 1965 is gedempt. Maar op het gedeelte tussen de Weerwal en de Kerkstraat is uit archeologisch onderzoek gebleken, dat op deze plek Purmereijnde al in de 12de eeuw moet zijn ontstaan. Aan de Weerwal de vier stegen vanuit de Kerkstraat. De smalste was de Kerksteeg of wel de Verlengde Kerksteeg. Hier konden net vaatjes bier doorheen gerold worden, die bestemd waren voor café “De Roemer”, dat hier op deze hoek gevestigd was, maar deze steeg is er niet meer. De anderen zijn de Gasthuissteeg, de Koningsteeg (vroeger Harmanussteeg) en de Kuipersteeg. Op het eerste deel van de Weerwal, bij de Peperstraat werd in de 15de 16de en 17de eeuw vismarkt gehouden in gerookte, gedroogde en gezouten vis. Verder was er veel nering langs de kade, waar regelmatig beurtschippers aanmeerden (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000172_0011 De destructor werd gebouwd in 1931 (architect O.M.A.Huurman) en verwerkte kadavers en slachtvetten en produceerde beendermeel ten behoeve van de veevoederindustrie en technisch vet voor de zeepindustrie en kaarsenindustrie. Het bedrijf werd gesloten per 1 januari 1969 na protesten van de omwonenden wegens de ondragelijke destructiestank. Op de foto de afbraak van de destructor.

VHP002000143_0006 De Kastanjelaan maak(te) deel uit van het “Rode Dorp”. Deze wijk werd begrensd door het Cramwinkelplantsoen aan de oostzijde en aan de westkant door het sportterrein van de voormalige Rijks HBS. Het Rode Dorp kwam tot stand tussen 1920 en 1925 , bestond uit 39 sociale huurwoningen en 2 winkels en was het eerste nieuwbouwproject van de in 1916 opgerichte Woningbouwvereniging “De Volkswoning”. Vandaar de naam. In 1995 is het grootste deel van dit zogenoemde Rode Dorp gesloopt om plaats te maken voor het appartementengebouw Lindestate. Alleen de Kastanjelaan, de Esdoornstraat en de Beukenstraat herinneren nog in bescheiden mate aan het oude straatbeeld.

VHP001000054_008 De Nieuwegracht gaat vanaf het Tramplein naar de Nieuwstraat langs de noordzijde van de stadsgracht. Die stadsgracht dateert uit de Spaanse Tijd toen Purmerend in 1572 verdedigingswerken liet aanleggen middels stadswallen. Deze stadswallen zijn rond 1830 geslecht en veranderd in plantsoenen. Aan de oostkant is aan de vorm van de gracht nog een bolwerk te herkennen. Deze bult werd de Konijnenberg genoemd, waar jarenlang een muziektent heeft gestaan. Het woonbuurtje dat hier destijds is ontstaan werd de Kickerbuert genoemd. Nadat de wal een plantsoen geworden was ontstond een mooie woonlocatie. In de tweede helft van de 19de eeuw zijn dan ook de meeste woningen hier gebouwd. Achter deze woonhuizen liep een sloot, die in 1874 is gedempt, waarna dit een achteromsteeg werd voor deze woningen. In het midden van de straat was een steeg vanaf de Nieuwegracht naar de Nieuwstraat, die officieel Plantsoensteeg heet, maar in de volksmond het Moordenaarssteegje wordt genoemd. De huisnummers 7 en 25 zijn gemeentemonumenten. (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).