VHP003000103_0002 Als gevolg van een zware noordwester storm brak in januari 1916 de Waterlandse Zeedijk tussen Monnickendam en Uitdam op verschillende plaatsen door. Het gevolg was dat de hele regio Waterland overstroomde. Op meerdere plaatsen kwam bij vloed één tot anderhalve meter water te staan. In de stad Purmerend kwam alles ten zuiden van de Neckerdijk, Padjedijk, Kaasmarkt, Breedstraat, Dubbele Buurt, Koemarkt, Purmersteenweg en Purmerweg blank te staan. Het heeft enkele maanden geduurd voordat de dijkschade was hersteld. (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”). Op de achtergrond het oude Ns-station uit 1884.

VHP003000104_0073 Slagerij van Bakker. Dirk Bakker was naast slager tevens een verdienstelijk amateur-fotograaf. Een aantal van zijn foto’s is geschonken aan Vereniging Historisch Purmerend en maken deel uit van deze collectie.

VHP002000172_0009 De destructor werd gebouwd in 1931 (architect O.M.A.Huurman) en verwerkte kadavers en slachtvetten en produceerde beendermeel ten behoeve van de veevoederindustrie en technisch vet voor de zeepindustrie en kaarsenindustrie. Het bedrijf werd gesloten per 1 januari 1969 na protesten van de omwonenden wegens de ondragelijke destructiestank.

VHP001000031_027 De kruising Hoogstraat, Peperstraat, Breedstraat en Padjedijk werd omstreeks 1570 “De Steenenbrugh” genoemd. Van een plein was toen nog geen sprake. Toen er behoefte kwam aan pleinruimte voor de markt middenin de stad, zijn er aan weerszijden van het Padjedijk enkele huizen gesloopt. Hierdoor ontstond een marktruimte, die al gauw “’t Marcktvelt” werd genoemd. Nadat in 1612 de Beemster is drooggemaakt begon de markt snel te groeien. Om het Marcktvelt te vergroten is in 1633 met vijselaarskunst dit stadhuis zo’n 10 meter achteruit gezet, door erachter in de Peperstraat enkele huizen te slopen. Op het hierdoor ontstane plein werd kaasmarkt gehouden. Nadat in 1850 de toenmalige Grote Kerk wegens bouwvalligheid moest worden gesloopt is een nieuwe veel kleinere kerk gebouwd, waardoor opnieuw veel pleinruimte voor de markt ontstond. Zo zien we door de eeuwen heen een fraai stadsplein ontstaan. In verschillende panden rondom de Kaasmarkt zijn door het marktgebeuren koffiehuizen en cafés ontstaan, waarvan de meesten zijn veranderd in winkels (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP001000019_032 -

Sport_1_0066 erevoorzitter van FC Purmerend

VHP001000055_035 De dinsdagse warenmarkt

VHP002000083_0058 Aan de Where dankt de stad zijn bestaan. De Where was de levensader voor Purmerend en het verbindingswater tussen het Beemstermeer en het Purmermeer. Eerst als visplek en later als aanlegplaats voor de scheepvaart.Het was de aanlegplaats voor het trekvaartverkeer naar Hoorn en Edam en Monnickendam. Tevens was dit de afmeerplaats voor de aanvoer voor de vee-, zuivel-, vis- en groentemarkt, want wat niet te voet of met paard en wagen kwam, kwam per schip. De oudste kaden zijn de Oude Vismarkt en de Weerwal. De Kerkstraat, die in de 16de eeuw “Op ’t Oevert” heette, doet vermoeden dat tussen deze straat en de Where in de 12de eeuw de eerste bewoning moet zijn ontstaan. Ook al in de 16de eeuw werd de achterzijde van “Op de Dijck”, de huidige Koemarkt, een aanlegplaats en kreeg de naam “Achter den Dijck”. Langs deze wal en aan de overzijde op het zogenoemde Hoornse eiland, de Tuinstraat ontstonden scheepswerfjes. Na 1612 werd aan de overkant de Where-oever aangeplempt en ging bebouwd worden. Hier ontstond het Venediën en in de richting van de Beemster de Bierkade. En aan de stadskant werd het verlengde van de Vischmarkt aangeplempt en ontstond het Vlooijenburgh. Later werd dit Wagenbeurs genoemd en vormde daarmee de toegangsweg naar de Beemster, die kort daarvoor was drooggemaakt. In de 14de eeuw lag er nog geen enkele brug over de Where. In de 15de of 16de eeuw werd het veer bij de Kuipersteeg vervangen door een wipbrug. Toen na 1614 het Venediën en de Bierkade zijn bebouwd is ook hier tegenover de Slotterburgwal een wipbrug gemaakt en een vanaf de Achterdijk naar het eind van het Hoornse eiland, die later door het Hoge Bruggetje werd vervangen. Voor de volgende brugverbinding over de Where gaan we honderden jaren later in 1952 de Kooimanbrug bouwen en dan in 1965 de Wheermolenbrug . (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP001000075_018 Aan de oostkant van de Gouw sinds 1863 “Bellevue”, wat eerder “De Stoomboot” genoemd werd. Hieraan was de naam Hein Droog verbonden en later Maarten van der Woude. Zo’n 150 jaar geleden was er een uitspanning voor paarden aan verbonden. Nadat de paardentijd voorbij was, rond 1950 is deze stal door van der Woude verbouwd tot een voor toen luxe spiegelzaal. Tot voor kort is het jarenlang een chineesrestaurant “Sichuan Food” geweest.

Tramplein_0009 -

CD_0014 Barend Cruijf

VHP002000082_0131 Kapperszaak van Bosman

VHP002000025_0005 Bij de demping en verlegging van de Where zijn onder meer de woningen aan de Tuinstraat gesloopt. Nieuwbouw op een deel van de vrijgekomen grond kreeg de naam Tuinhof.

VHP002000121_0001 De straat Grevelingenmeer ligt in de Purmer-Zuid in een buurt met 'meren'-namen

Sport_2_0082 staand vlnr Rem Mol Jan Ricke Jan Swart Gerrit Booy Henk Versnel trainer Steef Klein Klaas Nierop Jan Zijp
beneden Arie Daman Henk Tol Janus Prent Piet ZijpJoop Veenhoven Jan Oudes

VHP002000075_0101 De naam Tramplein is in 1895 ontstaan, toen hier een halteplaats kwam van de stoomtram vanuit Amsterdam. De Tweede Noordhollandse Tramwegmaatschappij (opgericht op 31 juli 1893) opende op 22 juni 1894 de lijn naar Amsterdam. Op 15 juli volgde de feestelijke opening van de lijn Purmerend-Alkmaar, via de Beemster en de Schermer. De trajecten naar Amsterdam en Alkmaar werden afgelegd in resp. een uur en anderhalf uur. In 1932 werd het baanvak Purmerend-Amsterdam voorzien van een electrische tram. In 1949 reed de laatste tram naar Amsterdam en nam de busmaatschappij NACO het personenvervoer over. Het tramstation werd afgebroken en de overkapping werd gebruikt om op de zelfde plek een nieuw busstation te bouwen.

VHP003000104_0026 De Westerstraat gaat vanaf de Neckerdijk / Padjedijk naar het Schoolplein en was voor de 16de eeuw de westelijke stadsgracht, met daarbuiten geen bebouwing. De stadszijde van deze gracht heette toen Kakenburgh. In de volksmond werd deze straat de Pottenmarkt genoemd, uiteraard omdat hier markt werd gehouden in potten en vaatwerk. Achter in een van de vele stegen, die hier nog steeds zijn, is in 1696 een Doopsgezind (schuil)kerkje gebouwd. In de 16de eeuw vond een stadsuitbreiding plaats naar het westen. Daar achterom werd een nieuwe stadsgracht gegraven, wat in 1821 Noordhollands Kanaal geworden is. De overzijde van het Kakenburgh werd Nieuwlant genoemd. Men kon hier komen via een brug vanaf de Neckerdijk en aan de andere kant over de Baenbrug, die over het water van de gracht lag bij het huidige Schoolplein. Aan het Nieuwlant zijn waarschijnlijk 4 hofjes geweest, waarvan er in de vijftiger jaren nog twee en nu nog één over is. Tijdens de watersnood van 1825 stond het water bij vloed in een woning aan een hofje op het Nieuwlant drie voet hoog, dat is zo’n 90 cm. Dat zal met de watersnood van 1916 ongeveer hetzelfde geweest zijn. In 1884 is deze gracht gedempt en werd een nieuwe naam aan de straat gegeven “Westerstraat”. De markt, die daarvoor al werd gehouden, kreeg nu een brede straat en trok op dinsdag meer markthandelaren aan, die hun waren probeerden te slijten. Eerst in de open lucht en later wat beschut op marktkramen. Het weinige verkeer (paard en wagens) moest dan omrijden over de Kanaalschans (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000082_0029 De Westerstraat gaat vanaf de Neckerdijk / Padjedijk naar het Schoolplein en was voor de 16de eeuw de westelijke stadsgracht, met daarbuiten geen bebouwing. De stadszijde van deze gracht heette toen Kakenburgh. In de volksmond werd deze straat de Pottenmarkt genoemd, uiteraard omdat hier markt werd gehouden in potten en vaatwerk. Achter in een van de vele stegen, die hier nog steeds zijn, is in 1696 een Doopsgezind (schuil)kerkje gebouwd. In de 16de eeuw vond een stadsuitbreiding plaats naar het westen. Daar achterom werd een nieuwe stadsgracht gegraven, wat in 1821 Noordhollands Kanaal geworden is. De overzijde van het Kakenburgh werd Nieuwlant genoemd. Men kon hier komen via een brug vanaf de Neckerdijk en aan de andere kant over de Baenbrug, die over het water van de gracht lag bij het huidige Schoolplein. Aan het Nieuwlant zijn waarschijnlijk 4 hofjes geweest, waarvan er in de vijftiger jaren nog twee en nu nog één over is. Tijdens de watersnood van 1825 stond het water bij vloed in een woning aan een hofje op het Nieuwlant drie voet hoog, dat is zo’n 90 cm. Dat zal met de watersnood van 1916 ongeveer hetzelfde geweest zijn. In 1884 is deze gracht gedempt en werd een nieuwe naam aan de straat gegeven “Westerstraat”. De markt, die daarvoor al werd gehouden, kreeg nu een brede straat en trok op dinsdag meer markthandelaren aan, die hun waren probeerden te slijten. Eerst in de open lucht en later wat beschut op marktkramen. Het weinige verkeer (paard en wagens) moest dan omrijden over de Kanaalschans (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000143_0003 De Kastanjelaan maak(te) deel uit van het “Rode Dorp”. Deze wijk werd begrensd door het Cramwinkelplantsoen aan de oostzijde en aan de westkant door het sportterrein van de voormalige Rijks HBS. Het Rode Dorp kwam tot stand tussen 1920 en 1925 , bestond uit 39 sociale huurwoningen en 2 winkels en was het eerste nieuwbouwproject van de in 1916 opgerichte Woningbouwvereniging “De Volkswoning”. Vandaar de naam. In 1995 is het grootste deel van dit zogenoemde Rode Dorp gesloopt om plaats te maken voor het appartementengebouw Lindestate. Alleen de Kastanjelaan, de Esdoornstraat en de Beukenstraat herinneren nog in bescheiden mate aan het oude straatbeeld.

VHP002000048_0003 De Meteorenweg is gelegen in de planetenbuurt in de wijk De Wheermolen. De stedenbouwkundige opzet van deze wijk is van bureau Wieger, Bruin en Vink en behelsde een plan met 60% hoogbouw, waaronder veel galerijflats met 12 woonlagen. Het bouwrijp maken begon in 1963 en in 1964 werd in de Planetenbuurt gestart met de bouw van eengezinswoningen. Van 2018 tot 2020 is een groot deel van het verouderde woningenbestand van de Planetenbuurt afgebroken en vervangen door nieuwbouw.

VHP002000067_0152 aula Populierenstraat

VHP003000103_0001 Aanleg fiets- en voetgangerstunn el bij het NS-station

VHP003000029_0010 De kistdam op de Jaagweg tijdens de watersnood van 1916, nabij melkfabriek Hollandia. Melkfabriek Hollandia uit 1891. In 1896 kwam deze fabriek via een veiling in het bezit van de Hollandia uit Vlaardingen. Gedurende vele jaren was deze fabriek na de markt de grootste werkgever in Purmerend. In 1958 werd het een volledige dochter van het Zwitserse Nestlé. De fabriek bood in zijn topjaren (twintiger jaren) werk aan zo´n 100 arbeiders. De productie werd in de loop van de jaren overgeheveld naar andere vestigingen van Hollandia en in 1970 werd de fabriek gesloten.

VHP001000054_046 De Nieuwegracht gaat vanaf het Tramplein naar de Nieuwstraat langs de noordzijde van de stadsgracht. Die stadsgracht dateert uit de Spaanse Tijd toen Purmerend in 1572 verdedigingswerken liet aanleggen middels stadswallen. Deze stadswallen zijn rond 1830 geslecht en veranderd in plantsoenen. Aan de oostkant is aan de vorm van de gracht nog een bolwerk te herkennen. Deze bult werd de Konijnenberg genoemd, waar jarenlang een muziektent heeft gestaan. Het woonbuurtje dat hier destijds is ontstaan werd de Kickerbuert genoemd. Nadat de wal een plantsoen geworden was ontstond een mooie woonlocatie. In de tweede helft van de 19de eeuw zijn dan ook de meeste woningen hier gebouwd. Achter deze woonhuizen liep een sloot, die in 1874 is gedempt, waarna dit een achteromsteeg werd voor deze woningen. In het midden van de straat was een steeg vanaf de Nieuwegracht naar de Nieuwstraat, die officieel Plantsoensteeg heet, maar in de volksmond het Moordenaarssteegje wordt genoemd. De huisnummers 7 en 25 zijn gemeentemonumenten. (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000024_0004 -