Hieronder zijn geplaatst archieven van de heerlijkheden, schepenbanken, dorpsbesturen en plaatselijke leen- en laathoven en cijnskaarten. Dit dorp bestond uit de parochie Brunssum, Jabeek, en Schinveld. De rechtspraak over deze drie plaatsen werd uitgeoefend door het college van schout en schepenen d.i. het schepengerecht van Brunssum meestal schepenbank genoemd. Van de vonnissen in civiele processen door dit lichaam geveld kon men in hoofdvaart gaan bij de Hoofdbank Heerlen en vanaf het jaar 1609 ging men in appel bij het leenhof van het Land van Valkenburg. Wel was daarna nog reformatie mogelijk op de Raad van Brabant te Brussel. De schepenbank, welke naam ook gebruikt werd voor het gehele gebied van het in 1557 tot heerlijkheid verheven en op 28 januari 1559 voor 2260 Hornse gulden verpand aan Werner Huyn van Amstenrade. De 20e augustus 1609 is ze definitief verkocht aan Arnold Huyn van Amstenrade-Geleen. Bij de oprichting van het graafschap Amstenrade-Geleen in 1654 is ook Brunssum en aanhorigheden daarbij ingelijfd. Dit veranderde niets in de juridische of administratieve status daarvan. Administratief was het gebied der schepenbank verdeeld in drie eenheden nl. Brunssum, Jabeek en Schinveld, welke beide laatsten in dit opzicht volkomen zelfstandig waren. Ze konden bijvoorbeeld schulden aangaan en hadden eigen administratieve ambtenaren. Voor de politie en economie stonden zij onder de regenten, d.w.z. de drossaard en de eigen burgemeesters, althans kort voor 1795.

De bevolking van Brunssum bestond in het jaar 1795 uit 966 personen. Dit aantal was (tijdelijk?) verminderd omdat sommige gemeentenaren elk jaar naar Holland, Brabant, of andere landen gingen om daar koophandel te drijven of er te werken.
Deze bevolking was verdeeld over Brunssum en zijn beide gehuchten Rumpen en Op de Kling. Jabeek had toen met het gehucht Etzenrade 432 en Schinveld 153 inwoners.
Kerkelijk zijn Brunssum, Jabeek en Schinveld in 1579 van Gangelt afgescheiden en tot zelfstandige parochies gemaakt resp. toegewijd aan de H.H. Gregorius, Gertrudis en Eligius.