Uw zoekacties: Vereniging Tehuis Westeinde

0200-01 Vereniging Tehuis Westeinde ( Haags Gemeentearchief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
In 1867 werd door de dames mevrouw H.J. van der Heim-van der Heim, mevrouw W.L. Elout van Soeterwoude - van Loon, mevrouw C.Ph.A.H.J. van Doorn van Westcapelle - Schimmelpenninck en jkvr. Godefride van der Heim, een zuster van eerstgenoemde, het initiatief genomen tot het inrichten van een tehuis. Hiervan was het doel: "het verschaffen van goed en goedkoop onderkomen en het verlenen van Christelijke hulp aan vrouwen, tijdelijk zonder vast verblijf, bijzonder van de dienstbaren stand. Dienstbaren in vaste betrekking kunnen, zich vooraf aanmelden, voor het middagmaal des Zondags toegang erlangen en haren vrijen tijd in de inrichting doorbrengen. Geen Godsdienstige gezindheid sluit van opname uit. Kosten voor huisvesting en voeding per dag f 0,75 voor afzonderlijke klasse; voor gewone klasse per dag f 0,40. In de gewone klasse is huiswerk verplicht."
Jonkvrouwe Henriëtta Jacoba van der Heim werd op 8 juni 1825 te Middelburg geboren als dochter van mr Johan Adriaan Baron van der Heim, Heer van Duyvendijke en Jonkvrouwe Petronella Jahanna Schorer. Zij trad op 25 juni 1845 te Den Haag in het huwelijk met Jhr mr. Anthony Jacob van der Heim, griffier der Tweede Kamer.
Haar zuster Jonkvrouwe Godefrida van der Heim, op 26 februari 1831 te Middelburg geboren, legateerde bij testament d.d. 28 april 1885 het perceel Westeinde nr 27 aan de Vereniging.
Jonkvrouwe Willemine Louise van Loon werd op 16 mei 1823 te Amsterdam geboren als dochter van Jhr Willem van Loon en Anna Louisa Agatha van Winter. Zij trad op 25 april 1845 te Amsterdam in het huwelijk met Jhr mr Pieter Jacob Elout van Soeterwoude, Heer van Zoeterwoude, raadsheer en vicepresident in het Hof van Zuidholland, lid van de Tweede Kamer en van de Raad van Staten.
Jonkvrouwe Catharina Philippina Adriana Hermanna Johanna Gravin Schimmelpenninck werd op 18 juli 1827 op het huis Nijenhuis te Diepenheim geboren als dochter van Gerrit Graaf Schimmelpenninck tot Nijenhuis en Peckedam en Johanna Philippina Frederica Carolina Canstantia von Knobelsdorff. Zij huwde op 12 mei 1854 te Den Haag mr Willem Frederik Baron van Doorn, Heer van Westcapelle, opperhofmaarschalk des Konings.
In april 1868 werd het Tehuis in het perceel Westeinde nr 27 geopend. Van de eerste dag af meldden zich gasten en in de laatste maand van het eerste jaar waren zelfs alle 14 bedden bezet. In totaal werden 93 personen opgenomen waarvan 6 in de eerste klasse, 39 dienstboden buiten betrekking en 48 die een tijdelijk onderkomen zochten. De huiselijke godsdienstoefeningen voor alle aanwezigen hadden geregeld 's morgens en 's avonds plaats onder leiding van de onderdirecteur.
Op 25 augustus 1878 werd bij K.B. de vereniging als rechtspersoon erkend. De oprichters hebben vele jaren deel uitgemaakt van het bestuur. In 1911 werd de Vereniging in staat gesteld het perceel Westeinde nr 31 aan te kopen. Van december 1911 tot december 1912 telde het Tehuis 1300 gasten, van wie 291 voor de eerste, 538 voor de tweede en 471 voor de derde klasse. Sinds de oprichting tot december 1912 hadden in totaal 27510 personen in het Tehuis gelogeerd.
In 1916 was Jonkvrouwe Louise Elout van Soeterwoude presidente-penningmeesteresse, terwijl Jonkvrouwe Quarles van Ufford als secretaresse fungeerde.
In 1935 werden bij een verbouwing onder leiding van de architect L. Cusell de beide percelen Westeinde nrs 27 en 31 tot één geheel ingericht. Er kwam een nieuw trappenhuis; in een deel van het Tehuis centrale verwarming evenals vaste wastafels met stromend water; meubilering en aankleding der kamers werden verbeterd of vernieuwd. Naast de meer-persoonskamers met twee en vier bedden werden eenpersoonskamertjes gebouwd. Het aantal bedden werd op 45 gebracht; het aantal badkamers met warmwatergeyser op drie terwijl bovendien ten behoeve der gasten een werkkamer werd ingericht voor wassen, strijken en machinenaaien. Ook de leiding van het Tehuis werd gereorganiseerd. De directrice der tweede klasse, mejuffrouw Yperlaan, werd ontslagen en de directrice der eerste klasse, mejuffrouw Zr M.A. den Held, werd derectrice van beide klassen, daarin in november 1939 opgevolgd door mejuffrouw Zr C. van de Waal. De directrice werd door twee assistenten bijgestaan.
In 1936 bestond het bestuur uit de volgende dames: Mevrouw M.K. Witteveen - Zanen, presidente en penningmeesteresse, Mevrouw J.G. Nanning - den Dooren de Jong, secretaresse, Mevrouw S.M. Patijn - van Citters, tweede secretaresse, Douairière C.M. Baronesse van Asbeck - de Beaufort, en Mevrouw A. Sluyterman van Loo - van Alphen.
In 1947 werd het gehele huis van vaste wastafels en oliestook voorzien. In de loop der tijden begon het gehalte der gasten te veranderen. Dames uit andere kringen dan de dienstbare stand die voor korter of langer tijd in Den Haag wilden vertoeven en niet naar hotel of pension wilden, meldden zich aan bij het Tehuis. Vele examinandae met haar leraressen meldden zich geregeld evenals groepen meisjes van huishoudscholen uit Zweden en groepen Schotse meisjes. Waren er in 1939 slechts 18 buitenlandse gasten, in 1952 bedroeg hun aantal 186. De directrice streefde er steeds naar een vaste kern van hoogstens 15 personen als maandgasten te hebben. Deze maandgasten hadden hier een betrekking of volgden hier een cursus.
In mei 1966 werd het bestuur gevormd door de volgende dames: Mevrouw J.C. Fock - Lely, presidente, Mevrouw M.C. Zaayer - Manger Cats, secretaresse, Mevrouw M. Hooykaas - Schiff, penningmeesteresse, Mevrouw J.C. Baud - Quarles van Ufford, en C.D. (Baronesse) Bentinck - van Welderen Baronesse Rengers. Directrice was mejuffrouw Zr. C. van de Waal.
De vereniging stond op de lijst der liefdadige instellingen die geen winst beoogden en het Tehuis werkte zonder subsidie. In december 1966 werd melding gemaakt van een evenwicht tussen inkomsten en uitgaven, maar tengevolge van de sterk vermeerderde lasten sindsdien werd reeds in october 1967 besloten geen nieuwe maandgasten meer aan te nemen. Het aantal gasten liep sterk terug door het toenemende bezoek aan het buitenland, terwijl er eveneens moeilijkheden waren met de personeelsvoorziening. In het voorjaar van 1968 werd besloten de Vereniging op te heffen en in oktober 1968 werd het Tehuis ontruimd. Het archief der Vereniging werd op 2 juli 1969 en 6 april 1971 aan de gemeente 's-Gravenhage ten geschenke gegeven onder de restrictie dat de stukken van 1953 en later niet voor 1980 geraadpleegd zouden mogen worden.

Kenmerken

Datering:
(1805) 1878-1968 (1969)
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Vereeniging 'Te Huis', logement voor vrouwen, later Vereniging Tehuis Westeinde in Den Haag
Omvang in m¹:
0,125
Auteur:
A.M.J. de Haan (1979)
Openbaarheid:
Beschrijvingen openbaar, stukken gedeeltelijk openbaar
Archiefvormer(s):