Uw zoekacties: Familie Clant, 1600 - 1960

498 Familie Clant, 1600 - 1960 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Het huis Hanckema te Zuidhorn is sinds 1677 in het bezit van de familie Clant geweest. Voordien is er noch van de borg noch van de bewoners veel bekend. Van de oorspronkelijke bezitters, de Hanckema's, is niets bekend. In de 16e eeuw zou de borg zijn bewoond door het geslacht Rotkema of Retkema. Door het huwelijk van Ida Retkema met Pabo Broersema tho Barnwert, zou de borg aan de Broersema's zijn gekomen vóór 1565. Zijn kleinzoon, Pabo Broersema, bezat, naar uit klauwboeken en monsterrollen is op te maken, van 1604 - 1645 Hanckema. Hij stierf 3 maart 1646 kinderloos. Hij legateerde de borg aan zijn enige broer Menno Broersema. Mocht deze kinderloos overlijden, dan zou Hanckema komen aan zijn neef Tiaert tho Nansum. De laatste komt van 1646 - 1650 als eigenaar voor. Na hem treffen we nog aan Coppen tho Nansum in 1652 en van 1653 - 1663 Herman de Sighers. Deze heeft de borg verkregen door zijn huwelijk in 1652 met Anna Catharina Kijff, gezegd Frens, weduwe van Tiaert tho Nansum.
De Sighers stierf 5 november 1663. Nadat zijn weduwe nog een dag gehuwd geweest was met Adolf van Holtzappel, heer van Blauwborg bij Obergum, trad zij voor de vierde maal in de echt, op 1 december 1667. Thans was Rembt ten Ham de gelukkige. Reeds de 15e november 1667 was hij eigenaar geworden van Hanckema (Ommelander Archief inv.nr. 739) *  . 5 oktober 1670 werd de borg evenwel gerechtelijk verkocht. Er was niet voldoende liefhebberij voor. Nog enige malen kwam de borg onder de hamer, totdat in 1675 Derck Jacob Clant eigenaar werd. 16 februari 1676 stelden stadhouder en hoofdmannen hem in het bezit van de borg. Daarmee kwam het goed aan de Clants, in volgorde Derck Jacob Clant tot 1700, Maurits van 1700 - 1734, Edzard Jacob 1734 - 1750, Maurits 1750 - 1804. Met hem stierf het geslacht Clant in de mannelijke lijn uit.
Zijn vrouw Everdina Josina Lewe van Matenesse overleed 24 februari 1808. Zij lieten twee dochters na, Alegonda Swana Anna Sophia, die 18 april 1786 met Edzard Unico de Hertoghe van Feringa trouwde en Josina Edzardina Jacoba Clant, die door de officier Pieter Bindervoet werd geschaakt, waarna 25 juli 1794 een huwelijk volgde, te Haren gesloten. De oudste dochter, heeft na de dood van haar moeder Hanckema geërfd, *  maar reeds de 4e maart 1809 (R.A. LXXII h4 blz. 86 v) draagt zij, in 1800 gescheiden van de heer de Hertoghe, de burcht over aan Pieter Bindervoet. Diens echtgenote stierf 12 februari 1833 als laatste afstammeling van het adellijk geslacht Clant. Haar zoon Evert Barthold Bindervoet erfde Hanckema. In 1842 verkocht hij het aan mr. Arnoldus Gelderman, burgemeester van Zuidhorn. Na diens dood, de 19e mei 1867, werd de burcht de 20e januari 1868 bij palmslag verkocht. Mr. Maurits Clant Bindervoet, de jongste broer van Evert Barthold Bindervoet werd koper. Hij was de 23e november 1810 op Hanckema geboren. Tot 1876 heeft hij met zijn gezin de burcht bewoond. In 1877 werd het huis op afbraak verkocht en gesloopt.
De hier beschreven stukken zijn afkomstig van wijlen de heer P.E.B. Clant Bindervoet te Bergen op Zoom en door het Rijksarchief in Groningen verworven in 1940.
De inventaris door de heer E.J. Werkman begonnen, werd door de oorlogsomstandigheden niet geheel voltooid. Hij is door mij voortgezet en beëindigd.
De rangschikking der stukken leverde, hoewel het archief niet omvangrijk is, toch de eigenaardige moeilijkheden op, die de ordening van een dergelijk archief steeds meebrengt. In de eerste plaats de naam. Is het een huisarchief of een familiearchief. Voor beide is evenveel te zeggen. De stukken zijn namelijk bijna alle afkomstig van de Clanten, voor zover zij op Hanckema woonden.
Verder de vraag, of de stukken moesten worden ingedeeld naar de Clanten, tijdens wie ze verworven zijn, of dat ze als één familiebezit moesten worden beschouwd.
In het algemeen maakt men een scheiding tussen persoonlijke stukken die men naar de handelende of anderszins er bij betrokken personen rangschikt en de zakelijke, die men geografisch indeelt. Deze scheiding lijkt mij, althans voor dit archief niet juist. Ook de vroegere bezitters kenden deze scheiding, blijkens een inventaris, bij de verdeling van een boedel opgemaakt (inv.nr. 35) niet en voor de hedendaagse gebruiker zou ze maar onoverzichtelijk zijn. Ik heb daarom het archief als een geheel beschouwd en dienovereenkomstig een indeling gemaakt, die ook wel in andere inventarissen van hier berustende huis- en familiearchieven is gevolgd.
Na de voltooiing van de inventaris werden in 1967 nog enige stukken verkregen van de heer J. Goedewaagen te Bennekom, een schoonzoon van de heer P.E.B. Clant Bindervoet. Deze stukken konden over het algemeen met een kleine vernummering in de inventaris worden ingevoegd.
In 1968 en 1971 kwamen er nog kleine aanvullingen binnen. Deze zijn in de inventaris opgenomen. In 2014 is een aanvulling uit 2013 opgenomen.

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van de families Clant, Clant van Hanckema en Clant Bindervoet
Bewerker:
W.J. Formsma en M. Visch-Camphuis
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2014
Laatste uitvoer:
26-09-2022
Omvang:
5 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
Eerdere versie van toegang uit 1996 herzien in verband met aanvulling