Mijn Studiezaal (inloggen)
2025 Strafgevangenis "De Slikken" te Westernieland, (1945) 1947 - 1950 ( Groninger Archieven )
2025
Strafgevangenis "De Slikken" te Westernieland, (1945) 1947 - 1950
Inleiding
Deze inventaris maakte oorspronkelijk als afdeling 25 deel uit van: J.J.J. Beek, J. Folkerts, H. de Raad (eindred.), Inventaris van de archieven van de instellingen van het gevangeniswezen in de provincie Groningen (1666) 1670-1961 (1978); Publikaties van het Rijksarchief in Groningen 4 (Groningen, 1988). Het betrof hier de toegang op een fonds. Daarin waren de bestanddelen voorzien van een nummering met een decimale punt. Om praktische redenen is deze toegang nu gesplitst in toegangen op de afzonderlijke archieven. Voor aanhangsel en algemene inleiding behorende bij deze archieven: zie toegangsnr. 83.
In juli 1945 werden enige barakken van de Dienst Uitvoering Werken, in de oorlog gebruikt door de Nederlandse Arbeidsdienst, onder de naam "De Slikken" ingericht tot een interneringskamp voor politieke delinquenten. In maart 1947 werd het kamp overgenomen door het reguliere gevangeniswezen en bestemd tot Strafgevangenis voor politieke delinquenten. Sinds juli 1947 was het tevens een Rijkswerkinrichting. Evenals het kamp "Marum" was ook "De Slikken" slechts bedoeld als een tijdelijke voorziening in verband met het ruimtegebrek in de reguliere gestichten. De populatie bestond uit (mannelijke) veroordeelden door Bijzondere Gerechtshoven (het delict was meestal het treden in vreemde krijgsdienst). Sinds november 1948 werden ook door Tribunalen veroordeelden opgenomen * .
Tot de komst van laatstgenoemden werden in "De Slikken" alleen gedetineerden geplaatst die de nodige lichamelijke geschiktheid hadden. Een groot deel van de gedetineerden bestond dan ook uit landbouwers, (vooral uit Drenthe), fabrieks- en landarbeiders. Met de komst van de "Tribunalisten" hield ook de selectie op. Veel nieuwe binnenkomers bleken ongeschikt voor lichamelijke arbeid.
Voor deze personen werd aangepast werk gezocht. Dit zette kwaad bloed bij de oorspronkelijke bevolking die deze werkzaamheden (meestal lichter werk) eveneens ambieerde.
De gedetineerden werden voornamelijk ingeschakeld bij landaanwinningsprojecten van Rijkswaterstaat, oogstwerkzaamheden en wegenaanleg. In hun (schaarse) vrije tijd konden de gedetineerden cursussen volgen, terwijl uiteraard ook ontspannende activiteiten werden georganiseerd. De leeftijd van de gestichtsbevolking varieerde van 18-70 jaar * . De leiding van het gesticht was in handen van een (waarnemend) directeur, bijgestaan door een adjunct.
Gratieverlening op grote schaal deed het aantal gedetineerden snel afnemen. Terwijl het gesticht een capaciteit bezat van ongeveer 316 personen, was de werkelijke bezetting eind 1948 geslonken tot 140 * . Per 1 oktober 1949 werd het gesticht dan ook opgeheven. In elk geval een deel van de nog aanwezige gestichtsbevolking werd overgebracht naar de Rijkswerkinrichting "Esserheem" te Norg * .
Het archief werd in 1980 overgebracht naar het Rijksarchief. Het bevond zich toen in de Van Mesdagkliniek te Groningen. Het is onbekend hoe het daar is terechtgekomen. Het archief is redelijk compleet overgeleverd. Vergeleken met dat van "Marum" vinden we echter slechts weinig dossiers, namelijk alleen van veroordeelden door Tribunalen.
De correspondentie, in dit geval de kern van het archief, was opgezet volgens hetzelfde rubriekenstelsel als toegepast bij de strafgevangenis te Groningen. Men onderscheidde bijgevolg de rubrieken: personeel, gevangenen, reclassering en voorwaardelijke invrijheidstelling, voeding, comptabiliteit en diversen. Ook hier werden door de administratie de diverse rubrieken per jaar in ordners opgeborgen, met per rubriek op een los vel een agenda.
laatste wijziging 16-12-2022
54 beschreven archiefstukken
Bijlagen
Lijst van directeuren
laatste wijziging 16-12-2022
54 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 16-12-2022
54 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Archief van de Strafgevangenis, tevens Rijkswerkinrichting "De Slikken" te Westernieland
Bewerker:
J.J.J. Beek, J. Folkerts en H. de Raad
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1988
Laatste uitvoer:
14-12-2022
Omvang:
2,75 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
Deze inventaris maakte oorspronkelijk als afdeling 25 deel uit van: J.J.J. Beek, J. Folkerts, H. de Raad (eindred.), Inventaris van de archieven van de instellingen van het gevangeniswezen in de provincie Groningen (1666) 1670-1961 (1978); Publikaties van het Rijksarchief in Groningen 4 (Groningen, 1988). Zie voor de inleiding, bijlagen en het algemene aanhangsel: Toegangsnummer 83.
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Zie ook:
Strafgevangenis en rijkswerkinrichting "De Slikken" te Westernieland, 1947 - 1951
laatste wijziging 16-12-2022
54 beschreven archiefstukken
