Op het Pothoofd in Deventer heeft van 1882 tot 1945 een markant gebouw gestaan: het De Weerds Gesticht. In dit particuliere gesticht waren 24 woningen (kamers) gerealiseerd voor het huisvesten van behoeftige en bejaarde schippers en hun vrouwen, alsmede schippersweduwen. Onder schippers werden vooral zeelieden verstaan. Als die niet in voldoende mate beschikbaar waren, kwamen ook arme sjouwerslieden en rivierloodsen in aanmerking voor huisvesting. Kinderen waren niet welkom en eigenlijk huisdieren ook niet. Diegenen die tot 'de Israëlische gezindte of kerkgenootschap' behoorden, werden niet toegelaten. Wel was het opmerkelijk in deze tijd (19e eeuw!) dat schippersweduwen eerder geplaatst werden dan mannen.
Het De Weerds Gesticht stamde al uit 1863. Het kon tot stand komen dankzij beschikkingen van Johanna de Weerd (1802-1863) en haar zuster Derkje Wilhelmina de Weerd (1807-1879). Zij waren de enig overgebleven erfgenamen van de rijke schippersfamilie de Weerd.
Hun vader en moeder, Willem de Weerd (1772-1825) en Hendrina van Marle (1771-1838) vestigden zich al voor de Franse tijd op het Pothoofd in Deventer. Willem de Weerd was beurtschipper op Amsterdam. Via de IJssel en de Zuiderzee vervoerde hij vooral agrarische producten uit Salland naar de hoofdstad. In Amsterdam kocht hij dan Wedgwood-aardewerk om dat weer in Deventer en omgeving aan de vermogende burgerij te slijten. Maar door de invoering van het Franse Continentaal Stelsel (1806) werd de export van Wegdwood-aardewerk steeds moeilijker. Doordat Willem de Weerd over een zeilschip 'De IJsselstroom' beschikte, begon hij toen zelf maar rechtstreeks vanuit Engeland clandestien Wegdwood over te varen.
Dat het gezin De Weerd voor een huis op het Pothoofd koos was niet zo verwonderlijk. Het Pothoofd was in die tijd een ideale locatie om goederen in en uit de schepen te laden. Willem de Weerd en zijn vrouw kregen uiteindelijk zes kinderen.

Het ging zeer goed met de handel en na het verdrijven van de Fransen in 1815 was de handel met Engeland weer legaal in ons nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Willem de Weerd bouwde zelfs in 1817 een nieuw pakhuis bij de ingang van de haven. En in 1824 ook een huis bij diezelfde haveningang. In 1825 overlijdt Willem de Weerd op 52 jarige leeftijd. Een leven lang zeilend in weer en wind over de IJssel, Zuiderzee en Noordzee had zijn tol geëist. Tijdens zijn ziekbed werd hij verpleegd door zijn vrouw en dochters. Het had vooral de dochters veel voldoening gegeven om hun vader zo te helpen. Zij beseften waarschijnlijk dat het vaak heel anders ging wanneer een arme schipper oud en ziek werd. Misschien is het hierdoor dat de dochters Johanna en Derkje Wilhelmina later besloten hebben om een tehuis voor arme behoeftige schippers te bouwen.
Ook verdrinken de broers Gerrit (1825) en Cornelis (1838) op de Noordzee en overlijdt moeder Hendrina van Marle (1838) en zus Heiltjen (1840). Zo bleven van de schippersfamilie alleen de ongetrouwde zussen Johanna en Derkje Wilhelmina over.
Nog voor de dood van Johanna hadden de twee zusters afgesproken dat ze een groot deel van hun vermogen zouden bestemmen voor het De Weerds Gesticht: een bejaardentehuis voor oude schippers, echtparen of schippersweduwen. Deze mensen zouden gratis in het tehuis mogen wonen en een kleine wekelijkse toelage ontvangen (wekelijks fl.2,- voor een echtpaar en fl. 1,50 voor een alleenstaande).
Na het overlijden van haar zuster Johanna begint Derkje Wilhelmina in 1863 het gesticht in het ouderlijk huis op het Pothoofd. Wel op kleine schaal. Er werden één schippersfamilie en één schippersweduwe opgenomen. Er was afgesproken dat het grote bejaardentehuis voor schippers pas gebouwd zou worden na haar dood. Derkje Wilhelmina de Weerd trad op als bestuurster van het gesticht en legde volgens de reglementen eindverantwoording af aan de burgemeester en wethouders van Deventer.

Derkje Wilhelmina stierf op 21 november 1879. Er werden twee bestuurders voor het toekomstige De Weerds Gesticht benoemd: Mr. H.G. Jordens en C.A. Goldenberg jr.. Zij werden officieel benoemd door B&W van Deventer.
Na inventarisatie van de bezittingen bleek het totale vermogen van Derkje Wilhelmina de Weerd fl. 200.000 te zijn en het grootste deel ervan zou voor het te bouwen De Weerds Gesticht zijn.
In 1881 is het gebouw klaar en een jaar erna kwamen de eerste bewoners. Het bewaard gebleven bestekboekje geeft gedetailleerde informatie over de inrichting van het gebouw. Er werden 24 kleine kamers gecreëerd: 4,0 bij 3,80 meter, de bedstede en twee kasten niet meegerekend. De bewoners moesten zich houden aan allerlei regels. De eerste regel uit het 'reglement voor bewoners' was bijvoorbeeld (citaat): "De bewoners van het Gesticht moeten overeenkomstig hunnen stand, behoorlijk van huisraad en beddegoed voorzien zijn en zich steeds zindelijk en netjes kleeden".
De bestuurders H.G. Jordens en C.A. Goldenberg jr. schreven de gegevens over de bewoners in een groot boek: 'het register van verpleegden'. Dit boek en ook veel brieven over verzoeken en voorstellen tot plaatsing van schippers zijn bewaard gebleven. Verzoeken van niet-schippers werden direct afgewezen. Na het overlijden van de heer Goldenberg jr. in 1895 werd Dr. A.J. Kronenberg benoemd tot medebestuurder.
Voor de opgenomen schippers was de locatie van het gesticht ideaal omdat er op de overslagkade ervoor veel bedrijvigheid was van schepen en treinen. En natuurlijk een mooi uitzicht op de IJssel.
Vlak naast het gesticht was de gemeente Deventer in de jaren '30 van de 20e eeuw begonnen met de bouw van de Wilhelminabrug om zo een betere verbinding over de IJssel te bewerkstelligen. Tijdens de Duitse bezetting werd de brug in 1943 in gebruik genomen. Maar bruggen waren in oorlogstijd strategische plekken en die werden natuurlijk aangevallen door geallieerde vliegtuigen.

Bij twee van die bombardementen op de brug werd ook het De Weerds Gesticht zwaar getroffen. Er vielen doden en gewonden onder de bewoners en medewerkers en het gebouw was niet bewoonbaar meer. De bestuurders hebben toen geregeld dat de bewoners onderdak kregen bij familie of vreemden her en der in de stad. Maar enkele voormalige bewoners wilden weer in een gemeenschappelijk huis wonen. In 1963 is dit gerealiseerd. In dat jaar werd vlak naast de Wilhelminabrug - gedeeltelijk op braakliggende percelen van het afgebroken De Weerds Gesticht - door de gemeente en het gesticht de Panoramaflat gebouwd. De appartementen op de onderste woonlagen van de flat werden gefinancierd met gelden van het De Weerds Gesticht en waren dus bestemd voor schippers, schippersechtparen of weduwen. Medio 1984 waren dit 16 personen.
De instelling van liefdadigheid 'het De Weerds Gesticht' bestaat nog steeds (2014) en wordt ook nu nog beheerd door twee bestuurders die rapporteren aan B&W van Deventer.

Het archief van het De Weerds Gesticht beslaat de periode (1806) 1863-1965 en bestaat voornamelijk uit ingekomen- en uitgegane stukken (veelal correspondentie tussen de bestuurders en B&W), gegevens over de bewoners (ook wel "verpleegden" genoemd) en stukken over de financiële verantwoording van de bestuurders aan B&W van Deventer.
Het jaar 1863 is belangrijk in dit archief. In dat jaar begon Derkje Wilhelmina de Weerd met het De Weerds Gesticht. Archiefstukken van voor dat jaar gaan alleen over de familie De Weerd en zijn in hoofdstuk 3 van het inventaris als 'gedeponeerd familiearchief' opgenomen. Er zijn zeer weinig archiefbescheiden in aanmerking gekomen voor vernietiging. Alleen een dik pakket met dubbele exemplaren van het bewonersreglement is er uit gehaald. Het archief heeft een omvang van 1,0 meter.
Het archief is in 1981 door de heer C. van der Mandele, bestuurder van het gesticht, geschonken zonder voorwaarden aan het Stadsarchief Deventer. De archiefbescheiden zijn openbaar.