Na twee voorbereidende vergaderingen werd op 26 november 1830 het bestuur ingesteld van de Maatschappij van Weldadigheid in de gemeente Bergh. De betrokkenen waren L. van Nispen, burgemeester, J.E. van Coeverden, assessor (wethouder), de predikanten H.W. van Woelderen en C. Warnsink, de pastoors P. Heinink van 's-Heerenberg en M. Terwindt van Zeddam. De predikanten en pastoors waren in hun hoedanigheid van voorzitter van de diaconieën en armbesturen aanwezig. Ook pastoor P. Reigers van Netterden sloot zich aan. De Beekse pastoor M. Zweep gaf uiteindelijk aan zich niet te willen schikken in de voorgestelde organisatievorm. Daarmee werd het kerkdorp Beek uitgesloten van de maatschappij.

De burgemeester fungeerde als voorzitter van de maatschappij en de gemeentesecretaris als secretaris. Verder werden voor de afzonderlijke plaatsen 's-Heerenberg, Zeddam en Netterden subcommissies in het leven geroepen. Ook werd er een penningmeester benoemd.
Blijkens het reglement beoogde de maatschappij geen inbreuk te willen plegen op de reeds bestaande instellingen op het gebied van de armenzorg. Het doel was verbetering van de toestand van alle gemeentelijke armen door het geven van bedeling of door het verschaffen van arbeid. De zorg zou zich niet alleen uitstrekken over de armen die hulp zouden inroepen maar ook over de 'geheime armen' die 'lijdende door eergevoel en schaamte wederhouden worden om ondersteuning te vragen'. De bedeling zou door het geven van arbeid tegen evenredig loon geschieden terwijl oude, gebrekkige, zinneloze en zieke armen zonder tegenprestatie op steun konden rekenen.
Er werd een fonds gevormd van door het gasthuis te 's-Heerenberg en de armbesturen en diaconieën gefourneerd kapitaal. Verder werden elk kwartaal collecten gehouden. Behalve geldelijk werden de armen ook in natura ondersteund zo werd gruis (brandstof) en brood verstrekt. Ook werden geneeskundige handelingen en medicijnen betaald.

In 1837 werd in de kapel van het oude Gasthuis een linnenweverij opgericht. Het spinnen van het nodige garen werd door vrouwen in huisarbeid (vlasspinnen) verricht. In 1839 ging het bedrijf wegens gebrek aan afzetmogelijkheden ter ziele. In 1851 was er in de gasthuiskapel weer bedrijvigheid: een calicotweverij in 1853 werkten hier 13 mannen, 8 vrouwen, 12 jongens en 11 meisjes. Ook dit bedrijf was geen lang leven beschoren na drastische inkrimping van personeel (in 1855 werkte er nog 2 mannen, 11 vrouwen, 3 jongens en 2 meisjes) verdween het bedrijf in 1857.

In de bestuursvergadering van 2 november 1868 werd besloten om in de volgende vergadering tot liquidatie van de Maatschappij van Weldadigheid in de gemeente Bergh over te gaan. Die volgende en laatste vergadering had plaats op 10 december 1869

Het archief van de maatschappij werd in 1979 door de medewerkers van het Streekarchivariaat Oost Gelderland, thans Streekarchivariaat Regio Achterhoek aangetroffen in de archiefbewaarplaats van de gemeente Bergh waar het waarschijnlijk reeds sinds de opheffing had berust. Vervolgens werd dit 11 cm metende bestand dat ondergebracht was in één archiefdoos geordend en beschreven.
Jan Lukkezen wijdde in 'Old ni-js', het orgaan van de Heemkundekring Bergh (1994 nr.30) een artikel aan de historie van de maatschappij.
Door de relatief geringe hoeveelheid archief (11cm) had het aanleggen van een administratieve toegang geen prioriteit en werd eerst in 2003 een definitieve beschrijvende inventaris gemaakt.

P.J. Bresser,
Streekarchivariaat Regio Achterhoek
24 september 2003