Uw zoekacties: Films en filmfragmenten

Films en filmfragmenten ( Fries Film en Audio Archief )

Zoektips  

Trefwoorden kunnen ook jaartallen, namen of filmeigenschappen (kleur, zwartwit, geluid) zijn.


Gebruik voor een groter resultaat een asterisk (*), bijvoorbeeld met "197*" zoek je in alle films uit de jaren 70. Ook verbreed je zo termen, denk aan "aardappel*" om ook resultaten als "aardappelteelt" en "aardappels" te krijgen. En met "*molen*" vang je ook "windmolens".


Gebruik voor een groter resultaat meerdere versies van hetzelfde woord (niet tegelijk invoeren). Bijvoorbeeld niet alleen "aardappelteelt", maar ook "telen aardappels" of verbreed: "aardappel" of "aardappels". Hetzelfde geldt voor de Friese en Nederlandse spelling.


Meerdere zoektermen zijn tegelijk mogelijk, bijvoorbeeld "Leeuwarden kleur".

beacon
74  films en filmfragmenten
sorteren op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Datering:
1966
Titel:
The scrolls of Leeuwarden
Opdrachtgever:
The Mizradi Women's Organization of America
Samenvatting inhoud:
Deze film vertelt hoe drie thorarollen, het interieur en de gebruiksvoorwerpen van de Leeuwarder Synagoge in de Tweede Wereldoorlog uit handen van de Duitsers bleven en in 1965 in Israël een tweede leven kregen in Kfar Batja, een dorp voor jonge Joodse kolonisten in de nieuwe staat Israël. Er is gefilmd in Israël, Amsterdam, Leeuwarden en Berlikum. Jongeren laden balen hooi op een wagen, getrokken door twee paarden, De voice-over vertelt hoe hier in 1947 het nieuwe dorp Kfar Batja voor 450 jongeren werd gesticht en in 1954 de moderne witte synagoge is gebouwd. Een jongen poetst een kroon en legt die samen met een zilveren schild op een altaar. Opnamen van de nieuwe synagoge, de jongeren in het gras met veel close-ups, jongens in een timmermanswerkplaats schaven, zagen, frezen en solderen, meisjes in de keuken kneden deeg, kuikens worden losgelaten, een meisje kijkt door een microscoop, les in instrumentenbouw. De voice-over vertelt onder deze beelden dat de jonge kolonisten letterlijk bouwen aan een toekomst. Opnamen van de attributen uit Leeuwarden, de menora (uit Sneek!), stenen tabletten met de tien geboden, het altaar, de stoel van de rabbi, kronen, schilden en delen van het interieur. De verteller verhaalt over Simon Dasberg, een van de drie Leeuwarder rabbi's, die omkwamen in het concentratiekamp. Zijn broer Nathan Dasberg geeft nu les op de school in het dorp en bemiddelde bij de komst van de attributen uit Leeuwarden. Quote van Nathan Dasberg, waarin hij benadrukt dat de "scolarship" uit Leeuwarden in Israel wordt voortgezet. Opnamen van Nicolaaskerk in Amsterdam, tramlijn 1 met Centraal Station op de achtergrond, tram richting Nieuwezijds Voorburgwal. Bordje Jodenbreestraat, beeld van die straat, shots van de grachten. Verteller over de opkomst en bloei van de Joodse Gemeenschap in Amsterdam. Bordje Leeuwarden/Ljouwert, shot centrum, de Nieuweburen, café met de wijk Oldegalileën op achtergrond Bonifatiuskerk, fietsers op Nieuwestad,
Vervolg samenvatting inhoud:
opnamen Sacramentsstraat, synagoge, stenen bordjes met teksten in het Hebreeuws, opname Voorstreek. Boeken met de notulen van de synagoge met handgeschreven tekst. Het verhaal over de opkomst en teloorgang van de Joodse gemeenschap in Leeuwarden wordt onder deze beelden verteld van de deportatie, bord met jaartallen 1940-45 vlam op die plek. Nathan Dasberg vertelt dat de wetsrollen bewaard bleven dankzij moedige Nederlanders. Kanselarij aan Tweebaksmarkt, het wapen van de Provincie Friesland, de archieven van de provincie op zolder. Man haalt boeken uit de kast, close-up oude boeken en close-up Franeker. Verteller zegt dat het hoofd van het archief August Coré (sic) in 1943 3 thorarollen, samen met het archief van de Universiteit van Franeker weghaalde uit dat archief. Draaiende molen met koeien ervoor bordje Berlikum, shot dorp, weg Leeuwarden Marsum, kerk Berlikum. Bindert Bosma loopt naar een boerderij, buitenkant boerderij, bedstee, klompen worden door laarzen aan de kant geschopt, trapgat, dakraam, vlaggen aan gevel, straten in Berlikum, Citroën, model Snoek. Onder de beelden wordt verteld hoe de drie rollen eerst in de kerk en later in de bedstee van de boerderij van Bindert Bosma werden verstopt en hoe de Duitsers ze bij een inval over het hoofd zagen. Opnamen van de attributen en Bindert Bosma die een rol in miniatuur openvouwt, het is een oorkonde met een boodschap van de dankbare Joodse gemeenschap. Jonge kolonisten trekken de traditionele kleding aan voor de Joodse rituelen, ze lezen uit de boeken, Joodse eredienst, de tekst van de rollen wordt gelezen, close-up van het zilveren aanwijsstokje dat over de tekst gaat, opnieuw beelden van de klaslokalen vol leerlingen. Een jongen houdt de uitgerolde rol omhoog en draait langzaam rond. De scene wordt onderbroken door close-ups van aandachtige toehoorders. De slotzin: "The children of Israël live, the scrolls of Leeuwarden live".
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur en zwart-wit
Geluid:
Ja
Duur:
30 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Datering:
1990-1991, 1950, 1995
Titel:
Verzet Kollumerland
Maker:
Wim Mollema, Steven Braaksma
Samenvatting inhoud:
Interviews met verzetsmensen, onthulling oorlogsmonument Kollumerpomp, dodenherdenking
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur en zwart-wit
Duur:
184 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Datering:
1999
Titel:
Wat blijft is het verhaal. B. van de Woude-Hettinga
Maker:
Fries Verzetsmuseum
Opdrachtgever:
Fries Verzetsmuseum
Samenvatting inhoud:
Mevrouw Van de Woude vertelt voor een schoolklas uit Grou over haar ervaringen in de Tweede Wereldoorlog. Het betreft de familie Hettinga, wonend in Hasselt.
Ze legt uit waarom ze dit verhaal wil vertellen:
•Om te voorkomen dat de nieuwe generatie weer een oorlog moet meemaken
•Sommige mensen ontkennen de jodenvervolging en -vernietiging, ook de daden van het verzet
•Het opkomende pacifisme, voor afschaffing van het leger

Ze vertelt over de opkomst van het nazisme in Duitsland onder Hitler, het aanwijzen van de Joden als zondebok, het bezetten in 1938 van Oostenrijk, Tsjechië en later Denemarken, Noorwegen, Nederland, België, Frankrijk, Luxemburg en de Balkan.
Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers ons land binnen, o.a. in Friesland. Bij de kazematten was er fel verzet. Om het verzet te breken werd Rotterdam gebombardeerd. Daarop gaf Nederland zich over en werd Seyss-Inquart aangesteld als Rijkscommissaris. Koper, tin, radio’s en fietsen moesten ingeleverd worden.
Omdat alle Duitse mannen in het leger moesten dienen, werden Nederlandse mannen vanaf 17 jaar opgeroepen om te werken in Duitse munitiefabrieken. Om daaraan te ontkomen gingen jonge mannen onderduiken maar dat was voor de gastgezinnen gevaarlijk: daar stond de doodstraf op. Als Duitsers te weinig mensen hadden voor de fabrieken in Duitsland hield men razzia’s: straten werden afgesloten en jonge mannen werden uit huis gehaald en meegenomen.
Om onderduikadressen te regelen kwam het verzet op. In Nederland namen ca. 25.000 mensen deel, in Friesland ca. 280 waarvan een derde is omgekomen. Ca. 25.000 NSB jongeren vochten mee in het Duitse leger. Zo’n 400.000 mensen hebben verplicht dwangarbeid moeten verrichten. Het verzet heeft ca. 200.000 Joden verborgen.
Vervolg samenvatting inhoud:
De vader van mevrouw Van de Woude, dominee Hettinga, was medeoprichter van de illegale kranten Trouw en Je maintiendrai.
Hij werd verraden en overgebracht naar een gevangenis in Haren. Door te doen alsof hij een psychische stoornis had, met steun van een professor van het AZ in Groningen, werd hij overgeplaatst naar de psychiatrische inrichting in Zuidlaren. Tussen de patiënten kon hij in het geheim zijn verzetswerk voortzetten waarbij zijn dochter zich voordeed als verpleegster en boodschappen doorgaf.
Op een nacht viel de SS het ouderlijk huis binnen, haar moeder en een onderduiker werden opgepakt. Vertelster mocht thuisblijven om voor de jongste broertjes te zorgen. Voordat de Duitsers het huis vorderden, heeft ze foto’s, zilverwerk, papieren etc. in een melkbus gestopt en deze begraven. Alles was nog intact na de oorlog.
Moeder werd overgebracht naar het Scholtenhuis in Groningen. Daar heeft vertelster haar een paar keer kort kunnen spreken, gebruikmakend van schuilnamen van verzetsmensen. Na 3 maanden ging moeder op transport naar kamp Vught, waar ze een ‘bunkeraffaire’ heeft meegemaakt. De dochter wist in de trein te komen om haar moeder nog te zien, ook nam ze van andere gevangenen sieraden in bewaring.
De moeder ging via een concentratiekamp bij Krefeld naar een concentratiekamp in Polen. Daar moest ze in steengroeven holen bikken voor het verbergen van munitie voor de oprukkende Russen. Na de bevrijding is ze lopend teruggekomen.
De oudste broer werd naar een Duits concentratiekamp gebracht. Net voor de bevrijding wist hij te ontsnappen. Zwaar verwaarloosd bereikte hij een klooster in Limburg, waar hij verzorgd werd. Hij meldde zich vervolgens bij het Engelse leger en kwam als militair thuis.
Het hele gezin heeft de oorlog overleefd, 6 leden ervan hebben een verzetskruis ontvangen.
Na de oorlog hebben veel mensen zich voorgedaan als verzetsstrijders, terwijl zij verraad hadden gepleegd.
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur
Geluid:
Ja
Duur:
60,01 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Datering:
1999
Titel:
Wat blijft is het verhaal. Mevr. J. Folmer
Maker:
Fries Verzetsmuseum
Opdrachtgever:
Fries Verzetsmuseum
Samenvatting inhoud:
Joke Folmer vertelt voor een schoolklas over haar ervaringen in de Tweede Wereldoorlog.
Zij woonde ten tijde van de oorlog in Amsterdam op de Prinsengracht. Ze vertelt dat, na Limburg, de meeste onderduikers in Friesland zaten. Door het open landschap kon men al van ver Duitsers zien aankomen.
Na de maatregelen tegen de Joden gingen veel mensen over van passief naar actief verzet o.a. overvallen en sabotage.
Haar Joodse, ondergedoken vriendinnetje in Amsterdam bracht ze huiswerk. Op de vlucht naar Zweden werd het Joodse meisje opgepakt op het station in Groningen. Ze ging meteen op transport naar Duitsland en werd na aankomst direct vergast.
Uit boosheid en frustratie gaat Joke (ca. 20 jaar oud) deelnemen aan het verzet; eerst pakjes bezorgen, later mensen begeleiden over de grens. Piloten vlogen in Engelse bommenwerpers, Lancasters. Als een vliegtuig neerstortte, zorgde ze voor de bemanning en voorzag ze van voeding, kleding etc. Joke heeft meer dan 100 gestrande piloten over de grens geholpen. De grenzen waren beveiligd met prikkeldraad, honden en grenswachten. Het transport over de grens ging bijvoorbeeld via monniken, met roeibootjes, over de grond kruipend langs heggen. Daarna werden piloten overgedragen aan de Belgische ondergrondse. Uiteindelijk wisten zij, via besneeuwde bergpaden in de Pyreneeën, het vrije Spanje te bereiken. Na de oorlog heeft Joke contact gehouden met oud-piloten, vaak op reünies. Ze toont een parachute van zijde, een deel heeft ze gebruikt voor haar trouwjurk.
Vervolg samenvatting inhoud:
Bij veel acties heeft ze geluk gehad, maar ze werd opgepakt op het station in Amsterdam toen ze afgesproken had met haar moeder. Ze belandde in het Oranjehotel in Scheveningen op verdenking van het helpen van 5 piloten. Na een verblijf van 6 weken ging ze op transport, in veewagens, naar Duitsland. Ze kwam, na de bevrijding, terecht in een Russisch kamp in Oost-Duitsland. Met een roeibootje over de Elbe ging ze terug naar Nederland. Daar kreeg ze te horen dat haar vriend was gefusilleerd, evenals andere bekenden.
Joke heeft haar studie aan de Sociale Academie in Amsterdam afgemaakt, daarna heeft ze gewerkt voor de Kinderbescherming. Net als in de oorlog kun je ook nu je naaste, de ander zien en helpen.
Ze laat de zakdoek zien die ze in het kamp heeft voorzien van de plattegrond van het kamp, met naald en draad. Handwerken heeft ze geleerd van Belgische en Franse medegevangenen.
Tot slot laat ze het zogenaamde ‘Turkse’ paspoort zien: een stuk papier wordt door midden gescheurd, 2 personen ontvangen ieder een helft. Als ze elkaar ontmoeten kunnen ze de betrouwbaarheid checken door de helften aan elkaar te leggen.
NB: Joke vertelt haar serieuze verhaal op een luchtige toon, alsof ze de kinderen niet teveel wil shockeren.
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur
Geluid:
Ja
Duur:
38 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum