1 records
sorteren op:
weergave:
50 Waterstaatswerken

029-036-00024 Stoomgemaal De Vereeniging
Alternatieve namen:
Stoomgemaal de Duivenvoordse-Veenzijdse polder
Type:
Poldergemaal
Beschrijving:
In 1877 overwoog het polderbestuur van de Veenzijdsche polder om samen met de omliggende polders een bemalingsovereenkomst te sluiten en gezamenlijk een stoomgemaal te stichten. In eerste instantie werden de Duivenvoordsche, de Raaphorster en de Oranjepolder bij deze afspraken betrokken. Het bestuur van de Oranjepolder haakte al gauw af, waardoor het bestuur van de Fluitpolder bij het overleg werd betrokken. Het verlangen om een stoomgemaal te stichten leidde tot de vorming van een nieuw waterschap: de Duivenvoordse- en Veenzijdsepolder. In datzelfde jaar werd er op basis van een ontwerp van J. Goldberg aangevangen met de bouw van een stoomgemaal, 'De Vereeniging' genaamd (omdat de polders 'in vereeniging' hun molens vervingen door één gemaal), die een oppervlakte van circa 875 hectare moest bemalen. Dit valt op te maken uit de gevelsteen, waarin de namen van drie adellijke dames zijn weergegeven die gezamenlijk op 25 augustus 1877 de eerste steen voor het poldergemaal hebben gelegd.
Van oorsprong bestond de installatie uit een door stoom aangedreven scheprad. Tussen 1921 en 1922 werd de stoommachine vervangen door een 2-cilinder Brons dieselmotor van 40 pk. Deze motor leverde te weinig vermogen en werd zodoende in 1926 vervangen door een staande 1-cilinder Werkspoor dieselmotor (A-frame motor) met een vermogen van 60 pk. De oude motor bleef staan als hulpmotor. Tot 1978 heeft het gemaal in deze vorm gefunctioneerd. Toen werd er overgegaan op een elektrische aandrijving en werd het scheprad vervangen door een open schroefpomp. De pomp kende een capaciteit van 80 m3/minuut bij een opvoerhoogte van 1 meter, die werd aangedreven door een elektromotor met een vermogen van 60 pk. In 1993 werd de bemaling overgenomen door een elektrisch gemaal dat naast 'De Vereeniging' werd gebouwd. Het oude gemaal werd buiten gebruik gesteld en de pomp verwijderd.
Van oorsprong bestond de installatie uit een door stoom aangedreven scheprad. Tussen 1921 en 1922 werd de stoommachine vervangen door een 2-cilinder Brons dieselmotor van 40 pk. Deze motor leverde te weinig vermogen en werd zodoende in 1926 vervangen door een staande 1-cilinder Werkspoor dieselmotor (A-frame motor) met een vermogen van 60 pk. De oude motor bleef staan als hulpmotor. Tot 1978 heeft het gemaal in deze vorm gefunctioneerd. Toen werd er overgegaan op een elektrische aandrijving en werd het scheprad vervangen door een open schroefpomp. De pomp kende een capaciteit van 80 m3/minuut bij een opvoerhoogte van 1 meter, die werd aangedreven door een elektromotor met een vermogen van 60 pk. In 1993 werd de bemaling overgenomen door een elektrisch gemaal dat naast 'De Vereeniging' werd gebouwd. Het oude gemaal werd buiten gebruik gesteld en de pomp verwijderd.
Bijzonderheden:
In 2013 is het gemaal door Rijnland overgedragen aan de Stichting Behoud Oude Motorgemalen Voorschoten Leidschendam (STIBOM) en daarna geheel gerestaureerd. Het gemaal werd ook opgenomen in de monumentenlijst van de gemeente Voorschoten, tegen welk besluit de polderafdeling Zuidgeest toendertijd tevergeefs bezwaar maakte.
Kadastrale sectie: Voorschoten, sectie B 1407-1408, 1414.
Kadastrale sectie: Voorschoten, sectie B 1407-1408, 1414.
Gebruiksperiode:
1877-1993
Bouwjaar:
1877
Externe bronnen:
Trefwoorden:
Zie ook:
Organisatie: Hoogheemraadschap van Rijnland
laatste wijziging 26-04-2022