Uw zoekacties: Artikelen

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

beacon
2  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
De eerste vermelding van onze plaatsnamen : De intrede in de wereld van de geschreven historie
Datering:
1987
Titel:
De eerste vermelding van onze plaatsnamen : De intrede in de wereld van de geschreven historie
Auteur:
Jan G.M. Notten
Titel tijdschrift:
Geulrand
Afleveringsnummer:
Geulrand, (1987), nr. 17,(jan.), p. 20-26
Samenvatting:
Op p. 23-24 gegevens over de herkomst van de plaatsnaam Houthem (1096), met een afbeelding van een oude prentbriefkaart van kasteel St. Gerlach van begin van deze eeuw. Op p. 26: Broekhem (1391), met foto van de kerk van Broekhem uit de jaren '30 en gegevens over de herkomst van Geulhem (1452), met foto van Geulhemermolen.
(Oud-)Valkenburg 1041
Aalbeek 1324
Berg 1136
Broekhem 1391
Geulhem 1452
Houthem 1096
Hulsberg 1147
IJzeren 1356
Klimmen 968
Ransdaal 1375
Schin op Geul 847
Sibbe 1307
Strabeek 1331
Terblijt 1292
Vilt 1426
Walem 1181
Trefwoorden:
 
 
 
 
 
Artikel
Sibbe kende nooit iets anders dan afhankelijkheid van anderen
Datering:
1979
Titel:
Sibbe kende nooit iets anders dan afhankelijkheid van anderen
Auteur:
Jan G.M. Notten
Titel tijdschrift:
Land van Valkenburg
Afleveringsnummer:
Land van Valkenburg, 13/4/1979
Samenvatting:
Ook met de beste wil ter wereld kan men niet zeggen, dat Sibbe prat kan gaan op een indrukwekkend oude geschiedenis als dorp. Het lijkt erop, dat Sibbe als dorpsgemeenschap betrekkelijk jong is, al is het wel zo dat de naam Sibbe vermoedelijk ver teruggaat èn dat er al zeer vroeg een aantal grote en rijke boerenhoeven heeft gestaan.
Waar komt de naam Sibbe vandaan? Dat is niet gemakkelijk te zeggen, zoals dat trouwens bij de meeste plaatsnamen niet het geval is.

De meest aannemelijke verklaring van de naam Sibbe voert ons naar het latijnse woord cippetum, dat ,,begroeid met woud" of "jonge aanplant" betekent. Een zeer oude benaming voor dit gebied is helemaal niet zo vreemd voor wie weet, dat er een romeinse heerweg langs Meren -heeft geleid, die ruwweg gezegd van Amby naar Vaals liep. Een sekundaire weg weliswaar in vergelijking met de grote weg, die van Maastricht via Valkenburg naar Heerlen en verder naar Keulen liep, maar toch een romeinse weg. Ook zijn er in IJzeren reeds aan het begin van deze eeuw resten van romeinse bouwwerken blootgelegd.
In de na-romeinse tijd is de naam cippetum geleidelijk veranderd, ook van betekenis, en heeft - wanneer weet men niet precies - de betekenis ,,woonplaats in het woud" gekregen. In vele oude akten en oorkonden komt de naam Sibbe ook al voor, maar het is dan steeds zo, dat de naam genoemd wordt in verband met boerenhoeves en niet als aanduiding van een gehucht of dorp. Voor het eerst komt de naam voor in 1307. Cybde staat er dan. In 1316 lezen we Cypde, in 1366: Sibde en in 1425 komt de naam voor als Zybd. Deze laatste lezen we in een bewaard gebleven akte uit het archief van het adellijk vrouwenklooster Sint Gerlach te Houthem.
Samenvatting2:
Van oudsher heeft Sibbe, of beter gezegd het gebied waar het nu ligt, behoord tot de Heerlijkheid Oud-Valkenburg. Al in 1381 worden de kasteelboerderij Vielaertshof of het Sibberhoes en tevens de Rozendaelshof, ook wel Hoeve Opsinnig geheten, met name genoemd. Iets later is er sprake van een derde hoeve, die sedert 1575 de Hellinxhof heet, doordat de gebroeders Hellinx uit Maastricht ze in dat jaar aankopen. Deze Hellinxhof was een laathoeve. Dat wil zeggen, dat er geen Vrije heer op woonde, maar een halfvrije man, die men ,laat' noemde. Het woord is afkomstig van "vrijgelatene".
Hij had onroerend goed in leen van de Heer (in dit geval van de Heer van Valkenburg of Oud-Valkenburg, aan wie hij natuurlijk een grote mate - van gehoorzaamheid en een behoorlijk deel van de opbrengst verschuldigd was. In alle geval bewijst de naamgeving , ,laathoeve". dat er van afhankelijkheid van anderen sprake was. Van de Rozendaelshof weten we, dat ze al voor 1400 in eigendom was van zekere De Heer.

................


1 1/2 eeuw Schoenmaeckers
1 In 1773 komt het Sibberhuuske in handen van Matthieu Sleypen uit Houthem, die het gebouw koopt, kompleet met de erbij behorende bierbrouwerij, boomgaarden, weilanden, bouwland en bos. Uit de koopakte blijkt, dat het om een aanzienlijk stuk eigendom gaat. In de geschiedenis van Houthem komen we deze Matthieu Sleypen tegen, wanneer hij in de negentiger jaren van die eeuw de door de Fransen gekonfiskeerde (in beslag genomen) kerk en klooster van Sint Gerlach in Houthem van diezelfde Fransen terugkoopt. Het moet een vermogend man zijn geweest. Zijn dochter Maria Anna Sybilla trouwt met Jacques Martin Schoenmaeckers, notaris te Houthem en dit paar gaat in het Sibberhuuske wonen.
Samenvatting3:
Daarna heeft de Familie Schoenmaeckers gedurende zeer lange tijd het gebouw als landbouwbedrijf benut en daar alles aan ondergeschikt gemaakt. Het gebouw onderging een paar uitbreidingen, hier en daar werden daken verhoogd, kennelijk om er meer graan onder te kunnen verstouwen. Zodoende heeft het gebouw allengs veel van zijn kasteelachtig voorkomen verloren en is het hoe langer hoe meer op een overigens nog steeds imponerende boerderij gaan lijken. In 1935 werd het door een grote brand getroffen, die een gedeelte van de bijgebouwen in de as legde, maar het hoofdgedeelte bleef gespaard.

Meer dan anderhalve eeuw hebben de nazaten van de zojuist genoemde Jacques Martin Schoenmaeckers, dus sedert ongeveer het jaar 1800, het Sibberhuuske bewoond. De naam Schoenmaeckers werd voor de inwoners van Sibbe onverbrekelijk met het grote gebouw verbonden; niemand kon zich herinneren, dat er iemand met een andere naam had gewoond. Dat duurt zo tot 1971. Dan verkoopt de Familie Schoenmaeckers het aan een Heerlense arts, die er eventjes woont en sinds 1974 is het in handen van Mr. H. G. Baake en zijn echtgenote.


............ tekst niet verder overgenomen ..........
Geografische namen: