Lou Heynens schrijft over de adellijke historische erfgoedhuizen die na breedste zin des woords. Om de problemen, de haken en ogen rond de wederopbouw van erfgoed met feiten te onderbouwen, heeft hij een keuze gemaakt om dit proces te beschrijven aan de hand van de geschiedenis van de complexen Schaesberg en Neubourg, die illustratief zijn voor de wederopbouw van dit erfgoed.

In haar artikel beschrijft ze de rollen van de spelers in dit proces – Rijk, provincie en gemeenten – en hun effecten op het bouwen. Achtereenvolgens komen aan de orde: de landelijke regiefunctie van de Rijksoverheid, de afstemming met de gemeenten via de provincie en de werkelijke woningproductie. Hiervoor beschrijft ze tot in detail de Wederopbouw in drie Geuldalgemeenten, te weten Meerssen, Wijlre en Vaals. Ze benoemt en toont zowel de overeenkomsten als verschillen tussen die drie gemeenten.

De Wederopbouw vraagt na de Tweede Wereldoorlog veel inspiratie en kracht van de toenmalige bevolking. Er moet veel werk worden verzet om te herrijzen. Hij kiest in zijn artikel voor Broekhem als een voorbeeld voor de vele dorpen in onze omgeving. Hij beschrijft hoe verenigingen nieuw leven wordt ingeblazen, het ontstaan van nieuwe verenigingen, de introductie van nieuwe materialen en apparaten, de opkomst van vakanties en het toerisme. Hij beschrijft de groei van Broekhem tot een moderne gemeenschap.

In deze inleiding wordt kritisch gekeken naar de geschiedschrijving over deze periode. Veel historici stellen het herstellen van de schade van de Tweede Wereldoorlog centraal. In zijn beknopte bijdrage toont de auteur aan dat deze visie te beperkt is. Bovendien maakt hij een onderscheid tussen de maatschappelijk/culturele wederopbouw en het bouwen. In deze bijdrage worden expliciet grenzen verlegd.