Geschiedenis en organisatie

De geschiedenis van gemeente vanaf haar ontstaan in de 16e eeuw tot ongeveer de jaren vijftig van de 20e eeuw is door P.R. Dam in 1977 uitgebreid beschreven in de Inventaris van de archieven der Hervormde Gemeente Huizum: 1457-1951 (1973). Er kan hier daarom worden volstaan met een korte schets van de latere ontwikkelingen. De in de Tweede Wereldoorlog begonnen integratie van de Evangelisatievereniging Pniël zette door. De modaliteitenstrijd (de vrijzinnigen van de Dorpskerk en de rechtzinnigen van de Pniëlkapel) verloor verder aan kracht. In de jaren vijftig werd de structuur van de gemeente gewijzigd. Er kwam een Centrale Kerkenraad met Wijkkerkenraden. In 1977 kende de gemeente vier wijkgemeenten: de Dorpswijk (Noord-Oost), Aldlân (Zuid-Oost), de Kapelwijk (Noord-West) en Nijlân (Zuid-West). De gemeente kende lange tijd twee kerkgebouwen: de Dorpskerk en de Pniëlkapel. In 1964 kwam daar ‘de nieuwe kerk’ bij: de Kurioskerk aan de Julianalaan 38 van architect J.J.M. Vegter. Er kwamen andere samenwerkingsverbanden. Vanaf de jaren zeventig vormde de gemeente een zogeheten ‘pseudo-combinatie’ met de Hervormde gemeente te Goutum-Swichum. De combinatie hield geen stand. In 2002 vormden hervormden en gereformeerden de Samen-op-Wegwijkgemeente ‘Kurioskerk-Parkwijk’, en op 1 januari 2006, twee jaar na de totstandkoming van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), fuseerden de Hervormde gemeente te Leeuwarden-Huizum met de Gereformeerde kerk te Leeuwarden-Huizum tot de Protestantse gemeente te Leeuwarden-Huizum.

Archief en inventarisatie

De inventaris van Dam heeft betrekking op de periode tot 1951, toen de nieuwe Kerkorde van de Nederlandse Hervormde Kerk werd ingevoerd. Deze archiefinventaris vangt in dat jaar aan. Net zoals Dam enkele stukken van latere datum toevoegde, zijn in dit archief oudere stukken, van voor 1951 (het oudste stuk, inv. nr. 379, is een inschrijving in een bankboekje van de Diaconie uit 1884). We hadden ervoor kunnen kiezen stukken toe te voegen aan het door Dam bewerkte deel, maar we hebben de inventaris van Dam intact willen laten. De jongste archiefstukken dateren uit 2005. Er is geprobeerd zoveel mogelijk aan te sluiten bij het door Dam gehanteerde rubriekenschema. De archiefvormers zijn: de Centrale Kerkenraad, de Wijkkerkenraden, de Diaconie, het College van Kerkvoogden, de Hervormde Jeugdraad Huizum, het Sloterdijckfonds, het Sixma-Fonds, de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden te Huizum en de Evangelisatievereniging Pniël. De inventaris telt 735 nummers. Het archief heeft een omvang van ongeveer 18 m1. Dubbele stukken, stukken ter kennisgeving, en facturen en rekeningafschriften e.d. werden, met toestemming van de rechtsopvolger van de gemeente, de Protestantse gemeente te Leeuwarden-Huizum, vernietigd. Het archief is zoveel mogelijk ontdaan van ijzer en plastic. Harm Jager, van Archiefbureau Ruerd de Vries te Kollum, bewerkte het archief, en wel in 2017 en 2018.

Voor alle beschreven stukken geldt dat stukken jonger dan 50 jaar niet openbaar zijn. Daarenboven geldt een openbaarheidsbeperking van 110 jaar na geboortedatum voor stukken met persoonsgegevens.
Bedoelde stukken zijn slechts toegankelijk met schriftelijke toestemming van de Protestantse gemeente te Leeuwarden-Huizum

Literatuur

•Gids Ned. Hervormde gemeente te Huizum (Hervormde gemeente te Huizum, 1948)
•P.R. Dam, Inventaris van de archieven der Hervormde Gemeente Huizum: 1457-1951 (1973) (Gemeentearchief Leeuwarden, 1977)
•Huizumer Dorpskerk. Gebouw, functie, omgeving (Hervormde gemeente te Huizum, (1977)
•Proeve van een toekomstig beleid (Hervormde gemeente te Huizum, 1977)
•Gids van de Hervormde gemeente te Huizum, (Hervormde gemeente te Huizum, z.j.)

Archiefbureau Ruerd de Vries, Harm Jager, 6 december 2018