Begin 2013 werd er een hoeveelheid archivalia betreffende de Nieuwe Leeuwarder IJsclub bij het Historisch Centrum Leeuwarden binnengebracht, die verzameld was door de heer Cees Wersterbaan, oud bestuurslid van de club. Ook zijn vader was bestuurslid van de club geweest, wat een reden te meer was om het materiaal bij elkaar te brengen. Een belangrijke reden ook voor het verzamelen van het materiaal was gelegen in het feit dat de club, in 1989, haar 100 jarig bestaan vierde en ter gelegenheid daarvan graag een publicatie het licht wilde doen zien. Dat is ook gebeurd, op basis van het door Westerbaan verzamelde materiaal is door Siep Grijpstra het boekje: 'Pas as 't koud wudt, wudde wij warm' samengesteld. De ondertitel luidde: '1889-1989, 100 jaar nieuwe Leeuwarder IJsclub'. De IJsclub organiseerde alleen bij strenge winters, als de Leeuwarder stadsgracht aan de voet van de Oldehove bevroren was, haar fameuze schaatswedstrijd om de gouden bal. De naam is ontleend aan de herberg de Gouden bal, die ooit stond op de hoek van de Noordersingel en de Singelstraat. De wedstrijd werd daar achter op de stadsgracht, dus Achter de Gouden Bal, gehouden. Al ver voor 1889 werden de wedstrijden Achter de Gouden Bal verreden, maar de IJsclub, die deze eerder had georganiseerd, verhuisde in 1886 naar de nieuwe ijsbaan aan de Bleekerstraat, waarna de Nieuwe Leeuwarder IJsclub in 1889 werd opgericht, om dit vermaarde volksfeest toch weer op de stadsgracht te kunnen houden.

Na de vrouwenrijderij in 1947 kwam bestuurslid Klaas van Oostrum met het idee om als hoofdprijs een gouden bal uit te loven. In een aankondiging uit 1949 wordt de gouden bal al genoemd, maar in 1954, met als winnares de befaamde Martha Wieringa, is hij voor het eerst ook daadwerkelijk verreden.

Het materiaal bestaat voornamelijk uit kopieen, foto's en enkele knipsels. Het originele archief is niet, zoals is aangegeven in een artikeltje in het 'Kleine Krantsje' (nummer 539), door een dochter van een vroegere voorzitter bij het huisvuil gezet, maar is, samen met een brandkast, gestolen uit de kwekerij van bestuurslid Frans Haven en later in een sloot teruggevonden. Het archief was daarna onbruikbaar.
In 1985 maakt de NLIJ een herstart en was de heer Douwe Statema voorzitter en Mr. Geert Gast secretaris. De officiele stukken vanaf die datum berusten dus (nog) onder de laatste.

De aanwezige stukken van 1889-1984 zijn gekopieerd uit archieven van de Leeuwarder Courant, Tresoar / PB (startlijsten rijderijen) en het HCL (statuten 1889).
Omdat de stukken op jaar waren geborgen, is ter verbetering van de toegankelijkheid, het materiaal anders ingedeeld. Alle foto's zijn opgenomen in de Topografisch Historische Atlas (THA).

GB 2013