De archieven van de Hervormde gemeente van Huizum zijn in het verleden enigszins toegankelijk gemaakt. Wopke Eekhoff en ds. G.H. van Borssum Waalkes vervaardigden ca. 1875, 1890 lijsten van losse stukken uit voornamelijk het kerkvoogdijarchief, de toenmalige kerkvoogd Joh. T. Zijlstra legde ca. 1896 een magazijnlijst aan van het archief van de kerkvoogdij en sedert ca. 1864 werden er enige summiere inventarissen gemaakt van archief van kerkeraad en diakonie. Jammer is het, dat bij een van de laatste ordeningen (ca. 1950?) de zestiende en zeventiende eeuwse stukken met pen van -soms foutieve- data zijn voorzien. De materiële toestand van enkele stukken en delen uit de archieven is zeer slecht. Onder de predikanten, die belang stelden in de archieven, moeten genoemd ds. H. Wesselius en ds. G.H. van Borssum Waalkes. In het Gemeentearchief Leeuwarden bevindt zich een copie van een manuscript van ds. Wesselius, geheten: "Geschiedkundige bijzonderheden betrekkelijk den dorpe Huizum... uit de kerkelijke archieven opgemaakt".

Ds. van Borssum Waalkes heeft een aantal van de oudste stukken gebruikt voor een boekje: "De kerkelijke toestand van het dorp Huizum voor de Hervorming" en voor een publicatie in de "Vrije Fries", getiteld: "Epo van Douwma te Huizum. " Hierin nam hij transcripties van de teksten op, die echter niet zeer betrouwbaar zijn. Ook in de archieven werden vele transcripties van zijn hand gevonden, waaraan hetzelfde bezwaar kleeft. Onlangs is verschenen het vierde deel "Oud-Friese oorkonden", bewerkt door O. Vries, waarin enige oude stukken uit de kerkelijke archieven van Huizum zijn opgenomen. Hoe moeilijk het ook vroeger al was om afgedwaalde archiefstukken terug te krijgen, wordt geïllustreerd door het feit dat op de rekendag in 1642 *  een Commissie moet worden ingesteld, om het "olde kerkeboek" met middelen van recht of anderszins terug te vorderen van de weduwe van degeen die het had geleend. Het is nimmer weer gezien. Een achttiental vijftiende-zeventiende eeuwse losse stukken, die bij ongeluk in het archief van de stad Leeuwarden terechtgekomen waren, zijn ca. 1880 aan de kerk teruggegeven.

Een aantal losse stukken, dat dateert van vóór de Reformatie is apart beschreven en chronologisch gerangschikt. De caesuur is gelegd bij 1580, het jaar waarin de Hervorming in Friesland officieel werd ingevoerd. Als (voorlopige) afsluiting is het jaar 1951 gekozen, toen de Nieuwe Kerkorde werd ingevoerd, waarnaar de Gemeente Huizum zich heeft gericht. Het was practischer de delen, waarvan de looptijd het jaar 1951 overschrijdt, toch op te nemen. Ook werd in enkele gevallen, zoals bij het archief van het in 1973 opgeheven Vrijzinnig kerkkoor of de archivalia betreffende de in 1969 voor het grootste deel aan de gemeente Leeuwarden overgedragen Begraafplaats, de datum van afsluiting verlegd. Bij de inventarisatie werd onder meer gebruik gemaakt van de Richtlijnen opgesteld door de Commissie voor de archieven der Nederlandse Hervormde Kerk, 's-Gravenhage, 1966. Van de archiefvormende instanties zijn kerkeraad en kerkvoogdij de belangrijkste. Het diakoniearchief is, als duidelijke administratieve eenheid apart gehouden van het kerkeraadsarchief. Erbij geplaatst zijn de archieven van de Sixma Stichting, het Van Sloterdijck fonds, de Evangelisatievereniging "Pniël" en van enige kleine verenigingen en als zodanig in deze inventaris opgenomen. Toen vanuit het Gemeentearchief een verzoek tot inbewaringgeving werd gedaan, waren de meeste archivalia reeds aanwezig op het Kerkeiijk Bureau van de Hervormde Gemeente Huizum. Met de volledige medewerking van de kerkelijk administrateur konden de overige worden verworven, gesteund door een oproep in het periodiekje "Onze Kerkklok". *  Op 5 september 1975 werden de archieven ontvangen op het Gemeentearchief Leeuwarden. De inventarisatie van de ruim zes meter beslaande archieven vond plaats in het tijdvak juli 1977-juni 1978.
Leeuwarden, juni 1978. P.R.D.