Uw zoekacties: Smederij Firma B. Mohrmann & Co. te Leeuwarden, 1862-1957

1630 Smederij Firma B. Mohrmann & Co. te Leeuwarden, 1862-1957 ( Historisch Centrum Leeuwarden/ Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris

In 1856 vestigt Benedictus Hendricus Mohrmann (oorspronkelijk Möhrmann) vanuit uit het Duitse Mettingen, de plaats waar ook vele van de zich in de 19e eeuw in Leeuwarden gevestigde textielhandelaren (poepen) afkomstig zijn, zich als 'burgersmid' te Leeuwarden. De officiële naam van zijn bedrijf is ‘IJzer Koper en Metaalgieterij Leeuwarden’. Oorspronkelijk is de smederij gevestigd in de Grote Hoogstraat, maar al snel, in 1860, wordt een stuk grond langs de Dokkumer Ee, aan de Camstraburen aangekocht , waarna de smederij zich daar vestigt. Wel wordt het pand in de Grote Hoogstraat als kantoorpand en magazijnaangehouden, terwijl er in de werkplaats erbij nog ‘kleinere’ klussen gedaan kunnen worden.
In 1864 gaat Mohrmann een vennootschap aan met Arend Rooseboom, directeur van de rederij Stânfries. De smederij handelt vanaf nu onder de naam ‘B. Mohrmann en Compagnie’. Nog weer tien jaar later, in 1874, verhuist de smederij naar een terrein aan de Van Swietenstraat, ”gelegen tusschen Zuidergracht en den spoorweg ten oosten en ten westen van den nieuwen toegangsweg naar het spoorwegstation” .

Aanvankelijk worden er kachels, hekwerken voor stookplaten, turf- en kolenbakken, enz. gemaakt. Later ook voederbakken, strosnijders, hooizagen, lijnzaadpletters, dorsmachines, ploegen, eggen, enz. Vele Friese kerken en andere bouwwerken in de provincie zijn omgeven door Mohrmann gefabriceerde, vaak monumentale hekwerken.
Nadat de heer Mohrmann in september 1865 op 36-jarige leeftijd is overleden, gaat het bedrijf onder leiding van de heer Rooseboom onder dezelfde naam verder. Een belangrijke rol is weggelegd voor meesterknecht en de latere bedrijfsleider Martinus Feiters, die in die tijd al zo’n 50 man personeel aanstuurt.
In 1880 komt het bedrijf met een kaaspers (voor de boerderij en zuivelindustrie) op de markt; vanaf 1885 worden er ook stalen bruggen, sluizen, gashouders, enz. gemaakt.
Nadat de weduwe Mohrmann in 1889 haar belang in het bedrijf van de hand gedaan heeft, komt de vennootschap onder firma ‘B. Mohrmann & Co’ in handen van de heren Rooseboom en N.T. Haverschmidt. De laatste neemt na het overlijden van Rooseboom in december 1905 de zaak over.

Tussen de beide wereldoorlogen is het bedrijf zich gaan toeleggen op het fabriceren van ramen en deuren en gaat daarmee na de Tweede Wereldoorlog door.
In 1926 wordt de kleinzoon van Martinus Feiters, die dezelfde naam draagt als zijn grootvader, directeur van het bedrijf en in 1936 neemt deze de gehele vennootschap over.
In 1957 verhuist de fabriek vanwege ruimtegebrek vanuit de Van Swietenstraat naar de Jachthavenlaan 2, op een industriegebied aan de oostkant van de stad.
Martinus Feiters komt in 1959 te overlijden, waarna zijn zoon, Douwe M. Feiters het bedrijf overneemt. Als in 1981 het 125-jarig bestaan gevierd wordt, telt het bedrijf zo’n 100 werknemers, produceert het ramen, deuren en gevels, zowel van aluminium, van staal en kunststof en richt het zich sterk op de export.
In 1983 verhuist het bedrijf van de Jachthavenlaan naar het nieuwe industrieterrein De Hemrik, aan de Vestalaan.

Op tragische wijze komt er een einde aan de zeggenschap van de familie Feiters in het bedrijf. In 1986 verongelukken directeur Douwe Feiters en zijn echtgenote tijdens een vakantie in de Verenigde Staten. Het bedrijf trilt op zijn grondvesten, maar overleeft. De heer H. Plantinga neemt het directeurschap op zich.

In 2008 wordt het bedrijf overgenomen door het Staphorster familiebedrijf Rollecate b.v. dat zich volledig geconcentreerd heeft op de productie van luxe aluminium schuifpuien en de seriematige productie van kozijnen, eveneens van aluminium. Na een voortdurende inkrimping van het personeelsbestand ten gevolge van de malaise in de bouw werkten er in 2011 nog maar 25 mensen, maar inmiddels gaat het weer beter met het bedrijf.
Het archief is uiterst fragmentarisch en bestaat voor een deel uit kopieën van stukken die in het archief van het bedrijf zelf bewaard worden.
De andere stukken zijn in 2010 door de heer H. van Es, ex-werknemer van het bedrijf, bij het Gemeentearchief afgegeven.
In 't Kleine Krantsje' van 2 mei 1981 en de Leeuwarder Courant van 15 april 1981 wordt aandacht besteed aan het 125-jarig bestaan van de firma.
Ook in het archief komt een stukje geschiedschrijving (tot 1981) voor. In de erin opgenomen knipsels is veel van de geschiedenis van het bedrijf terug te vinden.
2010 GB
2016 ES
11 Kopieën van akten betreffende oprichting en ontbinding van de vennootschap, 1926 en 1936.
1630 Smederij Firma B. Mohrmann & Co. te Leeuwarden, 1862-1957
11
Kopieën van akten betreffende oprichting en ontbinding van de vennootschap, 1926 en 1936.
Datering:
1926 en 1936
Omvang:
1 omslag

Kenmerken

Datering:
1862-1957
Soort toegang:
plaatsingslijst
Omvang:
0,05 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1630 Smederij Firma B. Mohrmann & Co. te Leeuwarden, 1862-1957
VERKORT:
NL-LwnHCL 1630