Uw zoekacties: Turnkring Leeuwarden van de K.N.G.V., 1919-1946

1491 Turnkring Leeuwarden van de K.N.G.V., 1919-1946 ( Historisch Centrum Leeuwarden/ Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
Al vanaf 1830 werd in Nederland in verenigingsverband geturnd, maar het duurde tot 1868 aleer het Nederlands Gymnastiek Verbond werd opgericht. In 1879 ontstonden de eerste gymnastiekverenigingen voor dames. Het turnen won in de laatste decenniën van de 19e eeuw en in het begin van de volgende eeuw snel aan populariteit, mede omdat het vanaf 1896 een Olympische sport was. Vanaf 1888 werd een onderverdeling in Gewesten gemaakt die in 1917 op hun beurt werden onderverdeeld in Turnkringen.
Het vijftigjarig bestaan kon vanwege de Eerste Wereldoorlog pas in 1919 worden gevierd. Bij die gelegenheid kreeg het Verbond als eerste sportorganisatie in Nederland het predicaat Koninklijk.
Bij de viering verscheen het gedenkboek ‘Beknopt historisch overzicht van het werken en streven van het Nederlandsch Gymnastiekverbond 1868, 15 maart 1918’ door Joh. Heijnen. Het bevatte ook een overzicht van alle 747 clubs die tussen 1868-1917 lid van het Verbond waren.

Zeer belangrijk voor de populariteit van het turnen in Nederland waren de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam. Bij die gelegenheid boekten vooral de Nederlandse turnvrouwen veel succes.

In 1987 fuseerden het Koninklijk Nederlands Gymnastiek Verbond en de Nederlandse Rooms Katholieke Gymnastiek Bond tot de nieuwe organisatie Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Bond (KNGB). In 1998 volgde een fusie met het Koninklijk Nederlands Christelijk Gymnastiek Verbond (KNCGV) tot de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie. De KNGU telde in dat jaar 1300 verenigingen met in totaal 300.000 leden

Een belangrijke ontwikkeling in de Friese turnwereld deed zich voor In 1919, toen werd besloten het gewest Friesland van het Nederlandsch Gymnastiek Verbond te verdelen in vier turnkringen: Leeuwarden, Sneek, Wolvega en Gorredijk.
Onder de Turnkring Leeuwarden ressorteerden o.a. de grote plaatselijke verenigingen Quick Huizum (opgericht 1920), Brinio (opgericht in 1882) en GV Leeuwarden. De turnkringen hielden jaarlijks hun kringkampioenschappen, maar beperkten zich niet tot alleen gymnastiekactiviteiten. Zo organiseerden ze b.v. ook atletiekwedstrijden, zoals de in juli 1919 door Turnkring Leeuwarden op het Wirdumer sportveld uitgeschreven ‘Groote Athletiekwedstrijden’ ter gelegenheid van de Wirdumer Volksfeesten. En op de turndag op tweede Pinksterdag 1920 in Roordahuizum, opgeluisterd door het stedelijk muziekkorps van Leeuwarden, kwamen maar liefst 500 turners af.
In april 1944 werd het 25-jarig bestaan van de Turnkring Leeuwarden gevierd in De Harmonie.
Op 1 januari 1948 fuseerden de beide laatst overgebleven Friese Turnkringen, die van Leeuwarden en van Zuid-Oost Friesland met elkaar, waardoor Turnkring Friesland ontstond met meer dan 50 verenigingen en ruim 10.000 leden. De Turnkring Leeuwarden bracht bijna 7000 leden en 31 verenigingen in.

In de jaren erna groeide Quick uit tot een van de leidende topsportverenigingen binnen ons land. Vooral bij de dames behaalde de club vele nationale titels.
In de jaren ’70 en ’80 bleek Quick echter om financiële redenen niet meer in staat deze toppositie te handhaven en werd Heerenveen het topsportcentrum voor de Friese gymnastiek.

Omstreeks het jaar 2000 zijn de Leeuwarder gymnastiekverenigingen ODI, Brinio en Quick alle opgegaan in de nieuwe vereniging OBQ. De GV Leeuwarden bestaat nog steeds als zelfstandige vereniging.

Het archief is zeer summier en bestaat uit correspondentie en een enkel jaarverslag uit de jaren van de Tweede Wereldoorlog en een paar kasboekjes , alsmede een klein aantal tijdschriften en programmaboekjes uit jaren tussen beide wereldoorlogen. Het maakte onderdeel uit van het archief van Brinio, dat ook in het HCL aanwezig is. Daar is ook archiefmateriaal te vinden van de Leeuwarden en Tot Ons Genoegen.
2 Kasboekje, programma's e.a. stukken, 1919-1937.
1491 Turnkring Leeuwarden van de K.N.G.V., 1919-1946
2
Kasboekje, programma's e.a. stukken, 1919-1937.
Datering:
1919-1937
Omvang:
1 omslag

Kenmerken

Datering:
1919-1946
Soort toegang:
plaatsingslijst
Omvang:
0,01 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1491 Turnkring Leeuwarden van de K.N.G.V., 1919-1946
VERKORT:
NL-LwnHCL 1491
Categorie: