Mijn Studiezaal (inloggen)
1158 Vijf Bolswarder Kamers (Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres) te Leeuwarden, 1745-1975 ( Historisch Centrum Leeuwarden/ Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden )
1158
Vijf Bolswarder Kamers (Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres) te Leeuwarden, 1745-1975
Inventaris
Inleiding 
1158 Vijf Bolswarder Kamers (Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres) te Leeuwarden, 1745-1975
Inleiding
NB:
Merendeels ontleend aan: W. Dolk, De Bolswarder kamers te Leeuwarden, in: De Vrije Fries LVI (1976), p. 85-92.
laatste wijziging 17-01-2014
In 1678 richtten de welgestelde mr. timmerman Harke Reinders en zijn vrouw Doutjen Heeres een vijftal eenkamerwoningen in waarin oude, arme vrouwen gratis onderdak genoten. Ze stonden op het achterterrein van een van de vele huizen die zij bezaten, aan de Nieuwestad zuidzijde, en waren bereikbaar via een steeg, die iets oostelijk van de Ipe Brouwerssteeg uitkwam op het Ruiterskwartier. Sinds ca. 1700 droeg het gangetje de naam Bolswardersteeg, ontleend aan een paardestal op hetzelfde achterterrein, die in gebruik was bij de trekschippers die vanaf het nabijgelegen Schavernek op Bolsward voeren. De kamertjes kregen zo de naam (de Vijf) Bolswarder kamers. Om het voortbestaan ervan ook na hun dood te kunnen waarborgen, kochten Harke en Doutjen een stuk weiland aan de Marssumerweg, waarvan de opbrengsten werden bestemd voor het onderhoud van de woningen.
In hetzelfde jaar droegen de echtelieden in een codicil het beheer na hun dood op aan hun nakomelingen. Deze kweten zich echter slecht van hun taak en staken, zelf tot armoede vervallen, vermoedelijk meermalen de pachtgelden van het stuk land in eigen zak, zodat de kamers in vervallen staat raakten. Een poging hunnerzijds om de kamers en het land te gelde te maken werd in 1722 gestuit door het Hof van Friesland, waarna dit rechtscollege de goederen aan de erfgenamen ontnam en een administrateur (beheerder) in de persoon van apotheker Henr. Hoogeveen, aanstelde. Ook de opvolgers van Hoogeveen werden steeds benoemd door het Hof (en waren meestal functionarissen van dit college). In 1847 ging de bevoegdheid om de administrateur te benoemen over op de Raad van Leeuwarden. De administrateur werd rekenplichtig aan het gemeentebestuur. In 1863 kwam op aandrang van het gemeentebestuur een reglement van beheer tot stand.
Begin 20ste eeuw werden de kamertjes niet langer beschouwd als aan de eisen van de tijd beantwoordende huisvesting voor ouden van dagen. Na 1911 vergaf de toen aangetreden administrateur, courantier H.G.W. Sprenger, de vrijgekomen kamers niet opnieuw, en toen in 1915 de laatste bewoonster was vertrokken, verklaarde de Raad ze onbewoonbaar en gaf hij aan Sprenger machtiging om ze te verkopen, wat in 1916 plaatsvond. Als vervanging huurde hij 3, later 4 kamers in het zojuist gereed gekomen "hoofdgebouw" aan het Mariahof (Oldegalileën). De geringe inkomsten uit het weiland stonden het aanhouden van meer kamers niet toe.
In 1963 werd het land verkocht en de opbrengst belegd in effecten, wat een gunstige invloed had op de financiële positie van de stichting. Intussen was echter de animo voor de sober ingerichte kamers danig geslonken, sinds de AOW (1957) voor de vrouwen inhuring mogelijk maakte in een van de veel comfortabeler bejaardentehuizen, die her en der in de stad verrezen. In 1968 lukte het niet meer om voor een vrijgekomen kamer een gegadigde te vinden. Toen het mandaat van de laatste administrateur, N. Huppes, in 1969 afliep, besloot het gemeentebestuur geen opvolger meer te benoemen en een andere doelstelling voor de "Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres" te zoeken. Deze doelstelling is blijkens de in 1972 tot stand gekomen statuten gevonden in het verlenen van financiële steun aan het niet-gesubsidieerd bejaardenwerk in de gemeente Leeuwarden. Daarmee was de stichting dus getransformeerd tot louter het sociale fonds dat het vandaag nog is.
Het archief is in 1976 en 2002 in twee gedeelten overgebracht naar het gemeentearchief, vanaf 2001 Historisch Centrum Leeuwarden. Er zijn geen openbaarheidsbeperkingen. Het archief besloeg aanvankelijk 0,33 m1, na selectie en herverpakking 0,21 m1. De toestand van de stukken is goed. (W.v.R., apr. 2007).
laatste wijziging 17-01-2014
36 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1745-1975
Soort toegang:
inventaris
Omvang:
0,21 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1158 Vijf Bolswarder Kamers (Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres) te Leeuwarden, 1745-1975
VERKORT:
NL-LwnHCL 1158
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1158 Vijf Bolswarder Kamers (Stichting Harke Reinders en Doutjen Heeres) te Leeuwarden, 1745-1975
VERKORT:
NL-LwnHCL 1158
Categorie:
laatste wijziging 17-01-2014
36 beschreven archiefstukken
