Mijn Studiezaal (inloggen)
1154 Sint Anthony Gasthuis (S.A.G.) II-III te Leeuwarden, 1814-1990 ( Historisch Centrum Leeuwarden/ Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden )
1154
Sint Anthony Gasthuis (S.A.G.) II-III te Leeuwarden, 1814-1990
Inventaris
1. Inleiding 
1.1. Voorwoord 
1154 Sint Anthony Gasthuis (S.A.G.) II-III te Leeuwarden, 1814-1990
1. Inleiding
1.1.
Voorwoord
NB:
Voorwoord bij de gedrukte uitgave Inventaris van het archief van het Sint Anthony Gasthuis [1700] 1814-1965 [1977] door M. Koopstra (2005).
laatste wijziging 04-04-2014
Vele voogden en voogdessen van het St. Anthony Gasthuis zijn het huidige bestuur voorgegaan. Sinds het begin van de 15e eeuw hebben zij zich bezig gehouden met de leiding van het Gasthuis en het beheren van de bezittingen. In de documenten van het archief zijn deze activiteiten vastgelegd. Het schrijven van een voorwoord bij de publicatie van de inventaris van het archief, zoals dit in het Historisch Centrum Leeuwarden wordt bewaard, beschouw ik als een eer en als een blijk van respect voor al hetgeen onze voorgangers deden.
Jammer genoeg zijn er geen schriftelijke gegevens waaruit zou kunnen blijken wanneer, door wie en waarom het Gasthuis is gesticht. Misschien hadden we in 2004 wel het 600-jarig bestaan kunnen vieren, want uit het eerste document van 21 april 1425 blijkt dat het St. Anthony Gasthuis al langere of kortere tijd bestond. Volgens deze schenkingsakte schenkt Jouke Burmania zijn "stedde in der Scochstrede" (Grote Kerkstraat) aan het "Sunte Antonius iesthuse" ten bate van "ermera ende elindighera liodena". Uit de daarop volgende documenten blijkt dat het Gasthuis niet alleen aan armenzorg deed, maar dat het ook aan proveniers levenslange huisvesting bood. Deze droegen hiervoor land, vee, graan, huizen, goederen en geld over aan het Gasthuis.
Vanaf halverwege de zestiende eeuw gaan de archiefstukken een steeds completer beeld geven van de ontwikkeling van het Gasthuis. De kernactiviteiten waren de zorg voor huisvesting, voeding en kleding van bejaarden, zowel proveniers als armen. Deze zorg werd gefinancierd uit schenkingen en de inkoopsommen van de proveniers. Omdat de inkomsten voor een belangrijk deel bestonden uit de pachten en huren van land en huizen vroeg, en vraagt nog steeds, ook het beheer daarvan de nodige aandacht van de voogden en voogdessen. Daarnaast zijn er ook tijden geweest dat, met financiering door het stadsbestuur, zorg werd verleend aan lichamelijk en geestelijk zieken, wezen en passanten.
Tot 1990 heeft het bestuur van het Gasthuis het archief zelf beheerd. In de negentiende eeuw is daarvoor op de benedenverdieping van het Bestuurshuis in de Grote Kerkstraat een kamer ingericht en vanaf 1916 is het bewaard in een brandvrije ruimte op de eerste verdieping. In 1990 is besloten de zorg voor het archief over te dragen aan het stadsarchief, om het beheer archieftechnisch te verbeteren en het toegankelijker te maken voor historisch geïnteresseerden. In eerste instantie had de overdracht betrekking op de periode 1425 tot 1965. Inmiddels is besloten de stukken over de periode 1965 tot 1990 toe te voegen.
In 1921 heeft het Gasthuis een door de gemeentearchivaris mevrouw Rinske Visscher opgestelde inventaris over de periode 1425 tot 1813 uitgegeven. Het gereedkomen van de inventaris over de periode 1814 tot 1965, gemaakt door de heer Menno Koopstra, was voor het bestuur aanleiding de voor u liggende publicatie te verzorgen. Tegen de achtergrond van het motto "Wie zijn verleden niet kent heeft geen toekomst" hopen wij dat deze uitgave historisch geïnteresseerden zal inspireren om onze kennis en die van andere betrokkenen bij het Gasthuis te verruimen.
G.G. Vlas-Bontekoe - voorzitter
laatste wijziging 04-04-2014
2.514 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1814-1990
Inventaristitel:
Inventaris van het archief van het Sint Anthony Gasthuis, (1700)1814-1990(1996)
Soort toegang:
inventaris
Omvang:
35 m1
Bloknummer:
215 en 859
Samenvatting:
Sint Anthony Gasthuis, Commissie van Weldadigheid tot Nut der Armen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1154 Sint Anthony Gasthuis (S.A.G.) II-III te Leeuwarden, 1814-1990
VERKORT:
NL-LwnHCL 1154
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1154 Sint Anthony Gasthuis (S.A.G.) II-III te Leeuwarden, 1814-1990
VERKORT:
NL-LwnHCL 1154
Categorie:
laatste wijziging 04-04-2014
2.514 beschreven archiefstukken
