Uw zoekacties: Rooms-Katholieke parochie Houten

340 Rooms-Katholieke parochie Houten ( Regionaal Archief Zuid-Utrecht )

beacon
 
 
Inleiding
1. Algemeen
2. Schalkwijk
3. Houten
340 Rooms-Katholieke parochie Houten
Inleiding
3.
Houten
Vóór 1798 trokken de inwoners van Houten voor het merendeel naar Schalkwijk doch ook naar Jutphaas of Bunnik om in de daar gevestigde statie de mis bij te wonen en de sacramenten te ontvangen. Volgens de bepalingen van de grondwet van 1798 zou de godsdienstige groepering met de meeste leden aanspraak kunnen maken op het bestaande kerkgebouw. Er werden tellingen gehouden onder katholieken en protestanten. Er zouden 295 hervormden en 381 katholieken zijn, althans volgens tellingen van de katholieken. Volgens de volkstelling van 1809 zouden er zelfs 508 katholieken en 180 hervormden zijn. Niettegenstaande de steun van de schout van Houten is de poging van de katholieken om de oude kerk weer in bezit te krijgen uiteindelijk gestrand op het verzet van de hervormden.
Ter compensatie hebben de hervormden wel meegedaan aan de inzameling van geld om de katholieken in staat te stellen een eigen kerk te bouwen. Van de opbrengst kochten de kerkmeesters van Houten een boerderij met boomgaard. De boerderij werd ingericht tot pastorie, terwijl in de boomgaard een schuurkerk werd gebouwd, die bij de inwijding in 1798 werd toegewijd aan O.L.V. Hemelvaart. Toen werden ook de grenzen van de nieuwe statie vastgesteld. Hiertoe behoorden het toenmalige gerecht Houten met uitzondering van een gedeelte van Schonauwen langs de Houtense Wetering en het dorp 't Goy die onder de statie Schalkwijk bleven ressorteren; het overige gedeelte van Schonauwen en een gedeelte van Oud-Wulven die tot de statie Jutphaas bleven behoren; de rest van Oud-Wulven en Rijsbrug die onder Bunnik bleven.
Tot eerste pastoor van Houten werd Antonius van Rossum benoemd, die echter in hetzelfde jaar 1798 weer vertrok. Een van zijn opvolgers was pastoor Wilhelmus Robert. Deze moet zeer vermogend zijn geweest. Direkt na zijn aankomst in Houten, in 1843, liet hij tenminste op eigen kosten de pastorie vergroten en de kerk opnieuw bepleisteren en de nodige reparaties verrichten. Daarnaast schonk de pastoor aan de kerk onder meer een nieuw orgel, een communiebank en een tabernakel. Bij zijn vertrek in 1855 deed hij nog vele schenkingen. Hij vestigde zich in Harmelen om vandaaruit het ambt van deken van Montfoort te vervullen. Tot opvolger van pastoor Robert werd benoemd pastoor Hermanus Bergman. Onder zijn pastoraat werd een geheel nieuwe kerk gebouwd, evenals die in Schalkwijk enkele jaren eerder, volgens ontwerp van de architekt Alfred Tepe.
Overigens was Tepe geen onbekende in Houten want hij was ook de architekt van de school uit de jaren 1869-1870. De kerkconsecratie vond plaats in 1885. Het oude patrocinium van O.L.V. ten Hemelopneming bleef gehandhaafd. Omstreeks 1925 werden verschillende gebrandschilderde ramen aangebracht. In 1958 werd de kerk van binnen geheel overgeschilderd met een lichte kleur verf waardoor het interieur een geheel ander aanzien kreeg. Het Kerkbestuur had samen met het armbestuur ook de zorg voor het onderwijs. Het bouwde daartoe in 1870 een lagere school. In 1880 werd ook nog een naai- en breischool opgericht, die gevestigd werd in het huis van de knecht van de pastoor. In 1881 werd hierin ook de bewaarschool gevestigd. Het archief van de naai- en breischool is niet bewaard gebleven. Kort na de tweede wereldoorlog werd de bewaarschool opnieuw opgericht onder naam van S. Joseph. Tot 1971 heeft het kerkbestuur ook als schoolbestuur gefungeerd in welk jaar de oprichting plaats vond van de scholenstichting Houten voor rooms- katholiek onderwijs.
4. 't Goy
5. De archieven
6. Geraadpleegde literatuur

Kenmerken

Datering:
(1627) 1798-1983 (1995)
Plaatsnaam:
Houten
Omvang:
6,00
Openbaarheid:
Beperkt openbaar
Soort archief:
Archieven van kerkgenootschappen en religieuze organen
Herkomst:
Particulier
Auteur:
L.P.W. de Graaff
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 340 Rooms-Katholieke parochie Houten (1627) 1798-1983 (1995)
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 340