Uw zoekacties: Gemeente Klimmen, (1797) 1800-1953 (1973)

T201 Gemeente Klimmen, (1797) 1800-1953 (1973) ( Historisch Centrum Limburg, te Heerlen (voormalig Rijckheyt) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Korte schets van de ontwikkeling van het bestuur en het gebied (1.1.)
Geschiedenis van de archieven (1.2.)
T201 Gemeente Klimmen, (1797) 1800-1953 (1973)
1. Inleiding
Geschiedenis van de archieven (1.2.)
Het "reglement van bestuur voor het platteland" van 1818 droeg het bewaren van de archieven der gemeente op aan de gemeentesecretaris. De zorg voor het archief werd met de Belgische gemeentewet van 1836 aan het college van burgemeester en wethouders opgedragen. Dit college diende inventarissen aan te leggen en te waken tegen vervreemding van archiefstukken. Bij de gemeentewet van 1851 werd weer de secretaris belast met de zorg voor het archief onder toezicht van burgemeester en wethouders.
In deze archiefinventaris zijn beschreven het archief van de gemeente Klimmen vanaf 1800 tot en met 1953 en een aantal bij de gemeente gedeponeerde archieven, die de periode 1799-1973 bestrijken.
Hoewel de gemeente in 1800 werd opgericht, dateert het oudste overgebleven archiefstuk van het gemeente-archief pas van 1805. * 
De afsluitingsdatum van het archief is 31-12-1953, omdat vanaf 1954 een belangrijke verandering m.b.t. de ordening van het archief plaatsvond. In 1953 besloot het gemeentebestuur zich per 1 januari 1954 aan te sluiten bij het registratuurbureau van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. *  Dit hield ondermeer in, dat men de bestaande archiefordening niet meer toepaste en vanaf die datum op basis van het dossierstelsel ofwel de zaaksgewijze ordening verder ging.
Het oudste archiefstuk van de gedeponeerde archieven is een tafel op geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten, die in 1797, toen Klimmen nog tot het kanton Valkenburg behoorde, werd aangelegd en die tot het archief van de ambtenaar van de burgerlijke stand behoort. *  De einddatum van de gedeponeerde archieven is die van een aantal kadastrale leggers, die gedurende 1915-1973 zijn bijgehouden en die tot het archief van het kadaster behoren. *  De bovengenoemde afsluitingsdatum van 31 december 1953 van het gemeente-archief is voor de gedeponeerde archieven ook gehanteerd behalve voor de archieven van het burgerlijk armbestuur en van de woningvereniging Klimmen.
Het archief van de gemeente Klimmen 1800-1953 en de daarbij behorende gedeponeerde archieven hebben tot en met 1981 berust bij deze gemeente. Vanaf de gemeentelijke herindeling in Zuid-Limburg op 1 januari 1982 berusten ze bij de gemeente Voerendaal.
Deze archieven waren o.a. moeilijk toegankelijk omdat er geen inventaris aanwezig was.
In het Verslag van de toestand van de gemeente van 1867 staat, dat er een inventaris van 1856 aanwezig is, maar deze is niet aangetroffen. *  In hetzelfde verslag zijn een aantal andere stukken vermeld, waarvan vele ook niet zijn aangetroffen.
En bij de per jaar geordende 19e eeuwse archiefbescheiden zijn vaak opvallend weinige bescheiden aangetroffen. Hieruit mag men concluderen, dat vele 19e eeuwse archiefbescheiden zijn verdwenen. Het aantal archiefstukken vanaf het eind van de 19e eeuw tot 1954 is veel groter. Dit werd natuurlijk ook veroorzaakt door de steeds toenemende administratie. Maar ook krijgt men de indruk dat vanaf het eind van de 19e eeuw minder archiefstukken zijn verdwenen.
De 19e eeuwse archiefbescheiden waren veelal chronologisch geordend. Deze chronologische orde werd aangetroffen bij de stukken tot en met 1938. Een aantal van deze stukken waren voorzien van kenmerken, die overeenkwamen met die in de registers van ingekomen stukken. Maar de meeste zowel ingekomen als interne stukken hebben geen kenmerken, die op een eventuele vaste orde binnen de archieven duiden.
Vanaf 1938 werd een rubriekenstelsel gebruikt, dat speciaal voor de gemeente werd samengesteld en uit ongeveer 50 rubrieken bestond. * 
Ook zijn veel vooral 20e eeuwse stukken aangetroffen, die volgens het dossierstelsel zijn geordend. Dit duidt op archiefwerkzaamheden van na 1953, wanneer het registratuurstelsel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is ingevoerd.
Vanaf 1923 zijn de archieven geïnspecteerd door de rijksarchivaris in Limburg. *  In 1928 constateerde hij, dat een gedeelte van de archieven in ongeordende staat op de zolder van het gemeentehuis lag en dat er geen archiefbewaarplaats was.
Vanaf 1938 drong de rijksarchivaris erop aan om voor de administratie van de lopende dienst het door de gemeente toen pas ingevoerde rubriekenstelsel te vervangen door het registratuurstelsel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Door het ontbreken van voldoende en bekwaam personeel en van een brandvrije archiefbewaarplaats duurde het tot 1954 voordat dit registratuurstelsel werd ingevoerd. Een brandvrije archiefbewaarplaats kwam in 1960.
In 1957 werd door personeel van de gemeente 's-Hertogenbosch het lopende archiefgedeelte gereviseerd, omdat de invoering van het registratuurstelsel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten niet vlekkeloos verliep. * 
Archiefbescheiden van vóór 1954, die betrekking hadden op voor het lopende archief actuele zaken, werden bij deze revisie betrokken. In 1957 zijn een aantal stukken van vóór 1954 vernietigd. * 
Het archiefgedeelte van vóór 1954 bleef echter onvoldoende toegankelijk, totdat in 1991 en 1992 de inventarisatie ervan werd verricht door archivarissen van D.A.C. van de Z.O.L.-bedrijven te Heerlen.
Bij het begin van de inventarisatiewerkzaamheden in 1991 hadden de gezamenlijke archieven een omvang van 36 strekkende meter. Na de selectie op de vernietiging is hiervan 17 strekkende meter overgebleven.
Verantwoording van de inventarisatie (1.3.)
Lijst van burgemeesters (1.4.)
Lijst van gemeentesecretarissen (1.5.)
Lijst van gemeente-ontvangers (1.6.)

Kenmerken

Datering:
(1797) 1800-1953 (1973)
Auteur:
J. van der Meij en H.M.E. L'Ortije
Titel:
Gemeente Klimmen, (1797) 1800-1953 (1973)
Openbaarheid:
openbaar op enkele stukken na
Omvang:
ca. 24 meter
Toegang:
inventaris
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld.
Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Rijckheyt, Centrum voor Regionale Geschiedenis, Heerlen. Toegang T201 Gemeente Klimmen, (1797) 1800-1953 (1973)
VERKORT:
NL-HrlRi T201