Mijn Studiezaal (inloggen)
862 Afdeling Beerta Sociaal Democratische Arbeiders Partij, 1921 - 1940 ( Groninger Archieven )
862
Afdeling Beerta Sociaal Democratische Arbeiders Partij, 1921 - 1940
Toelichting
De afdeling Beerta van de SDAP werd in 1912 opgericht toen de partij na een periode van interne strijd sterk in de lift zat. In de provincie Groningen werd in 1910 besloten tot de oprichting van een partijgewest, ook wel federatie genoemd, die de organisatie en propaganda met kracht ter hand nam. Het aantal afdelingen in deze provincie steeg tussen 1911-1914 van 21 naar 49, terwijl het ledenaantal bijna verdriedubbelde van 607 naar 1756. *
Na 1917 zette opnieuw een periode van groei in, vooral op het platteland, waar de moderne vakbeweging grote successen wist te behalen. De partijafdelingen van de SDAP volgden veelal het verspreidingspatroon van deze vakbeweging. In 1918 telde de SDAP 71 afdelingen met 2820 leden. Een jaar later waren er 4441 leden, verdeeld over 84 afdelingen. Bijna elk dorp kende nu wel een afdeling. In 1925 was de situatie vergelijkbaar met die van 1918: 68 afdelingen met 2916 leden. *
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 1919 wist de SDAP 168 van de 520 raadszetels te veroveren (30,3 %). De partij was nu in 51 van de 57 gemeenten vertegenwoordigd. In Beerta werden 4 van de 11 zetels behaald, in 1923 opnieuw 4 zetels, in 1927, 1931 en 1935 3 zetels en in 1939 2 zetels. Van 1919 tot 1933 was de SDAP'er E. Strobos wethouder. Hij werd toen armmeester van de gemeente, maar merkwaardigerwijs niet opgevolgd door een partijgenoot. Volgens de communisten verkwanselden de sociaal-democraten een wethouderzetel, om één van hen aan een baantje te helpen. *
Tijdens de crisisperiode bleek deze deelname aan het openbaar bestuur ook z'n schaduwkanten te hebben. Strobos kwam in 1930 tegenover zijn twee fractiegenoten te staan. nadat hij onder druk van de slechte financiële positie van de gemeente instemde met toetreding tot de door de arbeiders gehate centrale werkverschaffing. De SDAP-fractie kwam in 1932, samen met de communisten (met wie ze de meerderheid in de raad vormden), met voorstellen tot verlichting van het bestaan van de door de crisis getroffen arbeiders. Daarmee kwam de raad in conflict met Gedeputeerde Staten, die met het oog op het tekort op de gemeentebegroting, het voorstel verwierpen. Dit leidde uiteindelijk per 1 januari 1934 tot de aanstelling van de burgemeester tot regeringscommissaris, waarbij raad en B & W hun bevoegdheden werden ontnomen. Dit duurde tot 1 september 1935. *
Spoedig na de Duitse inval besloot de SDAP, na een poging van Rost van Tonningen de partij tot een werktuig van het nationaal-socialisme te maken, zichzelf te ontbinden, waarmee ook een eind kwam aan het bestaan van de afdelingen. *
laatste wijziging 14-04-2018
2 beschreven archiefstukken
Plaatsingslijst
laatste wijziging 14-04-2018
2 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Plaatsingslijst van het archief van de afdeling Beerta van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP)
Bewerker:
B.A.C. Velema
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1995
Omvang:
0,09 m standaardarchiefberging
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Afdeling Beerta van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP), 1912 - 1940
laatste wijziging 14-04-2018
2 beschreven archiefstukken
