Mijn Studiezaal (inloggen)
574 Collectie De Sitter - Schönfeld, 1040 - 1880 ( Groninger Archieven )
574
Collectie De Sitter - Schönfeld, 1040 - 1880
Inleiding
In 1935 schonk mr. H.J. Schönfeld, burgemeester van Winschoten, aan het rijksarchief in Groningen een aantal stukken, afkomstig van een "oude Winschoter familie", waarvan de naam niet genoemd wordt. Deze stukken betroffen de families De Sitter en verwante families zoals De Drews, Van Julsingha, Van Berchuys en daarnaast personen en goederen te Winschoten en elders in Oost-Groningen. De band tussen de bestanddelen van de laatste groep is op het eerste gezicht niet duidelijk. Wanneer men echter weet, dat mr. Rudolf de Sitter en zijn zoon mr. Albert Johan van 1812 - 1891 notaris geweest zijn te Winschoten, ligt het vermoeden voor de hand, dat deze stukken boedelscheidingen betreffen, op het notariskantoor behandeld. Misschien zijn er ook stukken bij, door de De Sitters of mr. Schönfeld uit liefhebberij verzameld.
Behalve in 1935 heeft mr. Schönfeld ook in 1915, 1922 (?), 1926 en 1936, kleinere schenkingen gedaan aan het rijksarchief in Groningen. De toen verkregen stukken sluiten aan bij die in 1935 verworven en zijn daarmee verenigd.
Waar de herkomst van een groot gedeelte van al deze stukken van de familie De Sitter duidelijk was, lag het voor de hand ook een portefeuille met stukken afkomstig van mr. W. de Sitter, geschonken door mr. C.C. Geertsema in 1923, met deze collectie te verenigen.
Ten slotte berustte reeds einde 1863 in het rijksarchief een collectie stukken, aangekocht uit de nalatenschap van mr. A.J. de Sitter. Deze collectie bevatte veel stukken afkomstig uit overheids- en andere archieven. Voor zover ze aan bepaalde archieven konden worden toegewezen, is dat in de loop der jaren geschied. Over bleef een groep stukken afkomstig van leden van de families De Sitter, De Drews enz., dikwijls in bepaalde regeringsfuncties (commissies) verkregen, soms ook uit liefde voor de oudheid verzameld. Ze waren in hoofdzaak bij elkaar gebracht in de verzameling van stukken, delen 48 - 59 en reeds in het Register Feith beschreven.
Of nu in 1863 voornamelijk de "politieke" stukken verkocht zijn en de familiepapieren niet, is niet bekend. In elk geval lag het voor de hand de rest van de aanwinst 1863 te verenigen met de aanwinsten van 1935 en omliggende jaren en in één inventaris te beschrijven.
Verder moet nog de aandacht worden gevestigd op de eveneens in het rijksarchief in Groningen berustende collectie Fransema. Ook deze bevat talrijke stukken van de families De Drews, Van Berchuys enz. Mr. E. Fransema heeft deze stukken, althans een gedeelte ervan, in 1899 verkocht op de auctie van de nagelaten boeken enz. van L.U. Rengers van Naerssen. Hoewel het mogelijk is, dat de beide collecties, Schönfeld en Fransema, dezelfde herkomst hebben - er is een huwelijk De Sitter - Rengers geweest - zijn ze niet verenigd.
Van de collectie Fransema bestaat namelijk reeds een inventaris; bovendien is ze in bruikleen verkregen. Trouwens soortgelijke stukken bevinden zich ook in het familiearchief Lewe, waar ze eveneens op hun plaats zouden zijn.
Evenmin is in deze verzameling opgenomen een grote groep afschriften van allerlei stukken welke mr. A.J. de Sitter gemaakt heeft uit historische belangstelling. Ze zijn opgenomen in de portefeuilles "moderne afschriften" en in het Register Feith beschreven.
Bij de inventarisatie zijn de stukken in twee grote groepen ingedeeld: A. Stukken betreffende de familie De Sitter en verwante families, en B. Stukken van onbekende herkomst.
In groep A is een indeling gemaakt naar stukken van persoonlijke en zakelijke aard. Ook van de stukken van zakelijke aard zou voor een gedeelte een indeling naar bepaalde personen mogelijk zijn geweest, voor een ander deel echter niet.
Immers leden van verschillende, zij het ook verwante families, hebben dikwijls tezamen aankopen gedaan en exploitaties verricht in de Veenkoloniën. Niet meer is dan uit te maken aan wie de aankomsttitels hebben behoord. Vandaar dat al deze stukken tot één grote groep zijn verenigd. Ook van de stukken van politieke aard en de pamfletten was de opsporing van de individuele herkomst in de regel niet mogelijk. Deze zijn daarom ook in grote groepen verenigd.
De stukken van politieke aard zijn voor het grootste gedeelte niet afzonderlijk beschreven. Ze zijn merendeels onbelangrijk en alle in het Register Feith opgenomen.
Bij de stukken van onbekende herkomst bleken groepjes stukken betrekking te hebben op bepaalde families. Voor zover dat duidelijk was zijn ze bij elkaar gevoegd. De overige stukken zijn weer in grotere groepen verenigd en daar chronologisch of geografisch ingedeeld.
laatste wijziging 05-10-2022
451 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 05-10-2022
451 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van de collectie De Sitter - Schönfeld
Bewerker:
W.J. Formsma
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1965
Laatste uitvoer:
03-10-2022
Omvang:
2,75 m standaardarchiefberging
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Berchuys, (van), 1500 - 1800
laatste wijziging 05-10-2022
451 beschreven archiefstukken
