Uw zoekacties: Afdeling Beerta van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaf...

866 Afdeling Beerta van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, 1924 - 1929 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Toelichting
Deze vereniging werd in 1842 opgericht onder de naam van Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterke Drank (NV). Ze waren tegen het gebruik van sterke drank, vooral jenever, de volksdrank bij uitstek in de negentiende eeuw. Deze zogenaamde afschaffers zagen drankbestrijding als een vorm van filantropie, gebaseerd op zedelijke en christelijke beginselen. Men wilde het gewone volk ervan overtuigen de jeneverfles te laten staan. Daarnaast wilde men wettelijke maatregelen bewerkstelligen. Men was hiermee weinig succesvol en de NV leidde op den duur een kwijnend bestaan. * 
Vanaf de jaren 1890 kwam echter een ommekeer. Sociaal-democratische drankbestrijders richtten geen eigen organisatie op, maar traden met andere vooruitstrevende democraten, vooral vrijzinnig-democraten, toe tot de NV. Zij wisten spoedig de belangrijkste posities binnen de NV in te nemen. Zij waren voorstanders van het doorvoeren van wettelijke maatregelen in de drankstrijd. Zij waren bovendien geheelonthouders. Conflicten konden niet uitblijven. Jonge geheelonthouders met hun voorkeur voor wettelijke actie stonden tegenover de oudere afschaffers met hun voorkeur voor het gebruik van overredingskracht. Dit zou tot jarenlange strijd binnen de NV leiden, die de geheelonthouders tenslotte wisten te winnen. Veel ouderen verlieten de vereniging. In 1899 vond de omzetting plaats in een geheelonthoudersorganisatie onder de naam: Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, maar van de in 1843 opgerichte afdeling Groningen kon bijvoorbeeld niemand van de leden zich met deze omzetting verenigen. Een ander twistpunt was het wel of niet nauwer samenwerken met de socialistische beweging. Voorstanders-die de oorzaken van het alcoholisme zagen in de slechte toestand van de arbeidersklasse-zouden vanaf 1910 het pleit winnen, maar een sociaal-democratische vereniging zou de NV niet worden. * 
Vanaf circa 1927 is een afnemende belangstelling voor de drankbestrijding waar te nemen. Het drankgebruik daalde snel. Bovendien traden veel actieve leden toe tot de moderne vakbeweging. Deze ontwikkeling zette zich voort na 1945. Het ledenaantal verminderde snel. In 1962 fuseerde de NV met de Spoorweg Onthouders Vereniging (SOV), Internationale Orde van Goede Tempelieren (IOGT) en een deel van de Algemene Nederlandse Geheel Onthouders Bond (ANGOB) *  tot de Algemene Nederlandse Drankbestrijdersorganisatie (ANDO). Het archief van de NV bevindt zich in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam. * 
De afdeling Beerta is circa 1920 opgericht in een periode dat de sociaal-democraten streefden naar een hechtere organisatie en het opzetten van activiteiten voor de eigen aanhang. Geheelonthouders van socialistische huize vonden elkaar in nieuw opgerichte afdelingen van de NV. *  De afdeling had ruim dertig leden, waarvan gemiddeld zeven personen de ledenvergaderingen bezochten. In 1926 bestond het bestuur uit: F.E. Sap, voorzitter; W. Klooster, secretaris; R.J. Woltjer, penningmeester; H. Koning, bode en H. Hiemstra, algemeen vervanger. Verder zijn o.a. nog bestuurslid geweest: H. Prins (tot 1926 voorzitter), H. Beekhuis (tot 1926 secretaris), en J. van Delden (sinds 1926 penningmeester). Het hoogtepunt van het verenigingsjaar was de uitvoering van de eigen toneelclub "Nieuw Leven" op één der kerstdagen. Verder werd gecolporteerd met de "Blauwe Vaan", het landelijk orgaan van de NV. Tijdens de "Blauwe Week", waarin landelijk propaganda werd gemaakt voor de drankbestrijding, werden plaatselijke activiteiten georganiseerd. Uit het bewaard gebleven notulenboek blijkt dat in 1926 en in 1927 tevergeefs een voorstel is gedaan tot opheffing van de afdeling. Wanneer de werkelijke opheffing is geweest, is niet helemaal duidelijk, waarschijnlijk begin jaren dertig. * 
De omvang van het archief bedraagt 0,10 meter. De stukken zijn openbaar.
Verdere literatuur over de landelijke vereniging
Plaatsingslijst
2 Ledenlijst, [c.1925]
866 Afdeling Beerta van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, 1924 - 1929
Plaatsingslijst
2
Ledenlijst, [c.1925]
Datering:
[c.1925]
Omvang:
1 stuk
Organisatie: Groninger Archieven

Kenmerken

Beschrijving:
Plaatsingslijst van het archief van de afdeling Beerta van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken
Bewerker:
B.A.C. Velema
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1995
Omvang:
0,1 m standaardarchiefberging