Mijn Studiezaal (inloggen)
733 Gerechten in Fivelingo, 1560 - 1811 ( Groninger Archieven )
733
Gerechten in Fivelingo, 1560 - 1811
Inleiding
1. Geschiedenis van de archieven
2. Verantwoording van de inventarisatie
733 Gerechten in Fivelingo, 1560 - 1811
Inleiding
2.
Verantwoording van de inventarisatie
Kort voor de verhuizing van het rijks- en gemeentearchief naar 'Cascade' werd door het rijksarchief tot herinventarisatie van de 'oud-rechterlijke archieven' besloten. Vooral omdat Feith indertijd in zijn inventaris nogal wat eigentijdse benamingen van archiefstukken had gebruikt, zoals praeferentie-oordelen, zettingen, positiën en interrogatoria, was de inventaris aan modernisering toe. Veel onderzoekers begrepen die termen gewoon niet. Jammer genoeg was het gemeentearchief niet instaat om gelijktijdig met het rijksarchief, hun archieven van rechterlijke instellingen te herinventariseren.
Inventarisatie van de oud-rechterlijke archieven is aangepakt door een projectgroep bestaande uit dr P. Brood, dr E. Schut en C. Tromp, die als projectleider optrad. E. Schut en C. Tromp verzorgden de inventaris P. Brood schreef de inleiding bij de inventaris. In onderling overleg werd het verhaal over het Groninger recht afgestemd op de bevindingen bij de inventarisatie.
Na afloop van het project bleek het publiceren van de inventaris op problemen te stuiten. Het gevolg is dat alleen de inleiding voor publicatie in aanmerking kwam. Deze zal afzonderlijk worden uitgegeven als: dr. Paul Brood. De rechterlijke organisatie in Stad en Lande en het Groninger recht vóór 1811 in hoofdlijnen. Voor de juiste manier van zoeken in de archieven en voor een goed begrip van de archiefstukken is dit boek onmisbaar.
Veel zorg is er besteed aan de indeling van de inventaris. Deze moest recht doen aan de historische ontwikkeling en tegelijkertijd eenduidig en voor iedereen begrijpelijk zijn. Er is gekozen voor een verdeling in vier hoofdgroepen: stukken met betrekking tot Rechtspraak, Protocollatie, Openbaar bestuur en de rechterlijke Organisatie.
De hoofdrubriek Rechtspraak is verdeeld in Civiel en Crimineel. Een gebruikelijke verdeling tussen civiele rechtspraak, waarbij een geschil tussen twee personen of groepen personen wordt beslecht, en criminele rechtspraak of strafrechtspraak ter veroordeling van een misdrijf. Een verduidelijking is misschien nodig bij de daarop volgende verdeling in Seriële stukken en Stukken betreffende afzonderlijke zaken.
Seriële stukken zijn stukken die als serie of reeks zijn opgemaakt, zoals een serie notulenboeken of een serie ingekomen brieven. Stukken betreffende afzonderlijke zaken (rechtzaken) zijn het best te vergelijken met procesdossiers. Bij het doen van onderzoek naar rechtzaken is het belangrijk om te weten dat de notulen van rechtdagen, die te vinden zijn in de rubriek Civiel, vooral vóór 1750, ook aantekeningen bevatten over criminele zaken. De hoofdrubriek Protocollatie bevat de stukken die zijn ontstaan als gevolg van het recht om rechtsgeldige akten te mogen opmaken. Eenvoudig gezegd: in deze rubriek zitten de notariële akten.
Vroeger, vóór 1811, was er nog niet zo'n duidelijke scheiding tussen bestuur en rechtspraak als tegenwoordig. De rechterlijke instellingen (in Groningen) hadden bijvoorbeeld ook als taak het handhaven van de openbare orde, zoals het weren van landlopers en andere 'vreemden' en het toezicht op het onderhoud van bepaalde wegen en bruggen. De stukken betreffende deze taken zijn te vinden onder Openbaar bestuur. In de laatste hoofdrubriek Organisatie zitten stukken over de eigen, rechterlijke, organisatie, zoals landrechten en stukken over de benoeming van rechterlijke ambtenaren.
3. Citeerinstructie
laatste wijziging 10-04-2021
3.566 beschreven archiefstukken
515 gedigitaliseerd
totaal 5.670 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 10-04-2021
3.566 beschreven archiefstukken
515 gedigitaliseerd
totaal 5.670 bestanden
Bijlagen
1. Lijst van landgebruikers die onder het Zandster Eesterrecht vallen, 1611 (inv.nr. 111 folio 3v)
2. Lijst van landgebruikers die onder het overrecht van Ten Post vallen, 1611 (inv.nr. 111 folio 5)
3. Lijst van onderhoudplichtigen van de vonders (bruggetjes) in het Wittewierumer of Ten Poster kerkpad
4. Concordans
5. Index op persoons- en geografische namen
laatste wijziging 10-04-2021
3.566 beschreven archiefstukken
515 gedigitaliseerd
totaal 5.670 bestanden
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van de archieven van gerechten in Fivelingo
Bewerker:
E. Schut
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1995
Laatste uitvoer:
09-04-2021
Omvang:
30 m standaardarchiefberging
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
Eesterrecht van 't Zandt, 1600 - 1803
laatste wijziging 10-04-2021
3.566 beschreven archiefstukken
515 gedigitaliseerd
totaal 5.670 bestanden
