Uw zoekacties: Boerderij Castor te Zuurdijk, (1805) 1820 - 1971

647 Boerderij Castor te Zuurdijk, (1805) 1820 - 1971 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de boerderij "Castor"
647 Boerderij Castor te Zuurdijk, (1805) 1820 - 1971
Inleiding
1.
Geschiedenis van de boerderij "Castor"
Organisatie: Groninger Archieven
Ten zuidoosten van Zuurdijk liggen broederlijk naast elkaar de boerderijen "Castor" en "Pollux". Het voorhuis van "Castor" dateert al-afgaande op de muurankers in de gevel-van 1733, nadat in 1729 de oude Zuurdijkster-Houwerzijlster polder, groot 354 ha, door jonker Onno Tamminga van Alberda c.s. was ingedijkt. Zijn zoon jonker Willem Alberda van Rensuma (1710-1786) verkocht in 1776 de beklemming van het oostelijke gedeelte bestaande uit 130 juk uiterdijksland, 2,5 juk binnenland en 16 jukken kwelderland aan Marten Aedsges Teenstra-de bekende landbouwpioneer-die hier heeft gewoont tot aan zijn dood in 1806. Zijn derde echtgenote Anna Luyes Dijkhuis hertrouwde in 1808 met haar buurman Jan P. Vonk, wonende op "Pollux", waardoor beide boerderijen in één hand kwamen. Hierdoor werd het mogelijk een betere indeling van de landerijen te maken. Beide bedrijven verkregen evenveel binnen- als uiterdijksland.
Na de dood van Anna Luyes Dijkhuis werd de boerderij "Castor" met ruim 60 ha beklemde grond in 1820 verkocht aan Klaas Jan Beukema. Deze trok in 1835 naar Amerika waar-naar hij meende-zijn liberale ideëen beter tot hun recht zouden komen.
Voor zijn vertrek was zijn boerderij op 14 januari 1835 publiek verkocht aan Freek Jans Hekma en zijn vrouw Anje Gerrits Aldertshof. Hekma kan beschouwd worden als de stichter van de gereformeerde kerk van Leens. Op "Castor" werden bijeenkomsten gehouden van aanhangers van ds. H. de Cock.
Na beider dood bleef de boerderij tot 1857 in handen van de erven. In dat jaar werd de boerderij publiek verkocht aan Jan Ennes Hekma en zijn vrouw Korneliske Duurts Ritzema. Deze laatste zette in 1871- na de dood van haar man-het bedrijf alleen voort en breidde het nog verder uit. Toen zijn in 1899 overleed werd haar nalatenschap onder haar kinderen verdeeld, waarbij haar jongste zoon Jacob Hekma de boerderij "Castor" kreeg toebedeeld met ca 28 ha vrij land en ca 37 ha land in vaste beklemming, terwijl de oudste zoon Enne Hekma de boerderij op Douwen onder Leens met ca 30ha land kreeg.
Van 1930-toen Jacob Hekma en zijn vrouw Martje Wijk gingen rentenieren-tot aan 1971 werd de boerderij verpacht: eerst aan Jan Enne Hekma, sinds 1937 aan Willem Togtema, in 1948 overgenomen door Izebrand Jacob Togtema en tenslotte sinds 1958 aan Willem Dallinga.
Na de dood van Jacob Hekma (1936) en Martje Wijk (1957)-die zelf geen kinderen hadden-vond een boedelscheiding onder de erfgenamen plaats. De boerderij "Castor" met de beklemming van bijbehorende ca 65ha land werd eigendom van Jokelina Alida Jouktje Schuiringa-Meijer en Trientje Jokeltje Clevering-Meijer. Deze droegen in 1971 dit geheel-met de grond in vrije eigendom-over aan Johannes Adrianus van Wijk en Adrianus Gerardus van Wijk.
Op het erf zijn twee woonhuizen gebouwd, bewoond door de gezinnen van beide eigenaren. Er is overgeschakeld op melkveehouderij waarvoor in 1971 een veeschuur is gebouwd.
Het archief in in 1985 aan het Rijksarchief geschonken door de heer R.J. Clevering te Eenrum.
De omvang bedraagt 0,1 m.
2. Literatuur
Inventaris

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van de boerderij Castor te Zuurdijk
Bewerker:
B. Velema
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1987
Omvang:
0,09 m standaardarchiefberging
Categorie:
Archiefvormer(s):