Mijn Studiezaal (inloggen)
333 Hervormde gemeente Winsum, 1653 - 1969 ( Groninger Archieven )
333
Hervormde gemeente Winsum, 1653 - 1969
Inleiding
Kerkelijke organisatie
Deelgemeenten 
Winsum-Obergum-Bellingeweer-Maarhuizen
Bellingeweer
Winsum
Ranum
Obergum
333 Hervormde gemeente Winsum, 1653 - 1969
Inleiding
Deelgemeenten
Obergum
De kerk van Obergum die herhaaldelijk in de loop der jaren verbouwd is, is in oorsprong vermoedelijk uit de 13e eeuw. Zij heeft in 1566 te lijden gehad van de beeldenstorm. In de 17e eeuw, misschien ook later, ontvangt Obergum jaarlijks een bedrag van de Staten voor het verrichten van "timmeringen en reparatiën" * . De laatste restauratie begon op 2 februari 1970; op 25 juni 1971 werd de kerk weer in gebruik gesteld * . Zoals gezegd, werd Obergum na de Hervorming samen met Winsum, Bellingeweer en Maarhuizen door één predikant bediend. Na het overlijden van Petrus Crusius, de laatste predikant die de vier gemeenten heeft bediend, werd Gerhardus Crassus op 1 september 1653 als predikant van Obergum en Maarhuizen beroepen. Na het overlijden van Gerhardus Crassus op 16 november 1667 zijn de predikantsplaatsen van Obergum en Maarhuizen enige tijd vacant. Op 25 augustus 1668 vergadert de classis de Marne over de beroeping van ds. Tilikingius als predikant van Obergum, Ranum en Maarhuizen.
Wegens een door Johan Lewe uitgebracht mandaat, wordt de vereiste goedkeuring van de beroeping door de classis niet verleend. De achtergronden van deze zaak blijven onduidelijk * . Het jaar daarop wordt Hermannus Oon als predikant van Obergum, Maarhuizen en Ranum beroepen. De classis gaat op 16 maart 1669 accoord. De combinatie van de predikantsplaatsen van Obergum, Maarhuizen en Ranum heeft geduurd tot 1683, wanneer Hermannus Oon naar Niezijl vertrekt en Georgius de Jager wordt beroepen als predikant van Bellingeweer en Ranum. Hermannus Oon wordt als predikant van Obergum opgevolgd door achtereenvolgens Lambertus Fledderus en Christianus Trox. Gedurende hun ambtsperiode zijn de predikantsplaatsen en Obergum en Maarhuizen gecombineerd geweest * .
Na het overlijden van ds. Trox op 17 mei 1717 keurt de classis de beroeping van Gerhardus Warendorp als predikant van Maarhuizen goed. Daarmee worden de predikantsplaatsen van Winsum, waar hij in 1694 werd beroepen, en Maarhuizen gecombineerd. Hiltjo Scheltema wordt op 21 augustus 1718 als predikant van Obergum beroepen. Tot 1726 vervult hij alleen de predikantsplaats van Obergum. Na het overlijden van Gerhardus Warendorp, predikant van Winsum en Maarhuizen, wordt hij tevens te Maarhuizen beroepen. De combinatie van de predikantsplaatsen van Maarhuizen en Obergum duurt tot 1820. Ingevolge het vaker vermelde K.B. van 7 augustus 1820, nr. 35, worden dan de gemeenten Obergum, Maarhuizen en Ranum gecombineerd. Op 1 oktober 1966 volgt de combinatie WinsumObergum c.a.
Nadat de gecommitteerden tot de kloostergoederen in 1621 de collatierechten van Obergum hadden uitgeoefend, moeten deze regelmatig in andere handen zijn overgegaan. Joost Lewe, G. Aldringa en Anna Maria Ulgers, weduwe Jarges, benoemen in 1673 Cornellijs Everts tot schoolmeester * . In 1717 is er sprake van "de dames collatrices" en in 1718 wordt "de juffer Rengers" genoemd * . De rechten berusten in 1750 bij de familie Van Nijeveen, die de borg De Brake ten oosten van Obergum aan het Winsumerdiep bewoonde. Via vererving omstreeks het midden van de 19e eeuw kwamen zij aan mr. Mello Sichterman, die eveneens president-kerkvoogd was. Deze liet bij het beroepen van predikanten zijn rechten meestal niet gelden, zodat de keuze aan de gemeente werd gelaten. In 1911 werden de collatierechten afgekocht.
Maarhuizen
Verwerving
Inventarisatie
laatste wijziging 04-07-2021
377 beschreven archiefstukken
Bijlagen
Geraadpleegde literatuur
Overzicht van combinaties van predikantsplaatsen en gemeenten
Predikanten te Winsum
Predikanten te Bellingeweer
Predikanten te Obergum
Predikanten te Ranum
laatste wijziging 04-07-2021
377 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 04-07-2021
377 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van de archieven van de hervormde gemeente Winsum {ca.1590}, 1653-1820, Winsum en Bellingeweer 1820-1966, Bellingeweer en Ranum 1668- 1820, Obergum en Maarhuizen 1683-1820, Obergum,
Bewerker:
C. Tromp
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1990 (bewerkt 2016)
Laatste uitvoer:
02-07-2021
Omvang:
4,09 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
In 2016 inv.nr. 312 toegevoegd (aanwinst 2014.062)
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
Bellingeweer, hervormde gemeente, 1594 - 1818
laatste wijziging 04-07-2021
377 beschreven archiefstukken
