328 Hervormde gemeente Wetsinge-Sauwerd, 1683 - 1969 ( Groninger Archieven )
328
Hervormde gemeente Wetsinge-Sauwerd, 1683 - 1969
Inleiding
1. Algemeen
328 Hervormde gemeente Wetsinge-Sauwerd, 1683 - 1969
Inleiding
1.
Algemeen
Volgens J.G.C. Joosting moet de parochie Sauwerd al in 1319 bestaan hebben * , waarvan een 16e eeuws afschrift van een oorkonde van 8 september 1319 getuigt met de woorden: "Boijo, rector ecclesie in Sawert" * . De ouderdom van het kerkgebouw, 13e of 14e eeuws, geeft hieraan steun.
De parochie Wetsinge wordt als zodanig in een 15e eeuws decanaatsregister genoemd * . De ouderdom van het kerkgebouw alhier, nl. begin 13e eeuw, doet echter een vroegere parochievorming vermoeden.
Tot de reduktie van 1594 maakten de parochies of kerspelen Wetsinge en Sauwerd deel uit van het decanaat Baflo * . Bij de daarop volgende reformatorische kerkelijke indeling werden ze ondergebracht in het distrikt Ubbega, dat op zijn beurt viel onder de classis De Marne. eerst in 1816 kwam hierin verandering toen bij K.B. van 7 januari de classis De Marne en Middelstum werden verenigd tot de classis Winsum * .
Beide gemeenten bleven tot 1739 geheel onafhankelijk van elkaar. Na een langdurige vakature der beide predikantsplaatsen (1737-1739) besloot men echter deze te verenigen en een gezamenlijke predikant te beroepen: Alexander Sluiter. Hoewel diens beroeping niet gepaard was gegaan met de benodigde akte van combinatie der predikantsplaatsen, waarom de classis had gevraagd, werd toch "Genoegsame blijken genoten" zodat de bevestiging van A. Sluiter op 24 mei 1739 officieel plaats kon vinden * .
Het bestuur, de armenzorg en het goederenbeheer der beide gemeenten bleven voorlopig nog gescheiden. In 1817 bestonden er nog steeds twee aparte kerkeraden, die echter al regelmatig gezamenlijk vergadereden. Uit enkele aanwijzingen kan worden afgeleid, dat een volledige versmelting van beide kerkeraden heeft plaatsgevonden tussen 1831 en 1834 * . De onenigheid binnen de kerkeraden en het kerkvolk, waarbij ook de juist in deze jaren vna opkomende afscheidingsbeweging zich liet gelden, heeft daartoe naar alle waarschijnlijkheid bijgedragen. Deelneming aan het kerkelijk leven, de kerkgang en de inkomsten namen daardoor zodanig af, dat een samengaan noodzakelijk werd. De verkoop op afbraak van de twee kerken in 1840 en de bouw in datzelfde jaar van één nieuwe kerk tussen beide dorpen in markeert dit proces. Uit de registers van inkomsten en uitgaven blijkt dat toen (in 1840) de administraties der kerkvoogdijen zijn samengevoegd * . Eerst onder het voorzitterschap van ds. Jan Teves besloot de kerkeraad op 31 augustus 1885 ook de twee diakonie- administraties te verenigen en nieuwe diakenen te laten kiezen * .
Na het afscheid van ds. Henderikus J. ter Haseborg in 1965 werden stappen ondernomen om de gemeenten Wetsinge-Sauwerd en Adorp Harssens te combineren. Ondanks vele moeilijkheden, door dorpsverschillen voornamelijk van psychologische aard, gelukte het tenslotte in 1967 althans beide predikantsplaatsen tot één te verenigen. De nieuwe voorganger werd Jan de Groot. De verwaarloosde pastorie te Wetsinge werd verkocht, en de pastorie te Adorp werd tot pastoraal centrum. De kerkeraden, diakonieën en kerkvoogdijen bleven gescheiden bestaan. Alleen aangelegenheden van gemeenschappelijke aard werden in gecombineerde vergaderingen behandeld.
laatste wijziging 04-07-2021
298 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Bijlagen
laatste wijziging 04-07-2021
298 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inventaris
laatste wijziging 04-07-2021
298 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de hervormde gemeenten Wetsinge en Sauwerd, sinds 1885 Wetsinge-Sauwerd
Bewerker:
A. de Groot en M. Visch
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2012
Laatste uitvoer:
02-07-2021
Omvang:
1,25 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
betreft aanvulling (inv.nr. 135) van een eerdere versie uit 1971
Licentie:
Categorie:
laatste wijziging 04-07-2021
298 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand