2202 Bondsspaarbank te Winsum, 1854-1983 (1984) ( Groninger Archieven )
2202
Bondsspaarbank te Winsum, 1854-1983 (1984)
Algemene inleiding op de geschiedenis van spaarbanken in Nederland
7. Geschiedenis van het archief en de verantwoording van de inventarisatie
2202 Bondsspaarbank te Winsum, 1854-1983 (1984)
Algemene inleiding op de geschiedenis van spaarbanken in Nederland
7.
Geschiedenis van het archief en de verantwoording van de inventarisatie
Geschiedenis van het archief het Historisch Archief van de VSB-Bank (hierna HA) is ontstaan als gevolg van de fusiegolf die begin jaren tachtig leidde tot de vorming van de Verenigde Spaarbank. In 1981 gingen drie grote regionale spaarbanken: de Vereniging Centrumbank te Amsterdam, de Spaarbank Rotterdam en de Bondsspaarbank Breda samen in de Stichting Centrumbank, twee jaar later omgedoopt in de Stichting Verenigde Spaarbank. Ook andere spaarbanken zoals de Zeeuwse Bondsspaarbank en Bondsspaarbank Winsum sloten zich hierbij aan. In 1986 werd de stichting omgezet in de VSB Groep NV. waarin een jaar later ook de Bondsspaarbank West-Nederland opging. Vanaf 1984 werden de archieven van deze spaarbanken en hun vele voorgangers onder de naam 'Historisch Archief van de Verenigde Spaarbank' centraal beheerd in het in 1985 geopende hoofdkantoor te Utrecht.
Behalve archiefmateriaal werden in het HA ook allerlei andere zaken die voor de geschiedenis van het bedrijf van belang waren opgenomen zoals promotiemateriaal, publicaties van en over de spaarbanken en audiovisueel materiaal. Daarna kwam in de jaren tachtig en begin jaren negentig veel recent PR-archief van de VSB in het HA terecht. Nadat de VSB Groep NV in 1990 onderdeel was geworden van Fortis veranderde het beleid ten aanzien van het bedrijfsarchief. Toen in 1991 en 1992 ook de Bondsspaarbank Schiedam Vlaardingen, de Gemeente Spaarbank Doetinchem en de Nutsspaarbank te 's Gravenhage zich aansloten bij de VSB Groep NV. werden hun archieven niet meer aan het HA toegevoegd. Schiedam en Den Haag droegen hun archieven beide over aan de plaatselijke gemeentelijke archiefdienst. Toen in 1993 het nieuwe hoofdkantoor van VSB in gebruik werd genomen werd het HA elders opgeslagen Vanaf ca.1996 lag het, in afwachting van een betere bestemming, opgetast bij Fortis Archiefbeheer te Schiedam. De ordening die in de jaren tachtig in het archief was aangebracht was inmiddels geheel zoekgeraakt, waardoor raadpleging van de stukken buitengewoon lastig was.
Lang niet alle bewaarde archivalia van voorgangers van de VSB bevinden zich in het HA. Verschillende spaarbanken hebben hun archieven in het verleden bij het fuseren geheel of gedeeltelijk overgebracht naar de plaatselijke openbare archiefbewaarplaats. Voor de negentiende eeuw bevinden veel relevante stukken zich bovendien in de archieven van de diverse departementen van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, waaruit de plaatselijke spaarbanken zijn voortgekomen. Deze archieven worden over het algemeen eveneens bij gemeente- of streekarchieven beheerd.
Zoals hierboven beschreven is het HA van de VSB in de jaren 1984 – 1990 bijeengebracht. De collectie bestaat vrijwel geheel uit zogenaamde gedeponeerde archieven van voorgangers van de Stichting Centrumbank/VSB en de VSB Groep NV. Opvallend is dat de VSB haar archivalia uit de jaren na 1981 geen plek heeft gegeven in het HA. Uitzondering vormen de stukken van de afdeling PR, die voor de kennis van de eigen bedrijfsgeschiedenis klaarblijkelijk van meer belang werden geacht dan bijvoorbeeld de directiearchieven. Na 1990 bleven nieuwe aanvulling echter uit en raakte het beheer van het archief in verval. Als criterium voor de verspreiding van de archieven over de diverse archiefinstellingen is de clustering van de spaarbanken van vlak voor de fusie met de VSB/VSB Groep NV als uitgangspunt genomen. Dit levert een bundeling van spaarbankarchieven op regionaal niveau op die prima aansluit bij het aanbod van archiefbewaarplaatsen in de diverse delen van het land. Een uitgewerkt overzicht van deze indeling is te vinden in bijlage 1. In dit overzicht is ook aangegeven in welke archiefbewaarplaatsen zich reeds delen van archieven van de in het HA vertegenwoordigde spaarbank bevinden
Het archief van de Verenigde Spaarbank en rechtsvoorgangers is vrij fragmentarisch overgeleverd. De enige archieven die redelijk compleet zijn, zijn die van de Spaarbank voor de Stad Amsterdam en de Spaarbank te Rotterdam. Van enkele archieven is bekend dat materiaal verloren is gegaan tijdens de Tweede Wereldoorlog, het betreft hier onder andere de archieven van de Nutsspaarbank te Middelburg en de Spaarbank te Rotterdam. Daarnaast zijn een aantal archiefbestanden van de Nutsspaarbanken van Breda, Gouda, Holwierde en Haarlem al in het bezit van de gemeentearchieven van die plaatsen. Verder zal vermoedelijk ook door de vele fusies archiefmateriaal verloren zijn gegaan.
Tijdens het inventariseren konden van een aantal archiefbescheiden de desbetreffende archiefvormers niet meer achterhaald worden.
laatste wijziging 17-04-2018
223 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 17-04-2018
223 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Bondsspaarbank gevestigd te Winsum, met rechtsvoorgangers
Bewerker:
Anne-Marie Kwakernaak, Mirjam Schaap, Jelika Thomas en Kaj van Vliet
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2003
Omvang:
8 m standaardarchiefberging
Licentie:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 17-04-2018
223 beschreven archiefstukken