Uw zoekacties: Classis Westerkwartier (NHK), 1597 - 1816

180 Classis Westerkwartier (NHK), 1597 - 1816 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Vóór 1594, toen het katholieke geloof in Groningen en Ommelanden nog overheerste, was de provincie verdeeld in dekenaten of (zoals ze later genoemd werden) proosdijen. Na de reductie van de stad in 1594 werd ook in dit gebied de hervormde godsdienst ingevoerd. Deze provincie werd volgens de kerkenorde van 27 februari 1595 verdeeld in classes, die ongeveer dezelfde grenzen hadden als de voormalige dekenaten. Zo werd de proosdij Humsterland, (na eerst onder Eenrum te hebben behoord, waar ook de eerste classicale vergadering op 2 mei 1597 is gehouden), veranderd in de classis Zuidhorn later de classis Aduard en tenslotte de classis van het Westerkwartier genoemd. Een gedeelte van de oude proosdij Baflo werd er aan toegevoegd, te weten de plaatsen ten westen van de oude loop van het Reitdiep.
De classis werd ten aanzien van het waarnemen der vacaturen onderverdeeld in 3 districten en wel:
a. Vredewold met de dorpen Oostwold, Lettelbert, Midwold (met de Leek), Tolbert, Nuis (met Niebert), Marum (met Noordwijk), Opende en Niekerk (met Faan en Oldekerk);
b. Langewold met de dorpen Grootegast (met Doezum), Lutjegast, Sebaldeburen, Zuidhorn, Den Ham (met Fransum), Noordhorn, Niezijl, Grijpskerk en Visvliet;
c. Het Hoogeland met de dorpen Niehove, Oldehove, Saaksum, Ezinge, Feerwerd, Garnwerd (met Oostum), Wierum (met Dorkwerd), Aduard en Hoogkerk (met Leegkerk).
Op de eerste synode gehouden te Groningen op 14 juli 1595 waren drie predikanten uit het Westerkwartier aanwezig. De eerste notulen van de classis dateren echter van 1597. In de aanvang vergaderde de classis wel eens te Aduard, maar na 1750 steeds te Zuidhorn, gewoonlijk driemaal per jaar.
Aan de zelfstandigheid van de classis kwam een eind door het Koninklijk Besluit van 7 januari 1816, waarin de reorganisatie der Hervormde Kerk werd afgekondigd. Door dispositie d.d. 15 februari 1816 van de commissaris-generaal, provisioneel belast met de zaken der Hervormde Kerk, werd nu bepaald, dat deze classis na 1 april 1816 onder de classis Groningen zou vallen.
Het archief van de classis, waarvan een inventaris werd opgemaakt *  , bevond zich te Zuidhorn en werd ook aan de classis van Groningen overgedragen. Een vroegere inventaris dateert van 10 juni 1767 *  . In 1940 werd het archief tegelijk met het oud-archief der classis Groningen door het classicale bestuur aan het Rijksarchief in Groningen in bewaring gegeven. Daar berustten al stukken, welke indertijd waren geschonken *  . Deze zijn in deze inventaris opgenomen.
Inventaris

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van de classis Westerkwartier (NHK)
Bewerker:
M.E. Scholten
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1978
Laatste uitvoer:
08-04-2021
Omvang:
2 m standaardarchiefberging