Uw zoekacties: Mesdag & Groeneveld's Bank, 1780 - 1969

1791 Mesdag & Groeneveld's Bank, 1780 - 1969 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de bank
1791 Mesdag & Groeneveld's Bank, 1780 - 1969
Inleiding
1.
Geschiedenis van de bank
Organisatie: Groninger Archieven
Mesdag & Groeneveld's Bank N.V. kwam in 1955, na meer dan een decennium zeer nauwe samenwerking, voort uit de Stad-Groninger Mesdag & Zonen's Bank N.V. en het Winschoter Effectenkantoor van mr. B.A. Groeneveld, later genaamd Groeneveld's Bank.
De bankiersfamilie Groeneveld uit Winschoten kent een lange geschiedenis. Naar wordt aangenomen stichtte Evert Klaas Groeneveld in 1808 als eerste een bank onder deze naam. Deze ¿bank van lening¿, later firma G.J. & A.E. Groeneveld geheten, bleef vele generaties lang in de familie. De meest opmerkelijke gebeurtenis in de geschiedenis van de bank was een bankoverval in 1916, de eerste in Nederland. Eén van de kleinkinderen van de toenmalige directeur schrijft hierover: ¿ De overval vond plaats aan het eind van de middag. Terwijl men bezig was de kas af te sluiten, drong een zekere Jan de Boer naar binnen met een revolver in de hand en -om flink wat indruk te maken- ook nog met een groot mes tussen zijn tanden. Direct na binnenkomst loste hij een paar schoten, waarbij gelukkig geen doden, maar wel twee gewonden vielen. Bij één van de bankbedienden werden de darmen maar liefst 7 keer doorboord. Jan de Boer ... deed in een greep in de kas, maar mijn grootvader pakte zijn revolver en een schampschot ging over het hoofd van de overvaller¿. De overvaller werd opgepakt en onder grote belangstelling tot een gevangenisstraf van 20 jaar veroordeeld (zie ook inv.nrs 162 en 164).
De bank bleef in handen van de familie Groeneveld totdat ze in 1918 opging in de Nationale Bankvereeniging, later Rotterdamsche Bank. Maar dat betekende niet dat de familie Groeneveld uit de financiële wereld stapte. Mr. B.A. Groeneveld, lid van de vijfde generatie van de bankiersfamilie, startte in 1933 een nieuwe bank onder de naam: ¿Effectenkantoor Groeneveld¿. Een jaar later breidde hij zijn activiteiten uit met een correspondentschap voor de Nederlandsche Bank.
De precieze datum waarop de voorloper van Mesdag & Zonen's Bank, de firma Mesdag, werd gesticht valt niet met zekerheid vast te stellen. De stichter van het kantoor was Klaas Mesdag (1795-1881). Hij was geen bankier maar handelaar in graan en stijfsel. Door deze handel werd hij betrokken bij de effectenhandel. Omdat landbouwers de opbrengst van hun produkten niet altijd meteen nodig hadden, lieten ze het geld vaak bij de graanhandelaar staan. Soms was het zelfs helemaal niet nodig dat het geld weer in het bedrijf geïnvesteerd werd en in die gevallen was het zaak de tegoeden zo goed mogelijk te beleggen. Klaas Mesdag was een succesvol belegger en steeds vaker werd hij als financieel vertrouwensman geraadpleegd door zijn klanten. Van een nevenactiviteit groeide de effectenhandel zo langzamerhand uit tot de hoofdactiviteit van het bedrijf van Mesdag dat gevestigd was aan de Hoge der A. Als beginjaar van het effectenkantoor werd later 1851 aangenomen.
Het effectenkantoor werd genoemd: Mesdag & Zonen's Effectenkantoor. Klaas had drie zonen en wellicht werden de activiteiten ook uitgebreid om later al zijn zonen in het bedrijf te kunnen opnemen. Dat liep enigszins anders dan hij wellicht hoopte. Twee zonen, Hindrik Willem en Taco, kozen voor een bestaan als kunstschilder en werden daarbij erg succesvol. Dit betekende dat er maar één zoon overbleef voor de opvolging van het familiebedrijf: Gilles (1832 -1892). Onder leiding van Gilles breidde het bedrijf zich verder uit. De clientèle breidde zich gaandeweg verder uit; niet alleen landbouwers, maar ook steeds meer stedelingen. De aard van de beleggingen werd ook internationaler. Veel beleggingen werden geplaatst in de Verenigde Staten en in Rusland.
Door zijn zwakke gezondheid kon de zoon van Gilles, Klaas jr. (1866-1944) geen belangrijke rol in het bedrijf spelen. J.J.W. Borleffs werd aangesteld als procuratiehouder en in 1904 werd de firma omgezet naar een Naamloze Vennootschap, die als naam meekreeg: Mesdag & Zonen's Effectenkantoor N.V. Borleffs werd de eerste directeur.
In 1914 verhuisde het kantoor van de Hoge der A naar het A-Kerkhof. In 1924 werd opnieuw verhuisd, nu naar de Oude Boteringestraat. In 1926 kwam er weer een Mesdag in de directie van de bank, namelijk de achterkleinzoon van de oprichter mr. Gilles Mesdag. Deze werd in 1935 opgevolgd door G.J. Boissevain die de bank door de crisisjaren en de oorlogstijd leidde. In 1940 werd een bijkantoor in Haren geopend en in 1944 werd het bedrijf van bankier F. Bontkes Gosselaar overgenomen.
Directeur Boissevain werd door de bezetters meegevoerd naar het concentratiekamp Neuengamme en vond daar de dood. Omdat om uiteenlopende redenen nog drie andere personeelsleden wegvielen, bleef meteen na de oorlog slechts een magere personele bezetting over. Hierop opende de Raad van Commissarissen besprekingen met Mr. B.A. Groeneveld, directeur van Groeneveld's Bank uit Winschoten. Besloten werd tot een volledig samengaan van de beide bankinstellingen, waarbij de heer Groeneveld zich in Groningen ging vestigen om leiding te geven aan de gefuseerde bankinstelling. Beide bankinstellingen behielden hun eigen naam.
Eveneens werd een samenwerkingsoverenkomst aangegaan met de in Loppersum gevestigde N.V. D.J. Huizinga's Bank. Door uitwisseling van aandelen kwam het tot een belangengemeenschap en vergaande vorm van samenwerking. Deze samenwerking verliep echter niet naar wens en na enkele jaren besloten de bestuurders van beide banken om weer uit elkaar te gaan. Huizinga's Bank te Loppersum ging zelfstandig verder en werd in 1959 overgenomen door de Amsterdamsche Bank.
Pas in 1955 kwam de fusie tussen de banken uit Groningen en Winschoten ook tot uiting in de naam van de bank. Bij een statutenwijziging werd de naam veranderd in Mesdag & Groeneveld's Bank N.V. Deze bank breidde zich gedurig uit, er kwamen naast de al bestaande kantoren in Groningen, Winschoten en Haren bijkantoren in Delfzijl, Oude- en Nieuwe Pekela, Usquert en De Wijert (Van Lenneplaan).
In 1965 werd de bank overgenomen door de Nederlandse Overzee Bank te Amsterdam. De bankkantoren bleven voortbestaan onder de naam Mesdag & Groeneveld's Bank. Dit veranderde drie jaar later, toen de Nederlandse Overzee Bank fuseerde met de firma Mees & Hope tot de Bank Mees & Hope N.V. De kantoren werden sindsdien onder de naam van deze bank voorgezet.
Na de overname van de Bank Mees & Hope door de Algemene Bank Nederland in 1975 ging een aantal kantoren in de provincie Groningen over naar laatstgenoemde instelling. Bank Mees & Hope fuseerde in 1993 met Pierson, Heldring & Pierson tot MeesPierson.
2. Archiefvorming, inventarisatie en openbaarheid

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van Mesdag & Groeneveld's Bank en haar voorgangers
Bewerker:
T.F. Flokstra
Behoort tot collectie:
Gemeente Groningen
Laatste Publicatie:
1999
Omvang:
1 m standaardarchiefberging