Uw zoekacties: Mepschen- of Sint Annengasthuis, 1708 - 1961

1342 Mepschen- of Sint Annengasthuis, 1708 - 1961 ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
1342   Mepschen- of Sint Annengasthuis, 1708 - 1961
Inleiding
N.B. Het St. Annen- of Mepschen-gasthuis is in 1479 gesticht door Siert (Syerd) Meyma, weduwe van Otto ter Hanzouwen *  . Zij bestemde daarvoor het ten zuiden harer woning in de Kijk-in-'t-Jatstraat W.z. gelegen huis. Daarin moesten 15 armen worden opgenomen, die behalve de inwoning ook de kost zouden genieten; in verband daarmede was de dotering der stichting zeer practisch gesteld. De administratie zou worden gevoerd door een vicaris der A-kerk onder toezicht van 5 "oversienres", waartoe joffer Syerd benoemde de pastoor der A-kerk (hare parochiekerk), "twee der oldesten borgemesteren in der tijt in onser stad", "een der oldesten erffgenamen van oeren geslachte bynnen onse stad Groningen", en ten slotte ook "den besitter" van haar woning ten noorden van het gasthuis.
In het midden der 19de eeuw en later is een ernstige twist gevoerd tussen leden der familie Crommelin en mr. H.O. Feith, die door de erfvoogd A.J. Storm van 's-Gravesaude tot administrateur van het gasthuis was aangesteld. De pogingen van Feith om te verhinderen, dat het gasthuis door de familie Crommelin zou worden opgegeten, zijn met goede uitslag bekroond geworden, dank zij de medewerking vooral van Groningens gemeentebestuur, dat aan de stichtingsakte reden tot inmenging kon ontlenen.
Het Mepschen-gasthuis is steeds gevestigd gebleven in hetzelfde huis; het archief stond dus niet bloot aan verhuizingen en had volledig kunnen zijn. Toch is dit niet het geval. De genoemde vicaris moest elk jaar rekening en verantwoording doen van zijn beheer; van 1479/80-1707/8 zijn alle rekeningen weg; dan komt een tijd van sporadische bewaarde rekeningen; eerst in 1790 begint een volledige serie. Slechts van 1 boekhouder bezitten wij de akte van aanstelling. Brieven en aanschrijvingen zijn op zeer enkele na alle verdwenen. Notulen van regenten missen wij geheel. Evenmin zijn koopbrieven en andere contracten bewaard gebleven. Wij mogen ons dus verheugen, dat een gerezen moeilijkheid de administrerend voogd aanleiding gaf zich om licht te wenden tot de Rijksarchivaris, en dit tengevolge heeft gehad de inbruikleengeving van het gasthuisarchief aan het Rijksarchief in Groningen.
Toelichting bij de inventaris van hetgeen nog aan archief van het Mepschen-gasthuis is overgebleven, schijnt overbodig.
Groningen, 26 januari 1920 (bewerkt 2005)
laatste wijziging 17-03-2015
32 beschreven archiefstukken
Inventaris
1 Akte , waarbij Syerd Meyma, weduwe van Otto ter Hanzouwen, het huis harer woning in het Rechte Yat W.z. bestemt tot opname in huisvesting en voeding van 15 armen, het toezicht daarop regelt en de nodige fondsen daarvoor aanwijst, 1479 sep. 24; met vergroting der aan het gasthuis toegekende inkomsten, 1483 feb. 21. Met 2 afschriften (19de eeuw)
2 "Fundatie-brief en resolutiën voor het Mepschen-gasthuis".-
Boek bevattende: 1. afschrift d.d. (c. 1795) naar een afschrift d.d. 1652 van de stichtingsbrief van het gasthuis d.d. Vrijdag voor St. Michiel 1479;- 2. gelijke copia copiae van de vergroting der inkomsten van het gasthuis door de stichtster Sierdt wed. Otto ter Hansouwe d.d. St. Pieters-avond ad Cathedram 1483:- 3. uittreksel (artikelen 4 en 6) d.d. (c. 1795) uit de ordonnantie op de gasthuizen te Groningen d.d. 22 november 1712;- 4. uittreksels d.d. (c. 1795) uit de resolutiën van burgemeesteren en raad betreffende de gasthuizen of het Mepschen-gasthuis in 't bijzonder d.d. 6 februari 1761, 13 maart 1764, 1 februari 1768 (M.-g.), 8 februari 1789;- 5. afschriften van ingekomen en uitgegane stukken betreffende de administratie der gasthuizen of het Mepschen-gasthuis in 't bijzonder over 27 mei 1807-1889 juni, 1807-'89;- 6. afschriften en aantekeningen betreffende de verkoop van plaatsen in het gasthuis over 1 april 1845-1920, 1845-1920, 1845 - 1920
2* Besluit van B. en R. van Groningen tot sanering van de financiën van het gasthuis, 1768. Gelijktijdig extract uit het resolutieboek
3 Aanschrijvingen van burgemeester en wethouders van Groningen aan de administrerend voogd en de boekhouder van het Mepschen-gasthuis betreffende de invulling der door de regering voorgeschreven tabellen van de instellingen van weldadigheid, 1845, 1847, 1855
4 Verzoek van de ambtenaar van de burgerlijke stand te Groningen aan de administrerend voogd van het Mepschen-gasthuis om, overeenkomstig artikel 54 B.W., eventuele sterfgevallen in het gasthuis binnen 24 uur aan te geven, 1871
5 Extract-resolutie van burgemeester en wethouders van Groningen voor de boekhouder van het Mepschen-gasthuis betreffende de vrijstelling van zegel voor aanvragen van liefdadige enz. gestichten en de daarop te nemen beslissingen, 1844
6 Stukken betreffende het optreden als erfvoogd van het Mepschen-gasthuis door leden van het geslacht Storm van 's Gravesande, - het wanbeheer van de door N.J. Storm van 's Gravesande benoemde gevolmachtigde F.J.G. Crommelin en diens ontslag, - en het (geslaagd) verzet door de gevolmachtigde (later door B. en W. van Groningen tot administrerend voogd benoemde) mr. H.O. Feith jr. tegen pogingen van leden van het geslacht Crommelin om te worden erkend als erfvoogden, 1817, 1840 - 1843, 1850 - 1851, 1878 - 1879, 1886, 1888 - 1890
7 Verordeningen van de gemeenteraad van Groningen over de wijze van benoeming van de leden van het bestuur der godshuizen en instellingen van liefdadigheid, 1870, 1871, 1874; en briefwisseling van de voogd met B. en W. over zijn herhaalde benoeming, 1870, '71, '77, '79, '81, '89, '91, 1905, 1909 - 1911
8 Stukken betreffende de aanstelling door de erfvoogdes J.J. Coenders van Heusingh, douair. Storm van 's Gravesande, van Antoni Roegholt, tot boekhouder van het gasthuis, 1803 - 1804, 1817
9 Extract-resolutiën van de gemeenteraad van Groningen, houdende benoemingen van de boekhouder van het Mepschen-gasthuis, 1875, 1889, 1890
10 Staatboek van de bezittingen van het Mepschen-gasthuis, aangelegd januari 1918, en sedert bijgehouden, 1918 - 19..
11 Kennisgeving door de burgemeester van Groningen "aan het Mepschen-gasthuis" van de nieuw vastgestelde belastbare opbrengst van het perceel (te Groningen) Sectie K. no. 1638 (wijk I no. 1), 1875
12 Overeenkomst tussen H.B. Durville en het gasthuis, waarbij eerstgenoemde zich verplicht de door hem in zijne woning (Groningen Sectie K. no. 815) in strijd met art. 692-698 B.W. aangebrachte vensters op eerste aanvrage van het gasthuis te zullen wegnemen of naar de wettelijke voorschriften in te richten, 1901
13 Brief van P.J. Schuiringa te Balmahuizen aan de boekhouder van het Mepschen-gasthuis over de door hem gewenste aankoop van de eigendom van (door hem in beklemming gebruikt) land (onder Noordhorn of Niehove), 1868
14 Kasboeken van de boekhouder van het gasthuis, 1845 - 1850, 1921 - 1951
14a Grootboek , 1921 - 1947
15 Rekeningen van het gasthuis, over 1708/9 (?), 22 feb. 1712/13, 1719/20, 1 juni - 31 dec. 1721; 1723, '26, '35, '40, '53, '54, '56, '68-'73, '75, '77-'78, 1790 - 1918
16 Bijlagen tot de rekeningen van het gasthuis, over 1795 - 1905, 1919 - 1927, 1929 - 1940, 1951 - 1961
16a Rekening-courant bescheiden, ontvangen van de Nederlandse Handels Maatschappij te Groningen, 1953-1961
17 Brieven van de voogd van het Mepschen-gasthuis aan de boekhouder en van burgemeester en wethouders van Groningen aan de voogden (de voogd) betreffende de rekening, 1859, 1865
18 Stukken betreffende de verkoop door de (administrerend) voogd, van plaatsen in het gasthuis en de terugkoop ervan, 1840, 1845, 1856, 1900
1342 Mepschen- of Sint Annengasthuis, 1708 - 1961
Inventaris
18
Stukken betreffende de verkoop door de (administrerend) voogd, van plaatsen in het gasthuis en de terugkoop ervan, 1840, 1845, 1856, 1900
Datering:
1840, 1845, 1856, 1900
Omvang:
1 bundel
NB:
Aanwezig zijn: 1. 2 akten van verkoop d.d. 1840 aan J. van Bergen en H. Scheffer, met akte van terugkoop d.d. 1845 (na het huwelijk dezer twee); - 2. akte van verkoop d.d. 1856 aan B. Blouw; - 3. concept-akte van verkoop d.d. 1900 aan de wed. Corst-van Olm.
Deze stukken zijn gevonden in de rekeningen over 1845, 1854 en 1912.
Het gasthuis werd vertegenwoordigd door de gemachtigde van de erfvoogd (1840), de administrerend voogd (1845, 1856) of een voogd (1912).
Organisatie: Groninger Archieven
laatste wijziging 17-03-2015
19 Proces-verbaal van de gang van de vrederechter naar de sterfkamer van de uitgekochte gealimenteerde Myke Sybrands ter verzegeling van haar nalatenschap, 1812
20 (Lijst van personen, aan wie het overlijden van een conventualin van het gasthuis moest worden medegedeeld), c. 1910?
21 Brieven en andere stukken betreffende de waardering van de boter ener boterpacht uit Bedum en de pogingen van opvolgende beklemde meiers te Nieuwolda om aan de verplichting tot opbrengst ener boterpacht te ontkomen, 1846, 1860, 1866 - 1868, 1919
22 Briefwisseling van de administrerend voogd van het Mepschen-gasthuis met de gemeenteraad en burgemeester en wethouders van Groningen en de boekhouder van het gasthuis, betreffende de aflossing van een schuld ten laste van de gemeente, 1865, 1880 - 1881;- met een paar brieven aan de voogd over effecten, 1841, 1910
22* Bewijzen van inschrijving en afschrijving in de grootboeken der Nationale Schuld, 1815 - 1892
23 Extract-besluit van de raad van financiën in het departement Stad en Landen van Groningen d.d. 9 februari 1807, waarbij aan het Mepschen-gasthuis een voorschot wordt toegekend van f 100 "in mindering van de aan dat gestigt eventueel te accorderene restitutiën op de middelen te lande", 1807
24 Stukken betreffende de legatering door wijlen Sa. Venema wed. J.H. Rienewerf aan het Mepschen-gasthuis van f 3000 en het verkrijgen van de koninklijke bewilliging tot aanvaarding ervan, 1852
25 Stukken betreffende de ombouw van het washok in een kamer en de bouw van een washok, 1839; en herstellingen aan trap en trapportaal, 1874
26 Obligatiën ten laste van het gasthuis en ten bate van mr. H.O. Feith jr. en jhr. mr. M.A. de Savornin Lohman, 1844 - 1845, 1861
27 Raad van de assuradeur D. Wilkens Fz. aan mevrouw de weduwe C. Star Numan te Groningen, om de verzekeringssom van haar huis in de Oude Kijk in 't Jatstraat te verhogen; met kwijting van de premie, 1887
laatste wijziging 17-03-2015
32 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van het Mepschen- of Sint Annengasthuis
Behoort tot collectie:
Gemeente Groningen
Laatste Publicatie:
1920
Omvang:
3,62 m standaardarchiefberging
Licentie:
CC0 1.0 Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Mepschen- of Sint Annengasthuis, 1479 -
laatste wijziging 17-03-2015
32 beschreven archiefstukken