Mijn Studiezaal (inloggen)
1329 Diaconie van de Hervormde Gemeente te Groningen (1), 1521 - 1968 ( Groninger Archieven )
1329
Diaconie van de Hervormde Gemeente te Groningen (1), 1521 - 1968
Inleiding
Ontstaan en organisatie
Het archief
De inventarisatie
1329 Diaconie van de Hervormde Gemeente te Groningen (1), 1521 - 1968
Inleiding
De inventarisatie
Het geinventariseerde archief strekt zich uit over de periode 1599-1951. het oudste door de diaconie opgemaakte stuk dateert van 1599. In het archief van het Ubbena Gasthuis, wat in 1839 werd overgenomen, bevindt zich een stuk uit 1521. Het jaar 1591 is als einddatum genomen omdat de structuur van de diaconale organisatie in de jaar grondig veranderde ten gevolge van de invoering van de nieuwe kerkorde. Bovendien werd het archief tot en met dat jaar in bewaring gegeven. Het was uiteraard niet in alle gevallen mogelijk 1951 als eindjaar te handhaven, omdat er soms in delen ook gegevens van recentere datum worden vermeld. Het archief werd niet eerder geinventariseerd.
De stukken die van belang bleven voor de administratie, voornamelijk de delen waarin allerlei gegevens waren samengevat en stukken betreffende transacties en rechten, zijn goed bewaard gebleven. Zo vertonen de series jaarlijkse rekeningen van de boekhouder-diaken, de resoluties resp. notulen en de registers van bedeelden (tot 1882) weinig hiaten. Door het werk van Trip in 1842 zijn ook de ingekomen stukken van na 1770 en de concepten of afschriften van uitgaande brieven na 1842 vrijwel volledig bewaard. Allerlei eenmalig gebruikte formulieren zijn vrijwel niet bewaard.
Bij de inbewaargeving van het archief werden de meeste kwitanties van na 1861 vernietigd. Door de inventarisator werden de jaarrekeningen uit de periode 1937-1951 van de commissie van beheer voor Avondlicht uit het hoofdarchief van de diaconie vernietigd, omdat deze rekeningen zowel in het betreffende commissie-archief als in het archief van de kerkeraad worden bewaard. Ook dubbele doorslagen van uitgaande stukken werden vernietigd.
Bij het archief van de diaconie behoren de archieven van een aantal vaste diaconale commissies en instellingen. Deze commissies en instellingen voerden eigen administraties. De archieven ervan zijn in een aparte rubriek in de inventaris ondergebracht. Van de tijdelijke commissies kan moeilijk worden gezegd dat zij eigen archieven hebben nagelaten. Hun administratie was zelden erg omvangrijk en is dikwijls niet bewaard. Wat er wel bewaard is zijn voor het grootste deel de stukken die aan de archidiaken waren overhandigd om in het hoofdarchief van de diaconie bewaard te worden. Wanneer dergelijke stukken door de archidiaken niet bij de ingekomen stukken zijn gevoegd, zijn ze als losse stukken beschreven bij het hoofdarchief van de diaconie.
Ten behoeve van de financiering van het diaconale werk bestonden er een aantal fondsen. Het belangrijkste was het 'Vaste Fonds' of het 'Gasthuisfonds'. De fondse werden door de archidiaken beheerd. Het financieel beheer en de administratie van de fondsen was in een aantal opzichten zeer verweven met die van de diaconie. Zo werden de rentebaten van het 'Vaste Fonds' van 1885 tot 1924 geheel of gedeeltelijk in de kas van de diaconie gestort en deed de archidiaken uit de diaconiekas de verplichte uitkeringen door het fonds. Stukken betreffende erfstellingen ten gunste van de diaconie en de fondsen zijn moeilijk te scheiden. De archiefstukken van de fondsen zijn derhalve bij die van de diaconie geplaatst.
De correspondentie van de diaconie werd door de archidiaken en na 1867 door de secretaris van het bestuur in series bijlagen bij de notulen gevoegd. Het feit dat zowel intern opgemaakte stukken als stukken die van derden werden ontvangen in dezelfde serie ingekomen stukken werden opgeborgen, brengt met zich mee dat er in deze serie een grote verscheidenheid aan stukken te vinden is. Naast de ingekomen brieven vindt men er bijvoorbeeld ook toegezonden commissie-verslagen, reglementen, bedelingslijsten en ordonnnanties van het stadsbestuur in.
Sedert 1925 legde de administrerend diaken een eigen serie ingekomen- en doorslagen van uitgaande brieven aan. Door de secretaris van het bestuur werden in een aantal gevallen ingekomen- en doorslagen van uitgaande stukken naar afzender of geadresseerde in afzonderlijke series bewaard. Het werd na 1925 gebruikelijk slechts de ingekomen brieven bij de serie ingekomen stukken te bewaren en de overige ingekomen stukken afzonderlijk te bewaren. Wanneer deze laatste stukken niet bij de series, zoals jaarrekeningen of stukken betreffende erfstellingen, konden worden gevoegd, zijn ze afzonderlijk beschreven * .
Het archief van het samenwerkingsverband van kerkelijke armbesturen en diaconieën 'de Algemeene Armen' is als gedeponeerd archief aangemerkt. Dit archief werd bij het diaconiearchief aangetroffen, omdat de boekhouder- diaken resp. archidiaken er de administratie van voerde. Ook het archief van het Oud-Diaken Gezelschap, waar slechts 1 notulenboek van bewaard is gebleven, is onder de gedeponeerde archieven geplaatst. Er bestond geen organisatorisch verband tussen de diaconie en dit gezelschap van oud-diakenen.
Sommige archiefstukken zijn in het Register Feith beschreven; in deze gevallen is tevens het Register Feithnummer vermeld.
Kaarten, tekeningen en foto's en een film zijn afzonderlijk geborgen, evenals de charters.
Bij het vervaardigen van deze inventaris in nuttig gebruik gemaakt van de 'Richtlijnen inzake de zorg voor de archieven der Nederlandse Hervormde Kerk', van een aantal inventarissen van kerkelijke archieven en van de waardevolle adviezen van personeelsleden van het gemeentearchief.
laatste wijziging 16-12-2022
1.740 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.681 bestanden
Bijlagen
1. Overzicht van de hoofdstukken van de jaarlijkse rekening van de boekhouder-diaken (archidiaken). Met opgave van de bijlagen
2. Naamlijst van archidiakenen en hun bestuursperioden, 1620-1866
3. Inhoudsopgave van de namen van erflaters die voor komen in de inv. nrs. 480-485
4. Lijst van kaarten en bouwtekeningen
5. Literatuurlijst
6. Kaartje van de kluftindeling van de stad Groningen in 1730
laatste wijziging 16-12-2022
1.740 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.681 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 16-12-2022
1.740 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.681 bestanden
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de diaconie van de Hervormde Gemeente te Groningen (1521) 1599-1951 (1968)
Behoort tot collectie:
Gemeente Groningen
Laatste Publicatie:
1982
Laatste uitvoer:
14-12-2022
Omvang:
179,14 m standaardarchiefberging
Licentie:
Public Domain Dedication
Categorie:
Archiefvormer(s):
Groningen, hervormde gemeente, 1594 -
laatste wijziging 16-12-2022
1.740 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.681 bestanden
