De onmiddellijke aanleiding om het archief naar Het Streekarchief over te brengen was het werkstuk van de Nijmeegse geschiedenis P.Gilhaus gemaakt in het kader van een leeropdracht in 1998. (zie invent, nr. 83) Hierin wordt een pleidooi gehouden om betere bewaarcondities te creëren voor het archief, dat in een garage lag opgeslagen en er zo voor te zorgen dat het archief niet door verwaarlozirig zou verdwijnen.
In zijn sympathiek en met veel ijver uitgevoerde werkstuk wordt dus een lans gebroken om het archief naar het Streekarchief over te brengen en in zo ver is zijn werkstuk geslaagd.
Naast deze zo duidelijke stelling worden in grote lijnen de geschiedenis van het Humanistisch Verbond en de Gemeenschap geschetst. Jammer is dat zijn enthousiasme geen gelijke tred houdt met inleving in het onderwerp en het verzorgd taalgebruik. Toch moet er veel waardering zijn dat er een bruikbaar overzicht tot stand gekomen is. Als het er om gaat een inventarisatie te maken van een archief dan moet met spijt geconstateerd worden dat het werkstuk op een fiasco is uitgelopen. Gilhaus geeft puur een opsomming van stukken zonder hier enige ordening aan te brengen en zonder de stukken van een kenmerk te voorzien. Het was niet meer te achterhalen welke omschrijving bij welk stuk paste. De chaos in de garage werd zodoende nog geen kosmos. Dit deel van het werk is dus deels door gebrek aan middelen deels door gebrek aan kennis op een mislukking uitgelopen.

Onderstaand overzicht wil voor een groot deel in deze leemte voorzien De grote scheiding tussen de Gemeenschap Eindhoven en algemene stukken van Humanistisch Verbond met het Verbondsbureau en onderscheiden organisaties is blijven bestaan. Daarnaast is gepoogd de stukken in een logische samenhang samen te brengen en deze te voorzien van een nummer in een duidelijke volgorde. De inventaris is de kaart waarop men zijn wandeling door het archiefland moet baseren. Een goede kaart geeft de kortste route. De snelle kaart die nu gerealiseerd is zal zeker een bruikbaar instrument zijn om op de plaats van bestemming aan te komen. In de stukken van het Landelijk Verbond zal men niet zo snel vooruitkomen, maar we kunnen veronderstellen dat deze niet de eerste bron zijn om de wederwaardigheden van het Humanistische gedachtegoed te bestuderen. Zij hebben eigenlijk bij het archief van de Gemeenschap Eindhoven de functie van een aanhangsel die mogelijkheden van oriëntatie bieden maar niet tot de kern van het archief behoren.

Alhoewel de Gemeenschap Eindhoven zich nooit het middelpunt heeft geweten van een groot aantal actieve leden, overstijgt de rol en de invloed van de gemeenschap als kerngroep die van het loutere getal. Hiermee is ze veel gaan lijken op de andere geestelijke stromingen van de tijd. Het Humanistisch Verbond heeft geen oogst aan leden kunnen binnenhalen bij het losser worden van kerkelijke bindingen. Individualisme, algemene geestelijke vervlakking, gemakzucht, een vrees om zich te willen binden en het teloorgaan van de grote idealen blijken ook voor HV grote belemmeringen. Zo zijn de jaren van anti-these met de kerken eigenlijk achter de rug en zijn ze in het praktische vlak nu bondgenoten in de strijd voor een menswaardiger wereld en een beter leefmilieu ook voor komende generaties.
50 jaar Humanisten in georganiseerd overleg in Eindhoven. Het archief kan de toetssteen zijn om toekomstige ontwikkelingen te beoordelen. De toekomst zal terug kunnen zien naar de oprichters met hun idealen. Het archief is zo ook hier het geheugen om de eigen identiteit kleur en actualiteit te verlenen.