Kenmerken

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen

Beperkingen aan het gebruik

Andere toegangen

Aanvraaginstructie

Citeerinstructie

laatste wijziging 05-02-2024

1.001 beschreven archiefstukken

24 gedigitaliseerd

totaal 125 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Inleiding

1. Geschiedenis

2. Naschrift

3. Geraadpleegde literatuur

laatste wijziging 05-02-2024

1.001 beschreven archiefstukken

24 gedigitaliseerd

totaal 125 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

1. Stukken van algemene aard

Inventaris

2. Stukken betreffende de bijzondere onderwerpen

3. Gecommitteerden van de buitengronden

4. Regesten van oorkonden voorkomende in de registers zoals omschreven in inventarisno. 95 en 95a

1 Schepenen van Dordrecht oorkonden dat voor hen Willem van Bezoijen en zijn vrouw Beatrix van der Waele, de uitterlanden, vogelrijen en visserijen gelegen voor Maasdam, verpachten aan Gerrit Oem van Muijlwijck, Willem van Uthoven Jansz., Hendrik Pijpken Wemmertsz, Bouwe Gerritsz., Jan Buys Willemsz. en Adriaen Arentsz. fo. 1R/2R

2 Schepenen van Dordrecht beoorkonden de verlenging van de pachtovereenkomst tussen Willem van Bezoijen en zijn vrouw Beatrix van der Waele enerzijds en Margriet Oems dr., Gerrit van Muijlwijck, Willem van Uthoven Jansz., Hendrik Pijpken Wemmartsz., Boude Gerritsz. anderzijds als omschreven in regest van 1441 juni 9, no. 1. fo. 2R/3R

3 Broeder Hendrik van Abstee, gardiaan van de Mindebroeders te Dordrecht geeft een vidimus van de toestemming van Jacob heere van Hoorne tot Altena etc. dd 9 juli 1441, aan Willem van Bezoijen tot het verpachten van de hem in leen gegeven goederen. (uitterlanden, vogelrijen en visserijen) fo. 2V/4R

4 den anderen daghes in septembri
Schepenen van Dordrecht beoorkonden de overdracht van het zevende deel van de erfpacht van de uitterlanden noordelijk gelegen van Maasdam, met visserijen en vogelrijen door Hendrik Pijpken aan Gerrit Muijlwijck Jansz., Willem van Uthoven Jansz., Jan Buijs Willemsz., Margriete Gerrit Oemsdr., Boudewijn Gerritsz. en Adriaen Aertsz. fo. 3V/5R

5 Philips van Bourgondië verleent aan de ingelanden van de bedijkte gronden voor Heinenoord het dijkrecht en het bestuursrecht. fo. 4R/5V

6 opten 18 martij 1489, naer costume 's Hofs van Hollandt
Burgemeesters, schepenen en raden van Dordrecht vidimeren een charter van 12 mei 1454 waarbij Philips van Bourgondië de dijkrechten van de gronden gelegen voor Heinenoord bevestigd. fo. 4R/5V

7 Op den 18e dag in Martio in 't jaar ons Heeren MCCCCLXXXIX
Burgemeesters, schepenen en raden van Dordrecht vidimeren een charter van de heren Gerrit van Assendelft en Willem van Alkemade d.d. 20 april 1468, waarbij Gerrit van Assendelft de bedijkingsoorkonde van de landen van Heinenoord gegeven door Jacob, graaf van Hoorne, heer van Altena, bevestigd door Philips, hertog van Bourgondië, graaf van Holland vidimeert d.d. 5/6 mei 1467. fo. 5V/7V

8 Gerrit van Assendelft geeft aan de ingelanden van zijn ambacht van Heinenoord het recht tot bedijken van de buitenlanden onder Heinenoord, alsmede het regelen van bestuur daarvan volgens het dijkrecht van Holland. fo. 5V/7V

9 Jacob, graaf van Hoorne en van Altena etc. geeft aan Gerrit van Assendelft, als echtgenoot en voogd van Beatrix van Dongen in onsterfelijke erfleen de visserij en de vogelrije onder Barendrecht alsmede Ambachtsheerlijke rechten te Heinenoord en een stuk land gelegen tussen de Devel en de Waele, genaamd de Nesse, alsmede het recht de buitenlanden daar binnen te doen bedijken. fo. 5V/7V

10 Philips, hertog van Bourgondië, graaf van Holland etc. bevestigd de verlening door Jacob, graaf van Hoorne en van Altena aan Gerrit, heer van Assendelft van visserijen en vogelrijen, dijk- en ambachtsheerlijke rechten onder Heinenoord en verleent aan Gerrit van Assendelft het recht een dijkgraaf en vijf heemraden aan te stellen en hun bevoegdheden te regelen volgens de dijkrechten van Holland. fo. 5V/7V

11 Het Hof van Holland bevestigt de erfpachtrechten van de pachters van de uitterlanden, in een geschil tussen Gerrit van Assendelft namens zijn vrouw en de pachters. fo. 10R/12R

12 Het Hof van Holland wijst de onderhoudsplicht van de gronden welke worden verpacht, op eis van Gerrit van Assendelft, aan de pachters toe. fo. 14R/15V

13 Memorie van antwoord op de eis van Gerrit van Assendelft bij het Hof van Holland tegen de pachters ingediend door Willem de Latre, procureur bij het Hof. fo. 15V/17R

14 Verzoek van Mr. Melis Zael, procureur van Gerrit van Assendelft, aan het Hof van Holland, om over de competenties van de rechtscolleges uitspraak te doen in het geschil tussen Gerrit van Assendelft en de pachters van de uitterlanden, vogelrijen en visserijen. fo. 16V/18R

15 Beatrix van Dongen, weduwe van Gerrit van Assendelft, in leven ambachtsheer van Heinenoord, stelt haar zoon Claes van Assendelft aan als gemachtigdse om voor de bedijkte grond een bestuur in te richten naar het dijkrecht van Zuid-Holland, op grond van een charter van hertog Philips d.d. 28 april 1491. fo. 18V/19R

16 De Graaf van Egmond, heer tot Bair etc. geeft een vidimus van het charter van de rooms-koning Maximiliaan en Philips, hertog van Bourgondië, palatijn van Nederland etc., waarbij de erfgenamen van Gerrit van Assendelft het dijkrecht en het bestuursrecht van de bedijkte uitterlanden verkrijgen volgens het dijkrecht van Zuid-Holland d.d. 28 april 1491. fo. 20R/20V

17 De rooms-koning Maximiliaan en Philips, hertog van Bourgondië, palatijn van Holland etc., oorkonden dat de erfgenamen van Gerrit van Assendelft het dijkrecht en het bestuursrecht van de bedijkte uitterlanden volgend de dijkrechten in Zuid-Holland verkrijgen. fo. 20R/20V

18 Jan Jacob, Jacob en Pieter, arbiters, maken de overeenkomst bekend inzake het geschil tussen de besturen van het Moerkerkenland en die van het Zomerland, ten overstaan van Mr. Jan Duijck, heere Willemsz, Jacob Jan Wouters namens het Moerkerkenland en Jacob Oem, heer van Wijngaarden en Pieter Huijgensz. namens het Zomerland, waarbij aan Moerkerkenland de uitterlanden gelegen aan de zuidzijde van de sloot bezijden Symon Jacobsz. toegewezen worden en de uitterlanden noordelijk van de sloot gelegen aan de Zomerlanden. fo. 23R/23R

19 Schepenen van Dordrecht maken bekend de pachtovereenkomst en de uitgifte in erfpacht, aangegaan ten overstaan van de schepenen van 's-Gravenhage, van de helft van de uitterlanden van Beatrix van Dongen, weduwe van Gerrit van Assendelft, gelegen tussen de zandsleep en de haven van Heinenoord aan Barthout Florisz. fo. 25R/25R

20 opten XXVIII dach in Martio, in't jaer ons Heeren M.V.C. ende ses
Jacob, graaf van Hoorn tot Altena etc. geeft goedkeuring aan de overeenkomst d.d. 7 oktober 1488 tussen Beatrix van Dongen, weduwe van Gerrit van Assendelft, en tussen Barthout Florisz. fo. 26R/26R

21 opten XXVIII dach in Martio, in't jaer ons Heeren M.V.C. XXXI
Paulus Schonevelt, Adelbert van Beaumont Govertsz. en Bartholomeus van der Poel, verkopen namens de erfgenamen van Barthout Florisz., voor schepenen van Dordrecht, de helft min een twaalfde deel van de buitengronden gelegen voor Heinenoord, in volle eigendom aan de gemeene ingelanden van de Oost- Zomerlanden. fo. 27R/27V

22 Vonnis van het gerecht van Dordrecht inzake het geschil tussen Beatrix van Dongen, weduwe van Gerrit van Assendelft en tussen Barthout Florisz. waarbij Barthout Florisz. conform de terzake doende pachtovereenkomst van 7 oktober 1488 gerechtigd is de hem in pacht gegeven gorsingen naar zijn genoegen te gebruiken. fo. 28R/27V

23 Dirck Leenaertsz., Claes Theeuwensz., Aert Pietersz., Caper Thonis Jan Cornelisz., en Joris Jansz., verklaren op verzoek van dijkgraaf, heemraden en waersman van Oostzomerland, ten overstaan van de schepenen van Dordrecht dat ten behoeve van de aanleg van een nieuwe weg uitsluitend aardhaling is gedaan uit de gorsingen van het Oostzomerland en niet uit de gorsingen van het Moerkerkenland. fo. 29R/28V

24 den XVII Martii XVCLXXIII Curia Hollandiae
De gemeene ingelanden van het Oostzomerland benoemen voor het jaar 1574 drie dijkheemraden ten overstaan van de openbaar notaris te Dordrecht, ondanks dat zij niet voldoen aan de eisen van grondbezit in de polder. fo. 30R/29V

25 De raadslieden van het Hof van Holland vidimeren een charter van de Raad van Holland d.d. 22 maart 1483 stilo curia, inzake de uitspraak van het Hof in het geschil tussen Gerrit van Assendelft en de pachter van de uitterlanden, waarbij beide partijen gehouden zijn zich aan de uitspraak te conformeren. fo. 31R/31R

26 den XXII maerte anno LXXXIII stilo curiae
Vonnis van het Hof van Holland inzake het geschil tussen Gerrit van Assendelft en de pachter van de uitterlanden, waarbei beide partijen gehouden zijn de uitterlanden gelegen voor Nieuw-Heinenoord, ieder voor de helft te bedijken en dit te bekostigen, alsmede ieder voor de helft het onderhoud op zich te nemen. fo. 31V/31V

27 Jan Cornelisz. en Cornelis Huyggensz., verklaren op verzoek van de dijkgraaf, heemraden en de waersman van het Oostzomerland, ten overstaan van burgemeester, schepenen en raad van Dordrecht, dat sedert 1480 de aardhaling ten behoeve van het dijksonderhoud altijd geschied is uit de binnenlanden van het Oostzomerland en niet uit de uitterlanden. fo. 33R/33R

28 Dijkgraaf, heemraden en waersman van het Oostzomerland verzoeken ten overstaan van Adriaen Toll, priester en openbaar notaris bij de pauselijke en kerkelijke macht te Dordrecht, te mogen protesteren tegen een brief van het Hof van Holland aan dijkgraaf en heemraden van het Moerkerkenland. fo. 34R/34R

29 int jaar ons Heeren MIIIc LXVIIII des sonnen daege na sinte martinus daege translatie
Willem, heer van Heurne en van Altena, geeft in erfleen aan Wouter van der Waele, de visserijen, staelen en de zegelrijen gelegen voor Heinenoord en Barendrecht in de Waele, aan de zuidzijde ten halven diepe toe, strekkende aan Vrouwe Avenhil tot de midsloot toe, alsmede de ambachtstienden en de vogelrijen van de Willemslanden van Willem in de Mijle aan het goed van Schobbe en Everocken tot Heinenoord toe met een stuk land genaamd De Nesse, met de visserijen gelegen aan Zwijndrecht tussen de Devel en de Waele. fo. 36R/35V

30 H. Spiegel, openbaar notaris vidimeert een charter van Willem van Heurne en van Altena van 8 juli 1369, waarbij aan Wouter van de Waele visserijen, staelen, zegelrijen alsmede tiendrechten en vogelrechten in erfleen worden gegeven. fo. 36R/35V

31 Het Hof van Holland beoorkondt het vidimus zoals omschreven in regestno. 30. fo. 36R/35V

32 Schepenen van Dordrecht oorkonden dat Willem van Bezoyen en Beatrix van der Waele, zijn vrouw, verpachten aan Boudijn Gerritsz., Willem de Prackere, Harman Mattheus, Jan Willemsz., Adriaen Arentsz. en Jan Buys Willemsz., de gronden gelegen voor Heinenoord, genaamd de veertig en de zestig margen. fo. 37R/36V

33 H. Spiegel, openbaar notaris vidimeert een charter van de schepenen van Dordrecht d.d. 15 december 1434, waarbij Willem van Bezoijen de gronden gelegen voor Heinenoord, genaamd de veertig en de zestig margen, verpachten. fo. 37R/36V

34 Het Hof van Holland beoorkondt het vidimus zoals omschreven in regestno. 33. fo. 37R/36V

35 Akte van overeenkomst tussen dijkgraaf en heemraden en waersman van het Oostzomerland ten eenre en de dijkgraaf en heemraden en waersman van het Mijnsheerenland van Moerkerken en Jhr. Jan van Lier, ambachtsheer van Puttershoek ten andere, tot het voor gezamelijke rekening bezomerdijken van de gorsingen van Mijnsheerenland en die van Jhr. Van Lier naar Puttershoek, en die ten eeuwigen dage te onderhouden. fo. 39R/38R

36 Paulus van Assendelft, heer van Bezoijen tot Heinenoord, geeft toestemming voor het voor gezamelijke rekening aanbrengen en het tot eeuwige dage te onderhouden van een zomerdijk voor de gorsingen en aanwassen strekkende van het zomerland tot Puttershoek, door het bestuur van het Oostzomerland enerzijds en het bestuur van Mijnsheerenland van Moerkerken en Jhr. Jan van Lier, ambachtsheer van Puttershoek, anderzijds. fo. 44R/42V

37 De Staten van Holland geven goedkeuring aan het besluit van Paulus van Assendelft als ambachtsheer van Heinenoord, goedkeuring te verlenen tot het gezamelijk bedijken van de gorsingen en aanwassen van de zomerlanden tot Puttershoek en deze bedijking te onderhouden, door het bestuur van de Oostzomerlanden enerzijds en het bestuur van Mijnsheerenland van Moerkerken en Jhr. Jan van Lier, ambachtsheer van Puttershoek anderzijds, van 27 november 1578. Gewaarmerkt afschrift 1585. fo. 45R/43R

38 Dijkgraaf en heemraden van het nieuwbedijkte Zomerland spreken uit dat door Willem van Drenckwaert jaarlijks omslag dient te worden betaald aan Cornelis Muisenbrouck (Moesiënbrouck en Moesenbrouck) als waarsman van de polder, volgens het contract van 11 november 1578. fo. 49R/46R

39 De raden van Holland, Zeeland en Vriesland beoorkonden het bezwaar van Willem van Drenckwaert tegen het besluit van dijkgraaf en heemraden, zoals genoemd in regestno. 38 en reiken het exploit uit tot vervolging en verschijning voor het Hof op 3 september 1582. fo. 49V/46V

40 Het Hof van Holland vonnist dat in het geschil tussen Willem van Drenckwaert en Cornelis Moesenbrouck, als waarsman van de polder, beide partijen binnen de drie eerstkomende weken hun memories schriftelijk bij het hof in moeten dienen. Afschrift 1584 april 5. fo. 51/48R

41 de naestleden marty Aº XVc LXXXIII
Vonnis van het hof van Holland in het geschil tussen Willem van Drenckwaert en Cornelis Moesenbrouck, waarsman van de polder, waarbij genoemde Van Drenckwaert gehouden is de omslag te betalen alsmede de kosten van het proces. fo. 52R/49R

42 Cornelis Frederickszoon, bode van het nieuwbedijke Zomerland, beoorkondt in het exploit van aanzegging van de plicht tot betalen van de omslag door Willem van Drenckwaert. fo. 53R/50R

43 Het college van dijkgraaf en heemraden van het nieuw bedijkte Zomerland veroordeelt de weigering van Willem van Drenckwaert tot het nog niet willen voldoen aan de opdracht tot betaling van omslag en proceskosten, volgens de uitspraak van het Hof van Holland. fo. 54R/50V

44 Het college van dijkgraaf en heemraden van het nieuw bedijkte Zomerland geeft exploit tot inning op basis van hun veroordeling genoemd in regestno. 43 waarbij door Willem van Drenckwaert een bedrag van 123 gulden, 3 stuivers en 7 denarie, zijnde de omslag is betaald. fo. 55R/51V

45 De Kamer Judicieel van Dordrecht beoorkondt de overeenkomst tussen Paulus van Assendelft, heer van Bezoijen, ambachtsheer van Heinenoord en het bestuur en ingelanden van het Oostzomerland inzake het tiendrecht, het eigendomsrecht en het dijkrecht. fo. 56R/52R

46 Adolf, heer van Altena, graaf tot Neuenahr, stemt in met de overdracht van leenrechten genoemd in regestno. 45, van de tiende margen en de tienden onder Heinenoord mits de leenmannen aan de eisen van het leenhof van Altena voldoen. fo. 60R/55V

47 Adolf, graaf van Neuenahr, heer van Altena keurt goed de overdracht van de tiende margen en de tiende door Paulus van Assendelft, heer van heinenoord aan Jhr. Cornelis van de Mijle, als dijkgraaf van het Oostzomerland fungeerende als leenman namens het bestuur van het Oostzomerland. fo. 61R/56V

48 des naestlesten decembris Aº XVc LXXXIII
Schout en heemraden van Heinenoord beoorkonden de akte van verkoop van de tiende morgen en de tiende door Paulus van Assendelft en Jhr. Cornelis van de Mijle, dijkgraaf van het Oostzomerland namens het bestuur en ingelanden van het Oostzomerland, tegen betaling van zeshonderd gulden. fo. 63R/58R

49 Adolf, graaf tot Nuenar, heer van Altena, conformeert zich aan de akte van verkoop van de tiende morgen en de diende zoals omschreven in regestno. 48 en bevestigd zijn rechten van hem en zijn nakomelingen van vasallage. fo. 66R/61R

50 Het Hof van Holland bevestigd een overeenkomst tussen Paulus van Assendelft en dijkgraaf en heemraden van het Oostzomerland inzake de afkoop van de verplichting tot betaling van 60 gouden Wilhelmus guldens wegens het bedijken van de aanwassen. fo. 68R/63R

51 Dijkgraaf en hoogdijkheemraden van Oud-Heinenoord verhuren 153 roeden buitendijks gelegen land voor uiterlijk 60 jaar tegen 14 gulden de morgen per jaar aan dijkgraaf en heemraden van het Oostzomerland. fo. 72R/67R

52 Uitspraak van Mr. Johan van Muijlwijck, Dirck Philipsz. en Harmen Oem, als arbiters aangesteld in het geschil tussen de besturen van Oud-Heinenoord en het Oostzomerland de grienden welke zij in huur hebben alsmede daarnaastliggend land nog 20 jaar in huur zullen hebben voor 17 ponden per jaar. fo. 74R/69R

53 De eigenaren van de buitengronden loten, ten behoeve van de weduwe van Cornelis Scharlaacken, een 12e deel van diens nalatenschap in de Oostzomerlanden uit. fo. 75R/70R

54 Verbaal van de verkaveling van de gronden gelegen binnen de Zomerlanden. fo. 78R/73R

55 Verkaveling van de gronden in gemeen eigendom van de ingelanden van het Oostzomerland ten overstaan van schepenen van Dordrecht. fo. 90R/82R

56 Dijkgraaf en heemraden en de waarsman verhuren de bedijkte landen naar oude gewoonten en voorwaarden. fo. 97R/92R

57 De schout van Heinenoord en de dijkgraaf en heemraden van de Oostzomderland verloten een 3-tal kavels gelegen binnen respectievelijk het nieuweland, het oudeland en het kleine land. fo. 104R/102R

58 De staten van Holland en Westfriesland belenen Jhr. Cornelis van der Mijle als sterfman van de Oostzomerlanden met het leen van de tiende en de tiende morgen in plaats van zijn oom Cornelis van der Mijle, in leven dijkgraaf. fo. 105R/103R

59 De ingelanden van het Oostzomerland benoemen Cornelis van der Mijle, in plaats van zijn overleden oom als sterfman. Afschrift 1643. fo. 105R/103V

60 De besturen en ingelanden van 't Oostzomerland en die van het Blaakse en Puttershoeksche Zomerland komen overeen deze onder één dijkagie te brengen onder verrekening van de kosten omslagsgewijs. fo. 107R/105R

61 Dijkgraaf en heemraden van de Zomerlanden stellen voorwaarden vast voor de verkoop van 10 margen en 88 roeden land met aanwassen en verkopen vervolgens deze landen aan diverse personen. fo. 110R/109R

62 Schout en heemraden van Heinenoord beoorkonden dat Gerrit Buitenwech namens zijn dochter aan dijkgraaf en heemraden verkocht heeft het recht om, ten behoeve van de polder gebruik te maken van de watermolen nabij de Mollekade. fo. 113V/114R

63 Schout en heemraden van Heinenoord beoorkonden dat Juffrouw Lucretia Oems, weduwe van Cornelis van Scharlaacken, aan dijkgraaf en heemraden van het Zomerland verkocht heeft, het recht om ten behoeve van de polder gebruik te maken van de watermolen nabij de Mollekade. fo. 114R/113R

64 Schout en heemraden van Heinenoord beoorkonden dat Cornelis van Teresteijn, burgemeester van Dordrecht, aan dijkgraaf en heemraden van het Zomerland heeft verkocht, het recht om ten behoeve van de polder gebruik te maken van de watermolen in de gemeenlandsvliet. fo. 114V/115R

65 Gerrit van Assendelft, heer tot Assendelft, tot Heemskerk, Craelingen, Bezoeijen etc. benoemd Johan van der Steen, tot dijkgraaf van het Oud- en Nieuw Zomerland. fo. 115R/116R

66 De heemraden en de ingelanden van het oud en nieuw Zomerland verzoeken de stadhouder, in verband met het overlijden van Cornelis van Teresteijn, de nieuwe dijkgraaf Johan van der Steen te belenen met de tiende en de tiende morgen. fo. 115V/117R

67 Bevestiging van de stadhouder Maurits van Nassau, van de benoeming van Johan van der Steen, tot dijkgraaf van de Zomerlanden alsmede de belening van de tiende en de tiende morgen. fo. 116R/118R

773 Polder 'De Oost- en West-Zomerlanden', alsmede van de buitengronden gelegen voor de polder

Inventaris

4. Regesten van oorkonden voorkomende in de registers zoals omschreven in inventarisno. 95 en 95a

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren