Uw zoekacties: Gereformeerde kerk Deventer

1080 Gereformeerde kerk Deventer ( Collectie Overijssel locatie Deventer )

beacon
 
 
Inleiding
1. Korte geschiedenis van de gereformeerde kerk te Deventer
1.1. Voormalig kerk a
1.2. Voormalige kerk B
1080 Gereformeerde kerk Deventer
Inleiding
1. Korte geschiedenis van de gereformeerde kerk te Deventer
1.2.
Voormalige kerk B
Wij hebben thans de geschiedenis van de "Afgescheidenen" behandeld en gaan weer terug naar de vorige eeuw, voor de behandeling van de "Dolerenden".
In de hervormde kerk waren velen achtergebleven, die met de afscheiding niet waren meegegaan, maar toch de oude leer liefhadden. Zij zagen met lede ogen aan hoe de aantasting van de oude leer steeds voortgang had. Eerst werden onder Groen van Prinsterer en daarna vooral onder Dr A. Kuyper gepoogd om langs kerkelijke weg hieraan een eind te maken, maar tevergeefs. Na meerdere interne kwesties kwam het op 16 december 1886 tot een officiële breuk met het synodaal kerkbestuur en nam men de naam aan "Nederduitsche Gereformeerde Kerk", met de bijvoeging "dolerend".
Wij zullen nu eens zien hoe een en ander in Deventer verlopen is. In 1865 werd hier de "Vereniging voor Evangelisatie" opgericht. Deze vereniging kwam voort uit de Hervormde kerk en had een evangeliserende taak, meer inwendig als getuigenis en protest tegen de afbraak van de vaderlandse kerk, dan uitwendig. Zij heeft bestaan van 1865 tot 1897 in wel laatste jaar zij opging in de vereniging "De kerkelijke kas", nadat reeds vroeger haar taak door de Gereformeerde kerk te Deventer B was overgenomen. Eerst in 1888 werd overgegaan tot aansluiting bij de landelijk dolerenden en scheidde men zich af van de hervormde kerk. De instituering had plaats onder ds. Boonstra van Zwolle, die dan ook de eerste notulen getekend heeft. Met deze instituering werd de vereniging van evangelisatie niet opgeheven, maar bleef voortbestaan tot 1897. Opmerkelijk is dat men aanvankelijk het gebouw, waar de godsdienst werd gehouden, huurde van de evangelisatie. Nadat deze vereniging was opgegaan in de kerkelijke kas, werden de eigendommen daarvan, later langs juridische weg door de Nederduitse Gereformeerde kerk overgenomen.
In de Nederduitse Gereformeerde Kerk werden opgenomen, alle ziel die ontkomen was aan het juk der synodale kerk en rust zocht in de gemeenschap van de dolerende broeders. Na een zachte mondelinge verklaring had men recht om mee aan te zitten aan de tafel des Heren. Dat was in de allereerste tijd, wat zeer spoedig veranderde. Tot openbaring komen is een daad van een korte periode, dan is de kerk geïnstitueerd en heeft zij haar grenzen. De Nederduitse Gereformeerde Kerk werd op 14 maart 1888 geïnstitueerd en al spoedig werd overgegaan tot beroepen van een dienaar des Woords. Op 31 mei 1888 werd reeds een zestal opgesteld en werd ds. Van Schelven beroepen, die nadien bedankte. Het duurde echter tot 29 september 1889 voor de eerste Herder en Leraar hier kwam. Het was ds. H.J. Allaart, die tot 14 april 1895 bleef en de kudde des Heren weidde.
De kerk was er, maar geld was er niet. Met blijdschap wordt dan ook in de notulen van 5 april 1888 vermeld, een gift van f 25,--. Hiervan wordt zelfs mededeling gedaan aan de gemeente, in hoofdzaak om de geestelijke geschiedenis, die aan deze milde gift verbonden is, en tegelijk om anderen tot voorbeeld te strekken.
Voordat ds. Allaart er is, wordt bij de kerkeraad ook het eerste huwelijk aangevraagd. Maar wat nu? Waar zou men een predikant vinden en wie zou hem betalen? De kerkeraad besluit deze zaak aan het bruidspaar voor te leggen. Zij mogen zelf een dominee vragen, als zij hem dan ook maar betalen. De kerkeraad is ook genegen dit werk te doen voor het bruidspaar, maar dan op hun verantwoording.
In het jaar 1891 begint in ons land blijkbaar de kwestie aan de orde te komen van vereniging met de afgescheidenen. Na aanvankelijke besprekingen in de hoofdstad, dringt dit ook door tot Deventer en bij schrijven van 29 oktober 1891 wordt aan de Christelijke Gereformeerden gevraagd om gezamenlijke weekbeurten te houden en zonodig praten over vereniging. De kerkeraad van de zuster-gemeente gaat hierop in en vanaf die tijd worden regelmatig samenvergaderingen gehouden.
In augustus 1892 wordt de naam van Nederduitsch Gereformeerde Kerk veranderd in die van Gereformeerde Kerk te Deventer B.
Op 11 oktober 1892 wordt een gecombineerde vergadering van de kerkeraden gehouden tot ineensmelting. Van kerk A waren aanwezig, ds. Scheps, de ouderlingen Scherphof en de Gruijter en de diakenen Krudde, Jansen, Korteling en Dixon.
Van kerk B waren aanwezig, ds. Allaart, de ouderlingen Meeuwenberg, Zandvliet, Hagenbeel en Reurslag en de diakenen Pannekoek, Hoek, Mulder en Ordelman. Er werd veel gepraat, veel voorstellen gedaan en veel gebeden, maar het liep op niets uit. Het ware ontbrak. De liefde, die, in zelfverloochening, de broeders tot elkaar moest brengen, en de gezamenlijke strijd om, met uitschakeling van sympathie en antipathie, aan het Koninkrijk Gods te bouwen.
In 1895 vertrekt ds. Allaart naar Harlingen en wordt ds. Hanie beroepen, tegen een tractement van f 800,--, plus f 300,-- pastoriehuur, die echter bedankt. Daarna werd ds. Brummelkamp beroepen, die in juli 1895 reeds aanwezig was. Aan de vereniging tussen beide kerken werd alleen gewerkt als er een vacaturetijd was, maar de bespreking werd uitgesteld als er een Dienaar des Woords aanwezig was. Nadat ds. Brummelkamp vertrokken is, komt in november 1901 ds. Jongbloed naar Deventer. Over hem wordt bij huisbezoek geklaagd, over het te laag preken. Telkens beloofde hij, daarmee ernstig rekening te zullen houden, maar of hij het gedaan heeft?
Zo gaan wij langzaam naar de oorlogsjaren 1914-1918, die ook aan het gemeentelijk leven niet geruisloos voorbij gingen. De dienst der kerk komt er moeilijk voor te zitten, want de gaven blijven uit en men besluit om een extra rondgang te houden, om in de eerste noden te voorzien. Zo gaan de jaren voorbij en in oktober 1920 viert ds. Jongbloed zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Het kerkgebouw is veel veranderd in de loop der jaren. Aan de buitenkant is de gevel. In de kerk de verlichting, de ramen, de psalmborden enzovoort.
In 1926 wordt ds. Jongbloed ziek en op 12 december 1926 is het einde, en is Deventer B herderloos.
Verschillende pogingen worden in het werk gesteld om in de vacature te voorzien, maar het lukt maar niet, tot ds. Prins uit Ostwold beroepen wordt en het beroep aanneemt. Op zijn uitdrukkelijk verzoek werd voor zijn bevestiging dr. Van Baarsel, van kerk A, aangezocht. Op die dag is de brug geslagen voor de hereniging, waarop vele jaren was gehoopt.
In 1929 had de ineensmelting met kerk A plaats en werd de Gereformeerde Kerk in de Rijkmanstraat omgedoopt in Oosterkerk.
Het ledental was bij de ineensmelting gegroeid tot 475.
1.3. De gereformeerde kerk
1.4. Samenvoeging
1.5. Dienaren des Woords van de Christelijke Afgescheiden Gemeente te Deventer
1.6. Dienaren des woords van de Ned. Gereformeerde Kerk te Deventer
1.7. Dienaren des woords van de Gereformeerde Kerk van Deventer
2. Verantwoording inventarisatie 2012/2013.

Kenmerken

Datering:
1840-2002
Omvang:
31,5 meter
Voorwaarden voor raadpleging:
Stukken jonger dan 50 jaar zijn beperkt openbaar. Voor stukken betreffende bijzondere persoonsgegevens geldt een termijn van 75 jaar. De registraties van doop en lidmaatschap jonger dan 100 jaar zijn beperkt openbaar. De registraties van huwelijken jonger dan 75 jaar zijn beperkt openbaar.
Voorwaarden voor reproductie:
De voorwaarden voor reproductie bij Collectie Overijssel locatie Deventer zijn van toepassing.
Taal:
Nederlands
Inventarisatierichtlijn:
ISAD(G): Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven
Inventarisatiedatum:
juli 2015
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
NL-DvCO, Collectie Overijssel locatie Deventer, ID 1080, Gereformeerde kerk Deventer, inv.nr. …
VERKORT:
NL-DvCO, ID 1080, inv.nr. ….