Vanaf 1977 probeerde het in 1966 opgerichte Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) om op grote schaal de bevolking en de politiek te bewegen, om kernwapens de wereld uit te bannen. Tijdens de Vredesweek van 18 tot en met 25 september 1977 lanceerde zij haar campagne onder het motto Help de kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Nederland. Daarop volgende de nodige steunbetuigingen en succesvolle acties. Zo bleek op 18 april 1978 dat er 1.100.000 handtekeningen tegen de N-bom waren verzameld. Desondanks leek het alsof dit de meerderheid van de politici hier niet kon imponeren.

Op 12 december 1979 nam de NAVO het zogenaamde Dubbelbesluit, hetgeen inhield dat de kernwapens zouden worden teruggedrongen en vernieuwd. In Europa zouden 572 middellange afstandswapens met een kernkop (464 Tomahawk-kruisraketten en 108 Pershing II raketten) worden geplaatst, waarvan 48 kruisraketten in Nederland.

Onder druk van de publieke opinie waren er op 19 december 1979 tien ´CDA-dissidenten´ die tegen het Dubbelbesluit stemden. Toch werd dit besluit door Nederland ondertekend, al maakte ze als enig land een voorbehoud: het kabinet vond dat zolang de NAVO nog niet alles had gedaan om het moderniseringsprogramma onnodig te maken, men nog niet tot plaatsing kon besluiten. Men hoopte dat er op korte termijn met de Oostbloklanden wapenbeheersingsafspraken konden worden gemaakt. De definitieve beslissing werd op die manier tot december 1981 uitgesteld. Het verzet en de opstelling van veel Nederlanders werd toen internationaal de Hollandse ziekte genoemd.

Veel aandacht trok dat jaar trok onder meer de internationale vredesmars, die op 21 juni in Kopenhagen startte en op 6 augustus 1981, dus op de ´verjaardag´ van de A-bom op Hiroshima, te Parijs aankwam. Vijf maanden daarna was er de grote demonstratie in Amsterdam. In opdracht van het Landelijk Organisatiecomité 21 november maakte de Amsterdamse tekenaar Opland zijn beroemde poster van een vrouw die tegen een bom aanschopt, een poster waarmee hij de bevolking opriep om aan deze demonstratie deel te nemen. Die dag (21 november 1981) waren onder het motto Kernwapens de wereld uit in Amsterdam 420.000 demonstranten op de been gekomen. Kennelijk heeft het een beetje geholpen, want ook in december 1981 werd het definitieve besluit tot eventuele plaatsing opnieuw uitgesteld. Dat was ook reëel, want in Geneve waren de vredesonderhandelingen tussen de Amerikanen en de Sovjets pas op 26 november 1981 begonnen.

Een keerpunt was het moment dat Mient Jan Faber op 16 maart 1982 met een brief op de proppen kwam, waaruit zou blijken dat de eventuele plaats waar de VS haar kruisraketten op Nederlands grondgebied zou mogen plaatsen al in het geheim was vastgelegd. Het zou gaan om de luchtbasis De Peel. Daarmee zou het parlement buiten spel zijn gezet en was de rel compleet. Heel ´attent´ werd dit ´al´ op 3 april door Job de Ruiter, minister van defensie ontkend, maar dat was toen niet echt geloofwaardig. Op 28 juni maakte hij bekend dat het zou gaan om Woensdrecht waarmee hij kennelijk wilde aantonen, dat Mient Jan Faber het mis had. Maar het ging niet om de exacte locatie, maar om de procedure: de regering had stiekem afspraken gemaakt en nam het kennelijk niet nauw met de parlementaire democratie. In dat jaar werd ook het Komittee Kruisraketten Nee (KKN) opgericht.

In 1983 zouden de eerste gemoderniseerde kruisraketten in Europa kunnen worden geplaatst. Het KKN organiseerde op 29 oktober 1983 een demonstratie die achteraf de grootste werd die ooit in Nederland is gehouden. De organisatoren brachten toen 550.000 demonstranten op de been.

In de aanloop daarnaar toe werd toen plaatselijk (1983) het Vredescomité Ermelo (VCE) opgericht, met als doel een platform te bieden aan iedereen die de modernisering en plaatsing van kernwapens wou tegengaan. Het Vredescomité bestond uit zeven afgevaardigde leden van zeven en vier leden op persoonlijke titel, die voortkwamen uit een grotere kring van sympathisanten. De afgevaardigde leden functioneerden namens:

a.Vrienden van Kerk en Vrede, afdeling Harderwijk/Ermelo,
b.Vrouwen voor Vrede, afdeling Harderwijk/Ermelo,
c.Vredeswerkgroep Ermelo van het Interkerkelijk Vredesberaad
d.PvdA, afdeling Ermelo
e.Ermelo 2000
f.EVP, basisgroep Ermelo
g.D`66, afdeling Ermelo

Tijdens de Actieweek van 6-12 mei 1984 waren overal in het land vredescomités actief en ook door het Vredescomité Ermelo werd het een en ander georganiseerd. Zo werd in 1984 onder druk van de publieke opinie de definitieve beslissing over plaatsing van nieuwe kernwapens door de regering tot november 1985 uit gesteld. Dit uitstel greep de vredesbeweging aan om in een groots opgezette handtekeningenactie de politici alsnog op andere gedachten te brengen. Op 31 augustus 1985 was de start het Volkspetitionnement (VP) te Woensdrecht. De slotmanifestatie van het Volkspetitionnement was op 26 oktober 1985 te Den Haag. Er waren toen 3,75 miljoen handtekeningen opgehaald, maar dat leek de plaatsing niet te kunnen voorkomen. Ook het Vredescomité Ermelo was bij dat Volkspetitionnement betrokken.

Met het wegvallen van de dreiging uit het oosten, brokkelde de belangstelling en de bestaansgrond van de vredesbeweging geleidelijk aan af. Dat proces was al in gang gezet toen Gorbatsov in 1985 in Rusland aan de macht kwam al ingezet. Na de val van de Berlijnse Muur in op 9 november 1989 was de spanning van de Koude Oorlog geheel verdwenen. Zoals op veel plaatsen in Nederland werd ook te Ermelo het plaatselijke Vredescomité ontbonden.



Literatuur
Kirsten Vos, De vredesdemonstratie van 29 oktober 1983 en de invloed op de nationale discussie over de plaatsing van de kruisraketten (2004).

Tijdtafel:
1978 -ruim 1.000.000 handtekeningen tegen de N-bom
1981 - 400.000 mensen demonstreren in Amsterdam tegen kernwapen
1983 - ruim 500.000 mensen demonstreren in Den Haag tegen kernwapens
1984 - regering stelt onder druk van de publieke opinie de definitieve beslissing over plaatsing van nieuwe kernwapens uit tot november 1985
1985 - 31 augustus start Volkspetitionnement (VP) te Woensdrecht, 26 oktober 1985 slotmanifestatie van het VP te Den Haag

Afkortingen m.b.t. het Vredescomité Ermelo:
CZD - Centrum voor Zending en Diakonaat van de Gereformeerde Kerken in Nederland
GDR - Generale Diaconale Raad van de Nederlandse Hervormde Kerk
ICCO - Interkerkelijke Coördinatie Commissie Ontwikkelingsprojecten
IKV - Interkerkelijk Vredesberaad
KKN - Komitee Kruisraketten Nee
NCDB - Nederlands Centrum voor Democratisch Burgerschapsvorming
VP - Volkspetitionnement
RvdZ - Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde Kerk
VCE - Vredescomité Ermelo
VPVolkspetitionnement

De groep mensen die de gevolgen van kernbewapening vreesden, waren ook beducht voor de consequenties met het (niet) verwerken van kernenergie. Kernafval is niet afbreekbaar en blijft duizenden jaren lang een probleem. Dat afval moet langdurig worden op opgeslagen of zal ergens worden gedumpt, maar waar? In de jaren tachtig was het ook al de vraag: storten in de zee of bergen in zoutlagen
Door de optie dat er kernafval in zoutlagen zou kunnen worden geborgen, kwamen de zoutlagen te Ermelo in beeld. Naast het verzet tegen het dumpen van kernafval in zee of zout, was er ook het verzet omdat het hier om de ´eigen achtertuin´ ging. De zoutlagen liggen namelijk circa 50 meter onder de rand van de hei in de buurt van Groevenbeek.
Hoewel het voor een deel om dezelfde personen ging die actief waren in het Vredescomité Ermelo, was de Werkgroep tegen Kernafval te Ermelo veel minder gestructureerd. Het waren mensen die op particuliere titel bijeen kwamen en op die bijeenkomsten was alles veel minder strak georganiseerd. Vandaar de minimale archiefvorming.
In eerste instantie ging het initiatief uit van de heer Laméris, later kwam ook ds. Vrederik bij deze werkgroep.

De groep mensen die de gevolgen van kernbewapening vreesden, waren ook beducht voor de consequenties met het (niet) verwerken van kernenergie. Kernafval is niet afbreekbaar en blijft duizenden jaren lang een probleem. Dat afval moet langdurig worden op opgeslagen of zal ergens worden gedumpt, maar waar? In de jaren tachtig was het ook al de vraag: storten in de zee of bergen in zoutlagen

Door de optie dat er kernafval in zoutlagen zou kunnen worden geborgen, kwamen de zoutlagen te Ermelo in beeld. Naast het verzet tegen het dumpen van kernafval in zee of zout, was er ook het verzet omdat het hier om de ´eigen achtertuin´ ging. De zoutlagen liggen namelijk circa 50 meter onder de rand van de hei in de buurt van Groe

Het archief werd in ....... (2000?)…… bij het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe aangeboden.

Afkortingen m.b.t de Werkgroep Kernafval:COVRA - Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval
ILONA - commissie Integraal Landelijk Onderzoek Nucleair Afval
OPLA - (Commissie) Opberging te Land (van kernafval)
TOR - Toetsingscriterium voor de Ondergrondse opberging van Radioactief afval
VEEN - Vereniging van Exploitanten van Elektriciteitsbedrijven in Nederland