In 1801 lezen we in het resolutieboek van de magistraat een aansporing, om in Harderwijk ook Rumfordse soep te koken zoals in andere steden in het westen al gebeurde. In de winter van 1809 zal voor de eerste maal soep zijn uitgedeeld. De heer d'Yvroij doet hiervan 10 april 1809 rekening. Tevens wordt als reactie aan de Gouverneur van Gelderland op de 10e december 1810 geschreven, "Dat er in de jaren 1809 en 1810 door de leden van de magistraat eene collecte gedaan is tot uitdeling van spijze, met dat zeer gewenscht gevolg, dat in de twee laatst afgelopene winters aan ruim 600 personen drie maal weeks goede soepen zijn uitgedeeld".

De warme soep werd in de winter uitgedeeld, ten behoeve van de behoeftigen uit Harderwijk, Hierden en Tonsel. De uitdeling begon eind december en startte dan in januari met een drie-, later tweemaal wekelijkse uitdeling van erwtensoep. Deze uitdelingen waren op donderdag en zondag. Zo werden er per winterseizoen zo'n 20 tot 25 maaltijden verstrekt.(winter 1844/45 32 uitdelingen) Op 31 oktober 1927 wordt besloten om de uitdeling op woensdag en zaterdag te laten plaatsvinden in verband met zondagsheiliging ofwel "de heiliging van de dag des Heeren". Voor gelden was men aangewezen op collecten en inzamelingen. In de loop van de jaren ontstaat er ook een aardig kapitaal aan fondsen.

De Soep-Commissie was een commissie uit de Gemeenteraad en de leden van de commissie werden dan ook benoemd door de Gemeenteraad. De commissie had een paar mensen in dienst een kok, een bijkok en een roerder. E. de Vroom komen we begin 20e eeuw tegen als kok, die de commissie 32 jaar heeft gediend. Zijn opvolger was Hoeve. Als bijkok komen we de naam Klaassen tegen. Hij was, evenals de kok, brutaal geweest tegen een bestuurslid, waarvoor hij in het bestuur ter verantwoording wordt geroepen. Er komen geen excuses over zijn lippen op 16 december 1921. zijn antwoord is, "dat hij het bestuur altijd eerlijk en trouw zijn plichten vervuld had en dat hij nu voor deze betrekking bedankte". Zijn opvolger werd Westendorp.

Het Soephuis (Vangetoren) stond in het Burgstraatje. Een straatje, waar de jeugd nogal baldadig was. Jaarlijks moesten er wel reparaties geschieden, vanwege dit vandalisme. Aardig vond ik het besluit in de vergadering van juli 1927, om evenals bij andere instellingen sigaren aan te schaffen voor de vergaderingen. De laatste feitelijke uitdelingen vonden plaats in het winter van 1940/1941. Na de oorlog kwam de uitdeling niet meer op gang vanwege de schaarste van levensmiddelen en de daardoor van kracht zijnde distributie van levensmiddelen. In 1950 bij de laatste rekening was er nog ruim f. 10.244,-- aan kapitaal aanwezig. Dit geld is aan de gemeente Harderwijk overgemaakt.

Dit kleine archief van de soepcommissie telt 19 inventarisnummers en is geplaatst in 1 Amsterdamse doos onder toegangsnummer 38, 12 cm1.

Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe
G.W. Hemstede