Uw zoekacties: Distributiedienst kring Elburg, 1939-1947

1007 Distributiedienst kring Elburg, 1939-1947 ( Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe )

In onze collectie bevinden zich de archieven van de gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet en Oldebroek. De stukken gaan terug tot 1231. Ook kun je via dit venster zoeken in andere archieven die bij ons beheerd worden of overgedragen zijn, zoals kerkelijke archieven, het archief van je sportvereniging of bedrijfsarchieven zoals dat van de Veluvine verffabriek.

 
 

Kom je er niet uit? Kijk dan eens bij onze themapagina’s of de onderzoekstips. Uiteraard kun je ook altijd contact opnemen via het contactformulier. Onze deskundige medewerkers gaan je dan helpen met jouw vraagstuk.

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van de distributiedienst
1007 Distributiedienst kring Elburg, 1939-1947
Inleiding
1.
Geschiedenis van de distributiedienst
In 1939 werd de Distributiewet tot stand gebracht. De reden voor het invoeren van een dergelijke wet was gelegen in het feit dat men in de loop van de jaren dertig vreesde voor een militaire dreiging vanuit Duitsland. De situatie zag er in 1938/1939 ernstig genoeg uit om te kunnen verwachten dat, zeker als het tot een mobilisatie of erger nog een oorlog zou komen, allerlei goederen niet meer vrij te verkrijgen zouden zijn, maar verdeeld zouden moeten worden. Hiertoe werd door het Departement van Handel en Nijverheid een Centraal Distributie Kantoor opgericht en kwamen plaatselijke distributiediensten tot stand. Hiertoe werden veel circulaires verzonden naar alle gemeentebesturen. Deze zijn grotendeels terug te vinden in het archief van het gemeentebestuur uit die tijd.
Op 31 augustus 1939 deelde de Commissaris van de Koningin in Gelderland mee dat de gemeenten Doornspijk en Elburg één distributiekring zouden gaan vormen. Besprekingen tussen beide gemeenten leidden tot een gemeenschappelijke regeling, die werd vastgesteld op 13 november van dat jaar en bij Koninklijk Besluit van 11 december 1939 werd goedgekeurd. Er werd een commissie ingesteld die de organisatorische kant van de zaak regelde en Elburg werd als centrumgemeente aangewezen. In de daarop volgende jaren werd de regeling telkens aangepast aan de behoeften en aan de gewijzigde omstandigheden.
De burgemeester van de gemeente Elburg fungeerde als hoofd van de distributiedienst en de dagelijkse leiding berustte bij de leider van het distributiekantoor. Voor het verrichten van alle werkzaamheden was er een groep vast personeel in dienst en daarnaast werden tijdelijke medewerkers aangesteld. Een lijst van personeel wordt in bijlage 1 van deze inventaris gegeven.
Voor het uitvoeren van alle taken was een reeks van instructies beschikbaar, ondermeer voor de uitgifte van coupures, voor de uitgifte van kaarten, voor de uitgifte van rantsoenenbonnen, voor de inname van bescheiden enzovoort. Uiteraard ontkwam men ook niet aan allerlei administratieve controles. Zo werd per kwartaal de kas en de voorraad gecontroleerd door het Centraal-Bureau voor Verificatie en Financieele Adviezen van de Vereeniging van Nederlandse Gemeenten. In de gemeente Elburg was één uitreikingskantoor en in de gemeente Doornspijk waren er drie.
De distributiedienst was gevestigd te Elburg, en wel vanaf de oprichting in 1939 in het pand Beekstraat 4. Dit pand werd gehuurd van de Elburgse koopman E. Jaarsma. In 1941 bedroeg de huur van dit pand f 65,- per kwartaal. Op 28 augustus 1942 werd een aanvraag gedaan voor het maken van een kluis in het distributiekantoor voor het opbergen van de distributiebescheiden. De heer Jaarsma wilde na de oorlog zijn eigendom weer voor eigen gebruik benutten en zo werd er gezocht naar een nieuwe lokatie voor het kantoor. Deze ruimte werd gevonden op Smeestraat 9. Dit pand wordt vanaf 19 augustus 1946 gehuurd van L. Kruithof voor een bedrag van f 9,- per week.
Evenals in andere plaatsen in de omgeving (Wezep en Nunspeet) had ook het distributiekantoor te Elburg te maken met een overval en wel op 13 juli 1944. De groep van Marinus Post was hiervoor verantwoordelijk. De buit was aanzienlijk, getuige de overzichten van de vermiste voorraad. Deze overzichten zijn bewaard gebleven en worden in de inventaris beschreven.
Bij Koninklijk Besluit van 3 oktober 1947 (nummer 35) werd een gemeenschappelijke regeling goedgekeurd tussen de gemeenten Oldebroek, Elburg en Doornspijk waarbij de samenvoeging en inrichting van de distributiedienst werd geregeld. Oldebroek werd hierbij als centrumgemeente aangewezen. Enkele ambtenaren voorheen werkzaam te Elburg, gingen mee naar Wezep waar het kantoor was gevestigd.
Op 23 juli 1948 werd een gemeenschappelijke regeling voor de distributiedienst ontworpen door de burgemeesters van de gemeenten Harderwijk, Ermelo, Oldebroek, Elburg en Doornspijk (goedgekeurd bij KB nr. 14 van 22 januari 1949). Gevolg hiervan was dat de distributiekring Oldebroek met ingang van 1 oktober 1948 werd opgeheven en samengevoegd met Harderwijk. Harderwijk werd de nieuwe centrumgemeente.
Aan het einde van de jaren veertig en het begin van de jaren vijftig werden de werkzaamheden van de distributiediensten langzaam afgebouwd. In 1952 werd tenslotte het Centraal Distributie Kantoor te 's-Gravenhage geliquideerd.
2. Handleiding voor de gebruiker
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1939-1947
Inventaristitel:
Inventaris van archivalia van de Distributiedienst Kring Elburg, 1939-1947
Omvang:
0,5 m
Auteur inventaris:
P. van Beek
Inventarisatiedatum:
1994
Aantal beschrijvingen:
40
Vestiging:
Elburg