702 Stadsbestuur van Utrecht 1577-1795 ( Het Utrechts Archief )
702
Stadsbestuur van Utrecht 1577-1795
Inventaris
Inventaris
8. Archieven van de stadsheerlijkheden, (1574) 1577-1844
702 Stadsbestuur van Utrecht 1577-1795
Inventaris
8.
Archieven van de stadsheerlijkheden, (1574) 1577-1844
NB:
De buitengerechten der stad verkeerden steeds in twijfelachtigen rechtstoestant. Reeds in de middeleeuwen matigde de stad zich langzamerhand zeker gezag daarover aan en bezat er het hooge gerecht (Vergelijk Muller, Rechtsbronnen van Utrecht, Inleiding, p. 300-304). Bij uitspraak der koningin van Hongarije d.d. 20 april 1539 (Van de Water, Placaatboek I, p. 153) werden deze gerechten officiëel in de stadsvrijheid begrepen en de exercitie van de jurisdictie aldaar aan het gerecht van Utrecht gegeven, 'onvermindert die schout-ambachten en lagen gerechten' aldaar. Bij de stadsordonnantie van 1550 (hoofdstuk XXI) werd bepaald, dat er niet alleen van alle vonnissen, gewezen door de gerechten in de stadsvrijheid, appèl zou zijn op de Utrechtse schepenbank, doch dat deze ook concurreeren zou met de plaatselijke gerechten, behalve in zakelijke actiën (Van de Water, Placaatboek III, p. 352). Toch had elk gerecht zijne afzonderlijke schouten en schepenen, en beslisten zelfs Stadhouder en Hof 17 januari 1533 (Van de Water, Placaatboek III, p. 338), dat door hen rechtgesproken zou worden niet volgens de stedelijke ordonnantie, maar volgens die op het platteland (gedrukt: Van de Water, Placaatboek II, p. 1176). De gerechten fungeerden overigens hoofdzakelijk als buurtschouten, hunne werkzaamheden waren van weinig belang en de besluiten der Vroedschap golden ook voor de stadsvrijheid. Nadat eene poging om de heerlijke rechten van alle gerechten tegelijk in 1686 van de Staten aan te koopen (Van de Water, Placaatboek III, p. 35) mislukt was, kocht de stad, teneinde geheel de vrije hand te hebben, ze bij voorkomende gelegenheden langzamerhand bijna allen op. De volgende inv.nrs. zijn in bruikleen overgenomen van het rijk, als behoorende tot de in 1811 aan het rijk overgedragene rechterlijke archieven: inv.nrs. 3419-3422, 3432, 3340, 3447-3448, 3454-3456, 3479-3480, 3491-3492, 3501-3502 en 3504.
Organisatie: Het Utrechts Archief
laatste wijziging 18-10-2023
66 gedigitaliseerd
totaal 9.953 bestanden
laatste wijziging 01-03-2024
10.572 beschreven archiefstukken
1.844 gedigitaliseerd
totaal 318.404 bestanden
Kenmerken
Datering:
1577-1795
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van het stadsbestuur van Utrecht 1577-1795
Auteur:
S. Muller Fz.
Datering toegang:
1890
Datering bewerking:
1993, 2016
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Rechtstitels voor 1962, passen niet direct in de Archiefwet van 1962 of 1995
Omvang:
342 m
Rubrieken:
Categorie:
laatste wijziging 01-03-2024
10.572 beschreven archiefstukken
1.844 gedigitaliseerd
totaal 318.404 bestanden