Uw zoekacties: Raad voor de zaken van Kerk en Overheid van de Nederlandse H...

1482 Raad voor de zaken van Kerk en Overheid van de Nederlandse Hervormde Kerk ( Het Utrechts Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Raad voor de zaken van kerk en overheid
1482 Raad voor de zaken van Kerk en Overheid van de Nederlandse Hervormde Kerk
Inleiding
Raad voor de zaken van kerk en overheid
Organisatie: Het Utrechts Archief
In de vergadering van de algemene synode op 27 mei 1941 worden een aantal personen benoemd als lid van de werkgroep *  , mr. P. Scholten is de eerste voorzitter. De 'nieuwe' kerkorde van 1951 geeft enkele bepalingen voor de raad en haar secretaris (de gedeputeerde bij de overheid). De raad vergadert voor de laatste maal in februari 1965. Op 17 november 1965 deelt de preses van de synode mee dat de raad spreekt over samenvoeging met de raad voor de zaken van kerk en samenleving *  . De jaarverslagen over de jaren 1966 en 1967 van de Raad voor de zaken van overheid en samenleving laten zien dat aan deze samenvoeging een intensieve samenwerking van enkele jaren vooraf gaat.
De in 1955 verschenen publicatie De kerk aan het werk *  schetst een goed beeld van de werkzaamheden in de eerste jaren:
"In de bezettingstijd was het werk ... uitsluitend gericht op het toetsen van maatregelen van de bezettende macht aan de eisen door het evangelie gesteld. Van constructieve arbeid kon toen geen sprake zijn. Men moest zich bepalen tot het opstellen van protesten tegen de vele op nazi-ideologieën steunende regelingen van de bezetter. Het behoeft geen vermelding dat dit werk met zeer grote moeilijkheden gepaard ging. Na de bevrijding werd dit gelukkig anders. De werkgroep 'Kerk en overheid' bleef in functie, doch haar taak kreeg een geheel andere inhoud. Moest in de bezettingstijd de groep zich bepalen tot principiële critiek op maatregelen en voorschriften van de bezetter, na de bevrijding kon in positieve zin gearbeid worden. De na-oorlogse tijd gaf talloze moeilijkheden te zien, voor een groot deel ontstaan door de ontbindende invloeden van de Tweede Wereldoorlog. Zo kwamen in de eerste jaren na de bevrijding vooral zaken als: repatriëring van Nederlanders uit Duitsland; de materiële verzorging van oorlogsslachtoffers; de bestrijding van de zwarte handel, de met annexatie samenhangende moeilijkheden naar voren. Andere problemen, evenzeer gevolg van oorlog en bezetting, vroegen mede grote aandacht. Zo dat van de statenlozen; de nietigverklaring van huwelijken tussen Duitsers en Nederlanders gesloten; de bestraffing en behandeling i.h.a. van politieke delinquenten; het gehele gratiebeleid ten aanzien van deze groep etc. Hierbij was van groot belang, hoe geoordeeld werd over toepassing van de doodstraf. Ook het recht van ontzetting uit ambten en ontzegging van rechten (pensioenrechten b.v.) kwamen herhaaldelijk ter sprake. Al deze zaken vereisten zeer veel tijd voor studie en bezinning teneinde tot het opstellen van verantwoorde adviezen aan de synode te komen."
Als er in 1951 een nieuwe kerkorde wordt vastgesteld is daarin bepaald (in ordinantie 4, artikel 20-21) dat de Generale Synode voor de vraagstukken van kerk en staat en voor overleg met de overheid wordt bijgestaan door de raad voor de zaken van kerk en overheid en dat deze raad op dit terrein een taak heeft op het gebied van voorlichting, advies en studie. De Generale Synode pleegt het overleg met de burgerlijke overheden door een gedeputeerde bij de overheid die tevens secretaris is van de raad *  .
De leden van de werkgroep, later raad, vergaderen enkele malen per jaar.
De secretaris is tevens gedeputeerde bij de overheid. Hij is benoemd door de Generale Synode en is aan haar verantwoording schuldig. Hij heeft een zelfstandige taak en de beschikking over bezoldigde medewerkers. Van zijn werkzaamheden doet hij in een jaarverslag naast een jaarverslag van de raad verantwoording. Tot 1958, daarna niet meer en vanaf 1960 is de functie vacant. Vanaf 1966 vergadert de raad samen met de raad voor de zaken van kerk en samenleving als orgaan dat men noemt: Raad voor de zaken van overheid en samenleving i.o.
De contacten met de synode en haar organen van bijstand zijn talrijk. Dit varieert van advisering tot uitwisseling van publicaties en verslagen. Uit hoofde van haar taak heeft de raad in de persoon van de gedeputeerde tal van contacten met burgerlijke overheden. De gedeputeerde heeft in de na-oorlogse jaren met een grote groep van wat wel genoemd wordt 'foute Nederlanders' contact in het kader van rechtsherstel.
Archief en inventarisatie
Addendum
Bijlage
Concordantie van inventarisnummer naar archiefcode
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1945-1968
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de Raad voor de zaken van Kerk en Overheid van de Nederlandse Hervormde Kerk (1943) 1945-1968
Auteur:
C.W. Stigter
Datering toegang:
2010
Datering bewerking:
2012
Openbaarheid:
Op inv.nrs. 144, 254, 312, 314-321, 325, 341-407, 409, 411, 419-420, 426-430 en 433-434. 344-406 is een openbaarheidsbeperking van 75 jaar van toepassing. Eerdere inzage is slechts mogelijk na toestemming van de inbewaargever
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
9,25 m