Mijn Studiezaal (inloggen)
1197 Cisterciënzer priorij Onze-lieve-vrouwen- of Mariënberg te IJsselstein ( Het Utrechts Archief )
1197
Cisterciënzer priorij Onze-lieve-vrouwen- of Mariënberg te IJsselstein
Inleiding
Geschiedenis
Het archief
laatste wijziging 04-12-2021
79 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 04-12-2021
79 beschreven archiefstukken
Bijlage
Specificatie van inv.nr. 1: Cartularium, ca. 1540 
1197 Cisterciënzer priorij Onze-lieve-vrouwen- of Mariënberg te IJsselstein
Bijlage
Specificatie van inv.nr. 1: Cartularium, ca. 1540
- Lijst van de fraterniteitsakten met andere kloosters, waarvan de charters berustten in de archiefkist van het klooster Mariënberg, met opgave van de vindplaats van de betreffende akten in dit cartularium (voorin)
- Alfabetische inhoudsopgave voorin
- Litterae, waarbij paus Bonifatius IX aan de deken van Oudmunster te Utrecht zijn goedkeuring meedeelt van de stichting, begiftiging en organisatie door Arnold van Egmond en IJsselstein van de cisterciënzer priorij Mariënberg ter ere van de H. Maria, St. Jan Evangelist en St. Bernardus op zijn eigen grond binnen de suburbia (voorstad) van IJsselstein en vallend onder de abt van de cisterciënzer abdij Camp, en de deken van. Oudmunster opdracht geeft om de priorverkiezing onder leiding van de abt van Camp te regelen en de vastgestelde privileges, vrijheden en statuten door te voeren, 1395 dec. 9 (1r-3v)
- Akte van tenuitvoerlegging door Everardus Foeck, deken van. Oudmunster en pauselijk delegaat, van de ingelaste litterae van paus Bonifatius IX van 9 dec. 1395, 1400 mrt. 4 (3r-9r)
- Transsumpt door de officiaal van het bisschoppelijk hof van Utrecht van de hierna genoemde litterae van paus Clemens VI uit 1351, die door Jacobus Schout, procurator en syndicus van het klooster te IJsselstein, is getoond, 1471 febr. 6 (9r-14r)
- Litterae, waarbij paus Clemens VI de abten van St. Maarten te Doornik en St. Michiels te Antwerpen en de deken van St. Marie te Utrecht als bewaarders, rechters en procuratoren van de cisterciënzer orde machtigt om rechtszaken te beginnen tegen de schenners van rechten en goederen van de orde, 1351 febr. 4 (10r-12v)
- Akte van incorporatie, aanhechting en vereniging door Castiel, vicaris generaal van het generaal kapittel en apostolisch delegaat, en overige diffinitoren van het generaal kapittel van de cisterciënzer orde van de priorij Mariënberg te IJsselstein in de cisterciënzer orde onder bestuur en visitatie door de abt van Camp, 1406 sept 18 (14r-15v)
- Akte waarbij Johannes, abt van Cîteaux,en overige diffinitoren van het generaal kapittel van de cisterciënzer orde het nieuw gestichte klooster Mariënberg opneemt, verenigt en incorporeert in hun gemeenschap en de bevoegdheden van de prior vaststelt, 1409 sept. 14 (15v-16r)
- Akte van toestemming door bisschop Frederik van Blankenheim aan de monniken van de cisterciënzer orde om bij hun conventskerk in IJsselstein een nieuw klooster op te richten, 1396 okt. 12 (16r-17r)
- Akte van toestemming door bisschop David van Bourgondië aan het cisterciënzer klooster buiten IJsselstein om hun door brand verwoeste klooster over te brengen naar de plaats of het perceel bij de dijk genaamd 'de Nijendam' en daar een kloostergebouw, kerk en kapel op te richten, 1485 dec. 13 (17v-19r)
- Akte waarbij Johannes, abt van Cîteaux, de abt van Altencamp en de prioren van Mariënkroon te Heusden en Mariëndonck buiten Heusden machtigt om de overplaatsing van de priorij Mariënberg sinds 1484 gelegen op de plaats 'De Loo' naar de stad IJsselstein goed te keuren, in plaats van terugkeer naar de vroegere vestigingsplaats buiten IJsselstein ten uitvoer te laten brengen, 1494 mrt. 11 (19r-22r)
- Akte van toestemming door Floris van Egmond en IJsselstein aan Frans Clemenssoen van Amstelredam, prior en convent om een muur op te trekken tussen de stadsgracht en de Achterstraat te IJsselstein, 1535 april 21 (22r)
- Akte van toestemming door bisschop David van Bourgondië voor prior en convent van Mariënberg bij de dijk genaamd de Nieuwedam om hun klooster over te brengen binnen IJsselstein, en daartoe goederen en materialen van het kloostergebouw bij de dijk genaamd 'de Nijendam' te verkopen, te vervreemden, of over te brengen, 1494 sept. 15 (22v-24r)
- Akte waarbij Henricus, abt van het klooster Camp, aan Hugo, prior, Martinus, supprior, Rodolphus, kelderbewaarder en overige broeders conventualen van het klooster Mariënberg toestemming geeft om hun klooster over te brengen van de Nieuwedam naar de stad IJsselstein, 1494 mei 13 (24v-26r)
- Beschikking door Johannes, abt van Cîteaux en de overige diffinitoren van het generaal kapittel voor de abt van Camp om zich te laten informeren over een veiliger en geschikter plek waar het klooster Mariënberg bij de stad Utrecht kan worden herbouwd en aan de religieuzen machtiging te verlenen hun klooster daarheen over te brengen en aan de weldoeners bij de herbouw van het klooster confraterniteit (broederschap) van de cisterciënzer orde te verlenen voor een periode van vijf jaar, 1484 sept. 14 (26v)
- Suppliek door de stichter en andere aanzienlijken aan de abt van Cîteaux om het generaal kapittel te laten regelen, dat het convent van het afgebroken en verlaten klooster bij IJsselstein kan worden overgebracht naar de stad IJsselstein wegens geweldpleging en vijandelijke overvallen, z.j. (27r)
- Decreet door Johannes, abt van Cîteaux, en de overige diffinitoren van het generaal kapittel aan het klooster Mariënberg, om in hun klooster te blijven wonen, dat zij met toestemming van het generaal kapittel hebben gebouwd, 1494 sept. 13 (27r-v)
- Authentiek afschrift van een decreet door het generaal kapittel met de bevestiging en ratificatie van artikelen en bepalingen ten behoeve van de priorijen in Holland, Vlaanderen en omstreken onder het gezag van de abt van Camp, 1489 sept. 13.
1. decreet van de navolgende bepalingen:
1. decreet van de navolgende bepalingen:
- Authentiek afschrift van een decreet door het generaal kapittel met de bevestiging en ratificatie van artikelen en bepalingen ten behoeve van de priorijen in Holland, Vlaanderen en omstreken onder het gezag van de abt van Camp, 1489 sept. 13.
2. Alle voorschriften en bepalingen die vastgesteld worden door (de kloosters van) de congregatie, moeten door de abt van Cîteaux en het generaal kapittel worden bevestigd.
2. Alle voorschriften en bepalingen die vastgesteld worden door (de kloosters van) de congregatie, moeten door de abt van Cîteaux en het generaal kapittel worden bevestigd.
- Authentiek afschrift van een decreet door het generaal kapittel met de bevestiging en ratificatie van artikelen en bepalingen ten behoeve van de priorijen in Holland, Vlaanderen en omstreken onder het gezag van de abt van Camp, 1489 sept. 13.
3. Aan het generaal kapittel of aan de abt van Cîteaux moet door middel van vader-abt van Camp een jaartax door de 14 aangesloten priorijen worden betaald. Dit betreft: het klooster Mariënberg (IJsselstein); Mariënkroon (Heusden); Galilea Major (Sibculo); te Warmond; Porta Coeli (Haarlem); Galilea (Broek in Waterland); Ad Sanctum Bernardum (Wateringen); te Bottenbroich (in de Eiffel, aartsbisdom Keulen); Waarschoot (bisdom Doornik); Ad Sanctum Salvatorem (Antwerpen, bisdom Kamerijk); Groot-Burlo (Borkel, bisdom Munster); Klein-Burlo (Darfeld, bisdom Munster); Mariëndonck (Elshout buiten Heusden, bisdom Luik) en te Waarschoot (bisdom Kamerijk).
3. Aan het generaal kapittel of aan de abt van Cîteaux moet door middel van vader-abt van Camp een jaartax door de 14 aangesloten priorijen worden betaald. Dit betreft: het klooster Mariënberg (IJsselstein); Mariënkroon (Heusden); Galilea Major (Sibculo); te Warmond; Porta Coeli (Haarlem); Galilea (Broek in Waterland); Ad Sanctum Bernardum (Wateringen); te Bottenbroich (in de Eiffel, aartsbisdom Keulen); Waarschoot (bisdom Doornik); Ad Sanctum Salvatorem (Antwerpen, bisdom Kamerijk); Groot-Burlo (Borkel, bisdom Munster); Klein-Burlo (Darfeld, bisdom Munster); Mariëndonck (Elshout buiten Heusden, bisdom Luik) en te Waarschoot (bisdom Kamerijk).
- Authentiek afschrift van een decreet door het generaal kapittel met de bevestiging en ratificatie van artikelen en bepalingen ten behoeve van de priorijen in Holland, Vlaanderen en omstreken onder het gezag van de abt van Camp, 1489 sept. 13.
4. Afschrift door Cornelius van Nieuwendorp van de oorspronkelijke akte, z.j.
4. Afschrift door Cornelius van Nieuwendorp van de oorspronkelijke akte, z.j.
- Notarieel afschrift door Bartholomeus de Alphijn, z.j. (28r-31v)
- Aantekening, dat hierna volgt de vernieuwing van de cisterciënzer privileges door paus Leo X tegen de commendataire abten (31v)
- Breve door paus Leo X voor de abt van Cîteaux en het generaal kapittel betreffende de vernieuwing en de bevestiging van het visitatie- en reformatierecht van cisterciënzer kloosters uitsluitend door abten en commissarissen die door het generaal kapittel daartoe aangewezen zijn overeenkomstig de privileges en indulten door Pius II en latere pausen en de vernieuwing van het visitatie- en reformatieverbod opgelegd aan commendataire personen, 1519 juni 6 (33r-35v)
- Akte van ten uitvoerlegging door Philibertus Macheco, deken van de collegiale OLV-kerk, te D(?) in het bisdom Langres, van de voornoemde breve, betreffende het visitatie- en reformatieverbod opgelegd aan commendataire personen, 1520 febr. 8 (32r-44r)
- Afschrift door Jan van Munster, notaris, van de voorgaande notariële akte uitgevaardigd door Petrus Reynardi, geestelijke van het bisdom Langres, notaris (32r-44v)
- Litterae de gratia van paus Innocentius IV betreffende de dispensatie voor de abt van Cîteaux en alle andere abten en conventen van de cisterciënzer orde om monniken van de orde zonder examen tot de wijdingen toe te laten. [1245] 17 dec. (45r-45v)
- Transsumpt door Johannes van Hoenshem, notaris te Rheinberg, van voornoemde pauselijke litterae, 1409 febr. 7 (44v-46r)
- Bul waarbij paus Eugenius IV diverse aflaten verleent voor het bijwonen van liturgische diensten op Sacramentsdag en de vigilie, alsook onder het octaaf daarvan; voorts tijdelijk het interdict opschort op Sacramentsdag en onder het octaaf ervan, bestaande uit tijdelijke toestemming tot het bijwonen van mis en getijden, 1433 mei 26 (46v-49r)
- Vidimus door Everardus, cisterciënzer prior van Mariënkroon te Heusden, van voornoemde bul van paus Eugenius IV, 1438 okt. 20 (46r-49r)
- Transsumpt door Willem Sael, prior van Mariënberg te IJsselstein, van voornoemde vidimus, 1438 okt. 20 (46r-49r)
- Bul, waarbij paus Martinus V onder bekrachtiging van de instelling door paus Urbanus IV van Sacramentsdag diverse aflaten verleent voor het bijwonen van liturgische diensten op Sacramentsdag en de vigilie, alsook onder het octaaf daarvan; tenslotte tijdelijk het interdict opschort op Sacramentsdag en onder het octaaf ervan, bestaande uit tijdelijke toestemming tot het bijwonen van mis en getijden, 1429 mei 26 (49v-52r)
- Vidimus door deken en kapittel van de collegiale St. Nicolaaskerk te IJsselstein van voornoemde bul van paus Martinus V op verzoek van Albertus Heyno, alias Hendriksen, burgemeester en onderschout van de stad IJsselstein, in aanwezigheid van Stuutman Pieterszone, custos van de St. Nicolaaskerk, Arnoldus de Muden en Johannes Coen, burgers van IJsselstein en Guilelmus Nicolaaszone, burger van Utrecht, 1437 aug. 19 (49r-53v)
- Transsumpt door Fredericus Judoci, notaris, van voornoemde vidimus, 1437 aug. 19 (49r-54r)
Privileges en vrijheden door de stichters verleend aan de priorij van Mariënberg te IJsselstein (54r)
Privileges door Frederik van IJsselstein (als stichter van Mariënberg) verleend aan het klooster
Akten van wederzijdse broederschap met andere kloosters (67r-78r)
Achtersloot
Achthoven
Abcoude
Berkel [Zuid-Holland]
Benschop
Cabauw
Eiteren (Oudland)
Gouda
Hoge Biezen
's-Gravenhage
Hoenkoop
IJsselstein (stad)
Jaarsveld
Lopik
Linschoten
De Loy [Loo] aan de Nieuwedam (IJsseldam)
Oudeland [Over-Oudland] bij IJsselstein
Polsbroek
Portengen
Schoonhoven
't Waal
Wijk bij Duurstede
Woerden
[Latere toevoegingen]
laatste wijziging 04-12-2021
79 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
(1245) ca. 1540-1551
Toegangstitel:
Inventaris van archivalia van de cisterciënzer priorij Onze-lieve-vrouwen- of Mariënberg te IJsselstein (1245) ca. 1540-1551
Auteur:
C.A. van Kalveen
Datering toegang:
2006
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
0,12 m zuurvrije dozen
Categorie:
Rooms-katholieke kerk, Cisterciënzer priorij onze-lieve-vrouwen- of Mariënberg
laatste wijziging 04-12-2021
79 beschreven archiefstukken
