Uw zoekacties: Gerechten Loenen, (1547) 1595-1811 (1830)

1007 Gerechten Loenen, (1547) 1595-1811 (1830) ( Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis van de gemeente
Archief
Inventarisatie
1007 Gerechten Loenen, (1547) 1595-1811 (1830)
Inleiding
Inventarisatie
De hier beschreven gerechtsarchieven over de jaren 1547-1811, het archief van het. kerspel Loenen (Loenen-Kronenburg, Loenen-Nieuwersluis, Mijnden en Oud Over) , alsmede een aantal stukken behorende tot het archief van de gemeente Loenen na 1811, werden reeds in 1896 beschreven en van een plaatsingslijst voorzien door R. Fruin Th. Azn. *  Vanwege het wel erg summiere karakter van deze plaatsingslijst en de verouderde terminologie, is besloten deze stukken opnieuw te beschrijven. Bovendien waren niet alle door Fruin genoemde stukken meer in de archieven aanwezig. Voor een deel ging het om stukken betreffende niet-plaatselijke belastingen, voor het overige deel om stukken die behoorden tot het archief van de heerlijkheid Kronenburg; al deze stukken zijn indertijd overgebracht naar het Rijksarchief te Utrecht. Ook de archivalia van de gemeente Loenen over de jaren 1811-1930 werden reeds eerder beschreven en wel in 1932 door de latere gemeente-archivaris van Haarlem, mevrouw G.H. Kurtz, toen nog als voluntair in dienst van het Rijksarchief te Utrecht. De plaatsingslijst welke zij heeft samengesteld, is ook weer erg summier en bovendien onvolledig; de periode (tot 1930) tenslotte, is volstrekt willekeurig gekozen.
Daarom is besloten ook deze stukken opnieuw te inventariseren, en aan te vullen met de stukken tot 1944, het jaar waarin op een nieuwe archiefordening (het Codestelsel) werd overgegaan. Bij de inventarisatie van de hierna beschreven archivalia is zoveel mogelijk uitgegaan van de oude ordening van deze stukken. Bij de gerechtsarchieven was dit nauwelijks mogelijk omdat van een oude ordening geen sprake meer was. De laatste ordening was die welke in 1896 door Fruin was aangebracht. Bij de bepaling van de volgorde van de stukken is, evenals overigens bij die van de archieven van de gemeente vanaf 1811, zoveel mogelijk uitgegaan van de organisatie en taken van het gerecht c.q. de gemeente. Bij de inventarisatie van de archivalia van de gemeente Loenen over de jaren 1811-1930, heeft. mevrouw Kurtz de oude ordeningssystemen nagenoeg geheel intact gelaten. Ook de stukken over de jaren na 1930 tot 1944 waren nog volgens het oorspronkelijke ordeningssysteem geborgen. In de gemeente Loenen zijn in de periode 1818-1943 verschillende ordeningssystemen gehanteerd. In de periode 1818-1842 werden de stukken chronologisch -op datum van binnenkomst c.q. afdoening- opgeborgen. Vanaf 1846 tot en met 1855 werden de stukken -meestal per jaar- min of meer rubrieksgewijs opgeborgen d.w.z. dat de agenda's alfabetisch werden ingedeeld naar de eerste letter van het onder het hoofdje 'onderwerp' van de agenda aan de stukken toegekende trefwoord.
De stukken werden vervolgens in chronologische volgorde in de desbetreffende agenda opgeborgen. Voor de trefwoordenindex op de serie correspondentie over de jaren 1846-1855, zie bijlage I. Vanaf 1856 ging men hierbij min of meer vaste rubrieken gebruiken, waarbinnen de stukken ieder jaar chronologisch werden opgeborgen. Deze ordeningswijze werd in grote lijnen gehandhaafd tot 1944. Wel werden in deze periode telkens andere rubrieken gehanteerd. Voor de rubrieken over 1856-1893, zie bijlage II. Opvallend is dat men bij de indeling van de correspondentie over de jaren 1894-1916 overging op een minder verfijnde rubriekenindeling dan in de voorafgaande jaren gehanteerd was, zie onder de inventarisnrs. 149-201. Weliswaar ging men later, in de jaren 1917 tot en met 1943, weer over op een meer uitgebreid rubriekenstelsel, maar een dergelijk verfijnde indeling zoals in de jaren 1856-1893 werd toegepast, kende men niet meer. (zie onder de inventarisnrs. 215-273). De hiervoor genoemde ordeningsmethoden zijn bij de inventarisatie in stand gehouden. Dit betekent wel dat men bij de raadpleging van het archief er rekening mee moet houden dat de meeste stukken seriematig geordend zijn d.w. z. dat deze zich per jaar, chronologisch onder de desbetreffende rubriek bevinden. Zoekt men een stuk over een bepaald onderwerp dan zal men dus niet alleen onder het desbetreffende onderwerp in de inventaris moeten zoeken, maar ook in de serie correspondentie moeten kijken.
Met ingang van 1 januari 1944 werd in de gemeente Loenen het registratuurplan van de Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten ingevoerd (het zogenaamde Codestelsel); de stukken werden nu niet langer rubrieksgewijs geordend, maar uitsluitend op zaak d.w.z. dat alle stukken die betrekking hadden op één zaak -ongeacht de datum van het stuk- bij elkaar in één dossier werden opgeborgen. Alhoewel bij de inventarisatie van het gemeentearchief over de jaren 1811-1943 zoveel mogelijk is uitgegaan van de oorspronkelijke ordening, is waar nodig deze ordening aangepast. Sommige stukken, zoals belastingkohieren, kiezerslijsten, landbouwverslagen, onderwijsverslagen, waren gedurende een korte of langere periode apart geborgen. Deze ordening is bij de inventarisatie gehandhaafd en aangevuld met de desbetreffende stukken uit de serie ingekomen en uitgegane stukken. Ook de bouwvergunningen en de hinderwetvergunningen zijn uit de serie correspondentie gelicht en apart beschreven, zie ook de bijlagen III en IV. De serie akten, behorend bij de repertoires van de secretaris, is vanwege de toegankelijkheid opgesplitst; de akten, die voornamelijk zaken als koop, verkoop, verhuur en verpachting betreffen, zijn apart beschreven en onder de desbetreffende rubrieken geplaatst.
De stukken over de jaren 1814-1842 welke door mevrouw Kurtz als 'stukken afkomstig van Johan Sanderson' waren beschreven, zijn teruggebracht naar het gemeentearchief. Het ging hier namelijk niet om stukken van de privé-persoon Sanderson, maar om stukken gericht aan het gemeentebestuur. Behalve de eigenlijke gerechts- c.q. gemeentearchieven zijn in deze inventaris ook beschreven de archivalia welke aan de gemeente in bewaring zijn gegeven. Ook de archivalia van opgeheven commissies en van instellingen waarvan de rechten en taken op de gemeente zijn overgegaan, zijn hier -als gedeponeerde archivalia- beschreven. Uit het gemeentearchief van na 1850 is vernietigd op grond van de 'Lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeentearchieven', in 1983 door de minister van WVC vastgesteld. De hierna beschreven archieven zijn in principe openbaar en kosteloos raadpleegbaar, met uitzondering van de geboorten- en huwelijksregisters van de burgerlijke stand, die respectievelijk pas na 100 en 75 jaar openbaar zijn. Ook voor de bevolkingsregisters wordt over het algemeen een openbaarheidstermijn van 75 jaar gehanteerd.
Lijst van afbeeldingen

Kenmerken

Datering:
(1547) 1595-1811 (1830)
Auteur:
drs. F.E. Brouwer
Datering toegang:
1993
Omvang in meters:
3
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Soort toegang:
Inventaris
Hoofdrubriek:
02. Gerechts- en gemeente-archieven
Subrubriek:
07.02 Politiek, bestuur en administratie
Gemeente:
Stichtse Vecht
Plaatsnaam:
Loenen
Archiefbewaarplaats:
Breukelen
Herkomst:
Wet
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen. Toegang 1007: Gerechten Loenen, (1547) 1595-1811 (1830)
VERKORT:
NL-BklVV 1007