Uw zoekacties: Familie van Moorsel te Baexem, 1409-1875

16.0771 Familie van Moorsel te Baexem, 1409-1875 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
De Familie van Moorsel
Geschiedenis van het archief
Verantwoording van de inventaris
16.0771 Familie van Moorsel te Baexem, 1409-1875
1. Inleiding
Verantwoording van de inventaris
Getracht is om zoveel mogelijk vast te houden aan het principe dat ook een familie-archief een geheel is, dat dan is samengesteld uit diverse persoonlijke archieven. De geschiedenis van een familie-archief geeft een tamelijk algemeen beeld. Gedurende iedere generatie vindt wel een verdeling van archiefstukken plaats tengevolge van de deling van erfenissen, of vloeien er stukken toe van de familie van de echtgenote. De samenstelling van het familiearchief kan op verschillende tijdstippen heel wisselvallig zijn. Achteraf gezien is er echter altijd een groep archiefstukken, die niet aan de verdeling onderhevig is geweest, maar steeds van vader op zoon is overgegaan. Tussen deze stukken, behorend tot de persoonlijke archieven van de opeenvolgende generaties, bestaat vaak een juridische band: eigendomstitels van goederen volgen het goed, door voorouders gestelde handelingen kunnen jaren later bij de nakomelingen activiteiten, gepaard gaande met archiefvorming, veroorzaken. Deze onve
rdeelde rest is de kern van het familie-archief en omvat persoonlijke archieven van die familieleden, wier achternaam de titelpagina van de inventaris draagt. Aan deze kern zijn in de loop van de tijd persoonlijke archieven van leden van aangetrouwde families toegevoegd, meestal op een juridische basis (huwelijkse voorwaarden, deling van erfenis). De logische plaats van deze laatste archieven is die in een afdeling achter het archief van de hoofdfamilie, i.c. de familie van Moorsel, en wel in de volgorde van verwerving. Aan de hand van genealogische tabellen, die achter de inleiding zijn opgenomen, kan dan de wijze van verwerving en de relatie van de betreffende archiefvormende personen met de familie van Moorsel worden verklaard. In de lijn van deze gedachten horen ook de persoonlijke archieven van de leden van de familie van Moorsel, die kinderloos overleden zijn, en tot het hoofdarchief terugkeerden, in deze tweede afdeling thuis en wel op datum van verwerving.
Volgens het bovenstaande werden aanvankelijk allerlei persoonlijke archieven hersteld, met opneming ook van alle titels van eigendomsovergang. Dit laatste leverde echter nogal problemen op. Besloten werd daarom om op dit punt het pertinentiebeginsel toe te passen. Op de eerste plaats stonden over hetzelfde goed stukken op heel verschillende plaatsen in de inventaris. Dit bevorderde de overzichtelijkheid niet en zou tot gevolg hebben, dat de werkelijke toegang tot deze stukken de index zou zijn. Op de tweede plaats was het schema van de eerste hoofdafdeling veel gecompliceerder, dan dit nu al is. Er waren namelijk een aantal persoonlijke archiefjes, die enkel bestonden uit eigendomstitels. Om deze problemen op te lossen werden de stukken over een bepaald goed uit de persoonlijke archieven gelicht en apart bijeen gezet in een goederenafdeling. Een verdere rechtvaardiging van de toepassing van het pertinentiebeginsel is, dat, althans achteraf, de goederen beschouwd kunnen worden a
ls het bedrijf van één grote familie. *  Om duidelijk tot uitdrukking te brengen dat hier sprake was van een ingreep van de inventarisator werd de hoofdafdeling genoemd: stukken betreffende bepaalde goederen. Een dergelijke ingreep laat zich echter niet radicaal doorvoeren, omdat er nu eenmaa1 stukken zijn, waarin over meerdere goederen gesproken wordt, zoals b.v. bij de deling van nalatenschappen, testamenten en dergelijke. Dergelijke stukken zijn in de eerste afdeling blijven staan. Enig heen en weer bladeren in de inventaris wordt onvermijdelijk maar hoeft niet bezwaarlijk te zijn, omdat men de eigenaren, die men in de tweede hoofdafdeling leert kennen, gemakkelijk in de eerste hoofdafdeling kan terugvinden. Los van de inventaris staat een lijst van handschriften. Hieronder vindt men ook de
genea
Tenslotte nog enige opmerkingen over de twee eerste hoofdafdelingen. De persoonlijke archiefjes werden, waar dit nodig bleek, in drie delen gesplitst, namelijk in:
a. ambtelijke stukken: onder dit hoofd kwamen alle stukken betreffende de benoeming in bepaalde ambten en de stukken, die in die kwaliteit werden opgemaakt of ontvangen;
b. financiële stukken: in deze afdeling werd alles bijeengezet wat met geld te maken heeft, zoals huwelijkse voorwaarden, processen, testamenten en akten van schuldbekentenis;
c. de overige stukken.
In de goederenafdeling werden per goed eerst de eigendomstitels vermeld, daarna de stukken betreffende de verpachtingen en herstellingen. In deze afdeling werden ook de heerlijkheidsrechten, verbonden aan het huis Baexem, opgenomen.
Literatuurlijst
Regestenlijst

Kenmerken

Datering:
1409-1875
Auteur:
P.M. Roost
Inventaris:
Inventaris van het archief van de familie van Moorsel. Inventarissenreeks RAL 15 (Maastricht 1976)
Omvang m1:
2,4 meter - 41 charters