Op 5 april 1963 werd de open gevangenis "Te Roer" realiteit. De opvolger van de barakken gevangenis "Nievelsteen" te Eygelshoven werd in het pand Frans Douvenstraat 9 te Roermond gehuisvest. De plaatsing van een aantal gedetineerden in een min of meer deftige omgeving in een gewone woning was stellig een experiment. De open gevangenis te Eygelshoven functioneerde al als open gesticht om systematisch verantwoordelijkheidsgevoel bij de gedetineerden aan te kweken en te versterken. In deze gevangenis zaten politieke en criminele delinquenten. Bij de overgang naar Roermond werden officieel 12 politieke en 9 criminele gedetineerden ingeschreven. In de praktijk gingen alleen de 9 criminelen naar Roermond want de 12 politieke gedetineerden waren eerder ontvlucht. Deze werden in 1963 geheel overgeschreven of afgeschreven na overleg met de betrokken rechterlijke autoriteiten en met het Ministerie van Justitie. In de loop van 1963 kon in de stad Roermond en omgeving direct een kern van werkgevers worden opgebouwd. Gedetineerden kregen een gelijk loon of ze nu binnenshuis of buitenshuis werkten. Bij binnenkomst van de gedetineerde moest deze een belofte afleggen, waarbij hij (alleen mannen werden opgenomen) verklaart dat hij zijn uiterste best zal doen de hem gegeven vrijheid waardig te zijn. Naast werken buiten de open inrichting was het weekendverlof een belangrijk middel om de doelstelling te bereiken om gedetineerden in de laatste fase van de detentie intensief voor te bereiden op terugkeer in de maatschappij. De juridische basis van de Penitentiaire Open Inrichting is/was neergelegd in artikel 47 van de Beginselenwet Gevangeniswezen. De dagelijkse gang van zaken en het regiem kan een onderzoeker gemakkelijk uit het ter beschikking staand materiaal van de inventaris distilleren

Wel is het zo, dat de Penitentiaire Open Inrichting "Te Roer" niet zomaar een inrichting was, maar veelal een voorloper of proeftuin voor experimenten binnen Nederland van het gevangeniswezen. Wat dit betreft was ook een belangrijke gebeurtenis het plan "Regionalisering penitentiaire open inrichting Te Roer te Roermond" van de Ontwikkelingsgroep Gevangeniswezen Reclassering. Dit plan werd op 21 januari 1977 aangeboden aan de Directies Gevangeniswezen en TBR/Reclassering en aan de Vereniging voor Reclasseringsinstellingen. Bij de daadwerkelijke start op 20 juli 1977 werd de al bestaande regionale bestemming (gedetineerde waren globaal gezien woonachtig in Zuid-Nederland) verder ingedamd door in principe alleen nog gedetineerden uit het arrondissement Roermond en Maastricht op te nemen. Een ander belangrijk element van het plan was, dat in september 1977 in de open afdeling "Te Roer" een andere taakstelling voor bewakingspersoneel werd ingevoerd. Voor het personeel hield het onder andere in dat men zich meer met de begeleiding van de gedetineerden moest gaan bezighouden. Was het voorheen vooral controlerend werk aangevuld met wat vage taken van verzorging en begeleiding, nu werd aan de term "bewaarder" het aanhangsel "mentor" toegevoegd. Alle belangrijke gegevens over zijn pupil (gedetineerde) werden door de mentor (bewaarder) in een maandelijks op te stellen gedragsrapport verwerkt. In de jaren tachtig stond de organisatorische en formatieve opzet van penitentiaire open inrichtingen ter discussie. Deze discussie heeft uiteindelijk geleid tot het voorstel de penitentiaire open inrichtingen samen te voegen met een nabijgelegen gevangenis of huis van bewaring

De Penitentiaire Open Inrichting "Te Roer" en het Huis van bewaring te Roermond (de zogenaamde moederinrichting) zijn sinds 1 april 1989 één beheerseenheid op materieel, financieel en personeel gebied geworden. Alleen qua bestemming blijft er juridisch sprake van twee verschillende inrichtingen. De directeur van de beheerseenheid ging zowel het beheer voeren over de Penitentiaire Open Inrichting "Te Roer" als over het Huis van Bewaring. Van 1989 tot en met, in principe, juli 2000 zitten de eenheden in de Frans Douvenstraat 9 en de Pollartstraat 7 in Roermond en vanaf de verhuizing in 2000 samen aan de Keulsebaan 530 in Roermond