Uw zoekacties: Graafschap Horn, 1306-1798

01.063 Graafschap Horn, 1306-1798 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historische inleiding
01.063 Graafschap Horn, 1306-1798
Inleiding
Historische inleiding
2.3 Staten van Horn, Landsvergadering: Uit notabene bij inventarisnummer 23: Op deze Landsvergadering verschijnen twee afgevaardigden der Ridderschap naast de burgemeesters der dorpen van het Graafschap n.l. Haelen, Horn, Buggenum, Neer, Beegden, Heythuysen, Roggel, Ophoven en Geystingen.
4.1.2 Hoofdgerecht in het Graafschap: Beegden, schepenbank: Pas omstreeks 1636 heeft Beegden een eigen schepenbank gevormd. Onder welke dingbank het vóór die tijd ressorteerde is nog niet opgehelderd. In 1484 was Beegden een onderbank van het gerecht van Wessem. De Schepenbank van Beegden is gedurende de hele tijd van haar bestaan in appel gegaan te Wessem van daarop Aken en verder op het Keizerlijk oppergerecht
4.3.2 Hoofdgerecht in het Graafschap: Haelen, schepenbank-hoofdgerecht: Schepenbank. Onder deze schepenbank als rechterlijke instelling ressorteerden de gemeenten Haelen en Nunhem. Het dorp Nunhem schijnt evenwel althans tijdelijk, een afzonderlijke gemeente te zijn geweest. Tot 1680 is de schepenbank van Haelen hoofdgerecht geweest voor de andere banken van het Graafschap. Zie eveneens de N.N. bij onder de titel: "Schepenbank Horn"
4.4.1 Hoofdgerecht in het Graafschap: Heythuysen: Tot circa 1760 had de schepenbank van Heythuysen haar rechtsgebied over de dorpen Heythuysen en Roggel, hetgeen duidelijk blijkt uit de gebruikte titel: "Schepenen der justitie Heythuysen en Roggel". Omstreeks 1760 kreeg Roggel een eigen schepenbank.
4.5.1 Hoofdgerecht in het Graafschap : Horn : Vanaf 1680 fungeert Horn als gerecht van appèl voor de schepenbanken van het Graafschap, Beegden uitgezonderd. Daar uit de tijd voor 1680 geen bescheiden van de schepenbank van Horn tot ons zijn gekomen, en beter het archief van het hoofdgerecht (waren) is samengegroeid met het archief van het dorpsgerecht, is het onmogelijk een scheiding tussen hoog en laag gerecht te maken. De overgang van het hoofdgerecht in het Graafschap van de schepenbank van Haelen naar de schepenbank van Horn, is niet nauwkeurig te dateren. De voornaamste reden hiervan is, dat het hoofdgerecht van Haelen reeds sinds circa 1630 in het dorp Horn zetelde. Het meest bevredigend tijdstip van afscheiding tussen Haelen, hoofdgerecht, en Horn, hoofdgerecht, blijkt circa1680 te zijn. Dat het hoofdgerecht zich na die tijd nog "hoofdgerecht" of "hooge justitie" van "Haelen" noemt is waarschijnlijk en in sommige gevallen zeker, een schrijffout. Bij de inventarisatie is 1680 als jaar van overgang aangenomen
4.7.1 Hoofdgerecht in het Graafschap: Nunhem : Het dorp Nunhem was ingedeeld onder de hoofdbank of de bank Haelen voor de rechterlijke archieven raadplege men dus de archieven van de schepenbank van Haelen, inventaris nos. 227-249. Het schijnt wel, althans tijdelijk, een afzonderlijke gemeente gevormd te hebben
4.8 Hoofdgerecht in het Graafschap: Ophoven en Geystingen : Deze twee dorpen, gelegen op tegenwoordig Belgisch grondgebied, hebben tot 1794 deel uitgemaakt van het Graafschap Horn. Ze vormden één schepenbank. Er zijn aanwijzingen, dat ze twee afzonderlijke administratieve kerspelen zijn geweest; doch de bescheiden, overgebleven in het archief van het Graafschap Horn zijn te gering en tevens te verwarrend om deze kwestie op te lossen.
4.9 Roggel : circa 1760 kreeg Roggel een eigen schepenbank voor die tijd ressorteerde het onder de bank van Heythuysen, wier schepenen zich noemden: "Schepenen der justitie Heythuysen en Roggel". Voor de rechterlijke archieven betreffende Roggel uit de tijd vóór circa 1760 raadplege men dus het archief der schepenbank Heythuysen, inventaris nos. 339 t/m 344.
Geschiedenis van het archief
Verantwoording voor de inventaris
Personen

Kenmerken

Datering:
1306-1798
Auteur:
A. Delahaye
Omvang m1:
9 meter - 37 charters
Inventaris:
Voorlopige inventaris van de archieven van de graven, de Staten, de adellijke leenzaal en schepenbanken van het Land van Horn (Maastricht Z.D.)
Opmerking:
Inv.nr 353-355 zijn overgedragen naar het archief van het Klooster Sint Elisabethsdal van Reguliere Kanunnikken van Sint Augustinus te Nunhem (14.D035)